Hart boven Hard

In de studio: Lebuïn d’Haese, geëngageerd kunstenaar, en één van de op dit moment meer dan 10.000 individuën die zich naast honderden organisaties al schaarden achter het burgerinitiatief Hart boven Hard. Oorzaak: verontwaardigd over het geplande, louter vanuit de economische hoek beredeneerde beleid van onze regeringen. De bal ging aan