Raf Van Gestel, delegee bij chemiereus Air Liquide. “In de Antwerpse haven werken niet alleen 65.000 werknemers maar ook meer dan 1,5 miljoen omwonenden worden blootgesteld aan industriële risico’s zoals vervuiling van bodem en waterlopen, uitstoot van gassen, kans op explosie of straling. Werkgelegenheid is voor ons belangrijk maar volksgezondheid is dat nog meer want ‘there are no jobs on a dead planet’. Bedrijven en overheid moeten daarom hun verantwoordelijkheid nemen. Winst, rendabiliteit en het tevreden houden van de aandeelhouders kunnen hierbij niet de prioriteit zijn.” Door deze actualiteitsmotie proberen we met de vakbonden een brug te slaan naar de milieubeweging. “Het principe van de “vervuiler betaalt” kan niet alleen gelden voor de bodemsanering. Ook voor alle gezondheidsschade die de huidige en voormalige werknemers opliepen of oplopen in de toekomst dient 3M haar verantwoordelijkheid te nemen.”
Categorie: Antwerpen
Alle uitzendingen met betrekking tot Antwerpen
PFOS: de normen tellen
We overlopen enkele elementen van het PFOS dossier met Tom Cochez van Apache.
- De deal waarbij 3M grotendeels vrijgesteld wordt van de saneringskost buiten de eigen site en het miljoen euro dat door het bedrijf gespendeerd is voor de sanering van de site staan in contrast tot de 225 miljoen aan winst die 3M België het afgelopen decennium aan de aandeelhouders uitkeerde.
- Het akkoord tussen BAM/Lantis en de overheid beperkt de kost voor vervuiler 3M voor het afgraven van de 5 miljoen kubieke meter zwaar vervuilde grond tot een symbolische 75 duizend euro. De overheid zal 63 miljoen betalen.
- In 2017 bleek uit metingen die BAM/Lantis liet uitvoeren in de Oosterweel-werfzone op linkeroever opnieuw dat er een probleem was met de vervuiling. Het probleem werd echter onderschat doordat de normen te soepel waren. ‘Opnieuw’, want het was al veel langer geweten dat er een PFOS-probleem was: al in 2004 bleken de muizen rond blokkersdijk vergiftigd te zijn.
- Het stuurcomité van Lantis wordt bemand door de vice premiers van de Vlaamse regering, de minister van Openbare Werken, de Antwerpse Haven- en Mobiliteitsschepenen en de Antwerpse burgemeester. Iedereen was dus op de hoogte. Van de negen zitjes is er één bezet door CD&V, twee door VLD en zes door N-VA. Lantis is dus wat men een ‘N-VA-boîte’ noemt. De partij probeert de bal richting OVAM te schuiven, wat dan eerder een ‘CD&V-boîte’ zou zijn.
- De normen tellen:
- In Dordrecht werd vastgelegd dat grond met meer dan op 0,9 microgram (μg) PFOS per kilogram (kg) grond niet mag vervoerd worden.
- Lantis mag grond tot 70μg/kg grond opgraven en ter plaatse verwerken.
- Al wat tot 8μg/kg PFOS bevat, mag BAM/Lantis ook vervoeren. Het idee is om die vervuilde grond in de Boomse kleiputten te dumpen.
- Er is onduidelijkheid over wat zal gebeuren met de vervuilde grond die 8 tot 70μg/kg PFOS bevat.
- Enkel de zwaar vervuilde grond met meer dan 70μg/kg vervuiling wordt ingepakt en afgedekt.
- Politici verwijzen naar een ontwerpnorm van OVAM van 2020 waarvan ze ondertussen weten dat die achterhaald is. Een rapport van het EFSA concludeert dat veel strengere normen nodig zijn. Men weet dus dat de normen waaraan Lantis moet voldoen te soepel zijn en toch worden ze niet verstrengd.
- In het PFOS-dossier speelt de Antwerps schepen Koen Kennis een belangrijke rol: behalve schepen is hij ondervoorzitter van Lantis, lid van het stuurcomité van Lantis, en was hij lang bestuurder bij het VITO. Zijn voormalige kabinetchef Bart Van Camp is voor Ben Weyts gaan werken en is nu verantwoordelijk voor communicatie bij BAM/Lantis. De band tussen Van Camp, Kennis en Bart De Wever gaat terug tot hun studententijd, toen ze alle drie in de studentenclub KVHV zaten.
PFOS/Oosterweel-update met Peter Vermeulen (Ringland)
In een gezamenlijk bericht pleiten Ringland, stRaten-Generaal en Ademloos ervoor om de Oosterweelwerken niet stil te leggen. We bellen Peter Vermeulen van Ringland.
Peter Vermeulen: “De meest vervuilde grond van de Oosterweelwerf op linkeroever wordt teruggestuurd naar 3M, die het zal moeten saneren. De perceptie dat 3M ontsnapt aan de opruimkosten klopt dus niet. In principe blijft 3M ook verantwoordelijk voor alle vervuiling buiten de site.”
RC: Maar de overeenkomst tussen Lantis en 3M bevat een bijna symbolische limit van € 75.000 die 3M zou moeten betalen. Waar slaat die limiet dan op?
Vermeulen: “Dat is me ook niet helemaal duidelijk, ik ken het detail van de cijfers niet. ”
RC: Many Claeys (van stRaten Generaal) zit in de raad van bestuur van BAM/Lantis. Heeft hij geen inzage in de deal?
Vermeulen: “Toch wel, en ik heb er nog gisterenavond over gemaild en verwacht een antwoord. Wat ik wel denk is dat Lantis op de best mogelijke manier heeft gehandeld om het probleem onder controle te krijgen. De vervuilde grond wordt volledig ingekapseld op een manier die maakt dat ze zich niet verder kan verspreiden. Lantis heeft een waterzuiveringsinstallatie gebouwd die water loost dat 300 keer properder is dan wat 3M even verder loost en wettelijk mag lozen. De vervuiling in de lozingen van Lantis is niet meer waarneembaar. ” Continue reading “PFOS/Oosterweel-update met Peter Vermeulen (Ringland)”
Provincie verstrengt de loodnormen voor Umicore
Het Antwerps provinciebestuur besliste om de loodnormen te verstrengen. De limiet op het lood-in-bloedgehalte wordt onmiddellijk verlaagd van 5μg/l naar 3,5μg/l, en verder naar 3 en 2 μg/l tegen respectievelijk einde 2022 en 2025.
Volgens Mie Branders is de verstrenging er voor de schone schijn en een besluit à la tête du client.
“Men heeft gewacht tot de meest recente metingen 3,5μg/l gaven om de norm op die waarde vast te leggen. De verdere verstrenging zal perfect haalbaar zijn, want alle kinderen uit Moretusburg Zone 1 (het dichtst bij de bron van vervuiling, nvdr) zullen verdwenen zijn omdat alle huizen opgekocht (zullen) zijn. Men heeft de mensen het dubbele van de (markt)prijs gegeven om ze weg te kopen uit Moretusburg. Mensen die absoluut niet van plan waren om te verhuizen doen dat toch. Voor het geld, onder druk van de anderen die verhuizen, en uit vrees dat de wijk een tweede Doel wordt vol afgebroken huizen. Het is de bedoeling om de aangekochte huizen zo snel mogelijk af te breken en de overgebleven bewoners op eilandjes te laten zitten, zodat ze op den duur ook beslissen om te vertrekken.”
“Het is een ongelooflijke schande dat de stad Antwerpen onder schepen Duchateau meewerkt om een wijk te ontvolken in plaats van het bedrijf te dwingen properder te produceren.”
“Fons Duchateau is ondertussen schepen af en zal de fusie van de publieke (ZNA) en private (GZA) hospitaalgroepen helpen regelen. Dit is een uitgevonden job voor Duchateau. We hebben gevraagd wat zijn loon zal zijn en als antwoord gekregen dat het ‘marktconform’ zal zijn. ” Enkele jaren terug was er opschudding omdat de manager van de publieke ZNA-groep een loon van meer dan € 400.000 toebedeeld kreeg. “In principe mag het loon van mensen in autonome stedelijke bedrijven niet hoger liggen dan dat van de stadssecretaris, ongeveer € 200.000. Maar ik denk dat de lonen voor mensen die ziekenhuizen privatiseren daar nog wel een eindje boven kunnen liggen.”
Privatisering Zorgbedrijf Antwerpen
Het Antwerps stadsbestuur bouwt de steun aan het stedelijk zorgbedrijf af en wil het ook privatiseren. Nu de plannen in uitvoering komen stelde Mie Branders vragen in de algemene vergadering van het OCMW. Antwoorden kreeg ze nog niet.
“NIEUWE STRUCTUUR”
Het Antwerps Zorgbedrijf baat de publieke woonzorg- en dienstencentra en ook de kinderopvang uit. Het bestuursakkoord van januari 2019 verwijst naar een ‘nieuwe structuur’ die ertoe zal leiden dat de stad haar steun zal afbouwen. Het bestuursakkoord zegt verder dat de stad een meerderheidsaandeel zal houden in het Zorgbedrijf, waarmee bedoeld wordt dat zal overgegaan worden tot een, voorlopig gedeeltelijke, privatisering.
Volgens Mie Branders betekent het bestuursakkoord dat de steun aan het zorgbedrijf tot nul zal herleid worden tegen 2025. De meerjarenbegroting van december 2019 spreekt dat tegen, maar wijst wel op een significante vermindering van de financiële steun voor ouderenzorg vanaf 2023, om uiteindelijk in 2025 op een vermindering van 13% uit te komen ten opzichte van 2020. Dit ondanks de stijgende nood aan ouderenzorg enerzijds en een significante toename van het stedelijk budget.
“De factuur stijgt altijd als er geprivatiseerd wordt”
Het stadsbestuur geeft aan dat de vermindering van de steun aan het Zorgbedrijf mogelijk wordt dankzij modernisering en digitalisering. Niets wijst erop dat dit klopt, in tegendeel: bij de politie is een moderniserings- en digitaliseringsoperatie uitgevoerd tijdens de vorige legislatuur, met een afbouw van de wijkwerking en investering in de mobiele politie (burgemeester De Wever: ‘onze 138 rijdende wijkkantoren’). Toch acht het stadsbestuur het nodig om de werkingskosten van de politie jaarlijks verder te laten stijgen om de dienstverlening te garanderen. Mogelijks nog meer dan bij de politie wordt de werkingskost van de zorgsector bepaald door de personeelskost.
Continue reading “Privatisering Zorgbedrijf Antwerpen”
Praktijktesten nu reageert op resultaten Stad
Het platform praktijktesten nu laat van zich horen naar aanleidingen van de resultaten, vorige week bekend gemaakt door de Stad Antwerpen, in zake discriminatie op de lokale arbeidsmarkt. Prof. Stijn Baert voerde een nulmeting uit in de 5 grootste sectoren om een duidelijker beeld te verkrijgen. Er werd gepeild naar discriminatie op het vlak van etnische afkomst (naam), leeftijd, gender, seksuele geaardheid (gehuwd met x…) en handicap. Het onderzoek bleef beperkt tot fase 1: het versturen van een sollicitatiebrief en het bekomen van een reactie daarop. Het platform praktijktesten betreurt nu dat het enkel bij in kaart brengen blijft. Er zal niet gehandhaafd worden door de stad.
In een debat eerder deze week, waarbij Sarah Scheepers het platform vertegenwoordigde, liet Schepen van Gelijke kansen Karim Bachar (Vooruit) al weten dat ook zijn partij geen voorstander is van een harde aanpak. Hij laat weten dat discriminatie al bij wet verboden is en dat dat voldoende moet zijn. Hij ziet meer graten in het aanmoedigen van diversiteit dan in het sanctioneren van discriminatie. Praktijktesten nu vraagt naast de academische studie, die vooral goed is om het probleem in kaart te brengen, ook juridische praktijktesten die kunnen dienen als volwaardig bewijsmateriaal, om zo verdere stappen te kunnen zetten. Zij wijzen tevens op de verantwoordelijkheid van de Stad. Zo zou je als Openbaar Bestuur discriminerende bedrijven kunnen uitsluiten van openbare aanbestedingen. Nultolerantie bereik je namelijk niet met een vrijblijvende sensibiliseringsaanpak. We bellen Marius Dekeyser van Hand in Hand, die ons vandaag te woord staat voor het platform praktijktesten nu.
Hobokense Polder: Natuurpunt stelt alternatieve vastgoedontwikkeling voor
De firma CMB wou in een onbeschermde zone aan de rand van de Hobokense Polder een ambitieus vastgoedproject ontwikkelen met vijf hoogbouwtorens. De plannen werden ondertussen ingetrokken,. Nu komt Natuurpunt met een voorstel dat een deel van de oorspronkelijk geplande invulling behoudt, maar met respect voor het natuurgebied.
De ‘BP-site’ waar CMB haar Antwerp Maritime Campus (AMC) wilde neerzetten, maakt op papier geen deel uit van de Hobokense Polder, maar zit er fysiek grotendeels in ingebed. De huidige discussie rond de site is ontstaan doordat het gebied niet toegevoegd werd aan het natuurgebied nadat BP besliste er weg te trekken.
Natuurpunt vindt dat de BP-site gewoonweg formeel zou moeten geïntegreerd worden in de Hobokense Polder en dat de MCA best gevestigd wordt in de Antwerpse haven ten noorden van de stad. Als aanvaardbaar compromis en tweede beste keuze schuift de organisatie in een open brief nu ook een concept naar voor dat de BP-site blijft gebruiken als centrum van onderzoek en ontwikkeling, terwijl de andere functies van het MCA-project naar het noorden van Blue Gate zouden verhuizen.
Joris Van Reusel, architect en lid van Natuurpunt, legt uit. “Het is mogelijk iets te bouwen op de BP-site dat meer gesloten is, met een robuust dak erop dat een landschap kan dragen waar de natuur zich kan ontwikkelen. Het daklandschap zou functioneren als een soort rots. Het gebouw zou ongeveer drie hectare groot zijn.”
Links: uitzendingen van 8 augustus 2020 en 7 februari 2021
Havenuitbreidingsplannen op de helling: "Akkoord uit 2018 genegeerd"
De plannen voor uitbreiding van de Antwerpse containertrafiek komen in het gedrang door een uitspraak van de Raad van State. Volgens Denis Malcorps uit Doel heeft de Vlaamse overheid dit aan zichzelf te danken.
In juni 2018 kwamen overheid en verschillende groepen uit de streek tot een akkoord: er komt geen Saeftinghedok. Het dorp Doel zou dus niet moeten verdwijnen, en toch zou een uitbreiding van de containerverhandeling mogelijk zijn door een expansie van het bestaand Deurganckdok. De doorbrak kwam er toen Ben Weyts (N-VA) verantwoordelijk minister was van Openbare Werken, en ook dankzij de bemiddeling door Freddy Aerts. Dit ‘ECA’- plan/besluit (Extra Containercapaciteit Antwerpen) komt nu onder druk na een negatief advies door de auditeur van de Raad van State.
“Dat zijn doemberichten die al twintig jaar door politici gelanceerd worden. We hebben hetzelfde meegemaakt met het Saeftinghedok en er is niets van waar gebleken.”
De Afspraak
Denis Malcorps: “De Vlaamse overheid heeft zich niet aan haar deel van de afspraak gehouden. De afspraak was het behoud van Doel als woondorp, geen bijkomende natuurcompensaties, en een modal shift naar binnenvaart en trein. De regering bleek niet veel zin te hebben om die zaken uit te voeren: er werd voor een ‘robuuste natuur’ gekozen, waarbij alle bewoning en landbouw moeten verdwijnen. Daar gaan we niet mee akkoord, we wilden een zachtere aanpak waarbij de natuur met de streek verweven wordt. Men kan een aantal natuurgebieden aanleggen zonder gans de streek van de kaart te vegen, maar er wordt voor de harde aanpak gekozen om een bepaald vogelbestand in de polders te bereiken. We vermoeden dat Natuur en Bos en Natuurpunt het havendossier gebruiken om in het poldergebied en stuk utopische natuur aan te leggen, vrij van menselijke verstoring.”
“De engagementen naar de gemeenschap toe worden niet nagekomen, terwijl anderzijds de vlucht vooruit genomen wordt als het gaat over de aanleg van het (nieuw stuk) dok. De Erfgoedgemeenschap en de landbouwers zijn daarom naar de Raad van State gestapt tegen het ECA, en nu heeft de auditeur dus negatief geadviseerd, omdat er blijkbaar een probleem is van te hoge stikstofgehaltes.”
Continue reading “Havenuitbreidingsplannen op de helling: "Akkoord uit 2018 genegeerd"”
'Recht op Lucht': de slechte Antwerpse luchtkwaliteit opnieuw op tafel
Antwerpen heeft opnieuw een actiegroep: ‘Recht Op Lucht’ vraagt dat de slechte Antwerpse luchtkwaliteit aangepakt wordt. Zaterdag 29 mei wordt bij het nieuw justitiepaleis klacht ingediend tegen de Vlaamse- en Antwerpse beleidsmakers. Tom Cox van RoL roept om om mee te doen.
Tom Cox van Recht Op Lucht: “We willen het thema Gezonde Stad terug op de kaart zetten, de draad terug oppikken die Ademloos, Straten Generaal en Ringland na de ondertekening van het Toekomstverbond hebben laten liggen.”
“We verwachten in de eerste plaats van de stad dat ze haar eigen plan van 2018 uitvoert.”
Tom Cox: “Antwerpen heeft de tweede slechtste luchtkwaliteit van alle Europese steden en de stukjes (toekomstige) overkapping zullen daar weinig aan veranderen. Misschien lokaal wel, maar er blijven veel zwarte punten in de stad. Vooral in de streetcanions is de kwaliteit slecht en kan de toestand alleen verbeterd worden door een vermindering van het autoverkeer. Er wonen ook honderdduizend mensen op minder dan vijfhonderd meter van de ring. Elk jaar zijn er honderden vroegtijdige overlijdens door de slechte luchtkwaliteit, 1000 astma-diagnoses, 40 longkankers en ook meer dan duizend suikerziekte-diagnoses.” (nvdr: zie ook onze bijdrage van 30 januari HIER)
Tom Cox: “De luchtkwaliteit verbetert wel, maar het gaat veel te traag: de normen van fijn stof en NOx moesten al in 2010 gehaald worden, maar nu, in 2021, halen we de NO2-norm nog altijd niet. De stelling dat de we luchtkwaliteitsnormen niet kunnen halen omdat dat dat de Antwerpse economie zou vernietigen, is ideologisch geïnspireerd.”
“We verwachten in de eerste plaats van de stad dat ze haar eigen plan van 2018 uitvoert. Daarin stond dat de verkeerscirculatie aan de zwarte punten zou herbekeken worden. Dat zal wel helpen, maar het zal het probleem voor een stuk ook gewoon verplaatsen. Er zullen dus keuzes moeten gemaakt worden. Het zogenaamd ‘en/en’-beleid is eigenlijk een ‘noch mossel noch vis’-beleid. Als je geen keuzes maakt, zal er niets gebeuren. Schotland heeft nu als doel gesteld het autoverkeer met 20% te doen dalen, dat is andere koek dan wat hier gebeurt.”
“Het is duidelijk hoe de machtsverhoudingen binnen het stadsbestuur zitten”
Het stadsbestuur gaat niet in overleg met de burgers, zegt Cox. “Je wordt met een kluitje in het riet gestuurd. Er worden intenties geformuleerd maar er gebeurt niets, de problematiek wordt niet serieus genomen. Het gaat dan over Koen Kennis, schepen mobiliteit, maar ook Tom Meeuws (Vooruit/sp.a) stuurt ons gewoon wandelen. Het is duidelijk hoe de machtsverhoudingen binnen het stadsbestuur zitten.“
Recht op Lucht voert zaterdag 29 mei actie. “Er zal dan klacht ingediend worden bij de procureur tegen de overheden, die te weinig doen. Enerzijds Vlaanderen, anderzijds de stad Antwerpen, die verantwoordelijk is voor het lokaal beleid.“ De organisatie roept op om mee te doen.
Aandeel Sociale Huurwoningen in Antwerpen daalt
De Cijfers van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen tonen dat er geen sociale huurwoningen bijkomen in Antwerpen.
Het stedelijk bestuursakkoord van januari 2019 beloofde tegen einde 2024 minstens 5000 sociale huurwoningen te bouwen, of te renoveren. Het meetellen van renovaties ontdoet de belofte van ambitie: als het bestand aan woningen elke 25 jaar gerenoveerd moet worden dan zijn al er al meer dan 5000 renovaties per legislatuur nodig.
De cijfers geven aan dat er inderdaad geen sociale woningen bijkomen in Antwerpen en dat er zelfs een lichte afname is sedert het aantreden van Bart De Wever als burgemeester, begin 2013. Het totaal aantal woningen in Antwerpen neemt echter wel toe (zie studie KUL, p25), het aandeel aan sociale woningen in het woningbestand daalt dus.
Leen Swinnen van PVDA verduidelijkt dat de renovatie van de sociale woningen ook soms tot een toename van de woonoppervlakte leidt, waardoor het aantal wooneenheden in een bestaand complex kan dalen. Tezelfdertijd stelt ze dat het een doelbewuste strategie van het stadsbestuur is om het aantal sociale woningen te laten zakken tot het op Vlaams niveau vastgelegd minimum van 9.5%.
De bovenstaande tabel toont dat het aantal sociale huurwoningen sedert 2013 bijna overal gevoelig toegenomen is in Vlaanderen, behalve in Antwerpen. En Gent … Volgens Swinnen voert Gent een ander beleid en wordt er een percentage aan sociale woningen opgelegd voor nieuwbouwprojecten, een beleid dat Antwerpen heeft laten vallen. Dit vertaalt zich echter niet in de cijfers van het VMSW, die ook voor Gent een daling tonen, opvallend gelijkend aan die van Antwerpen.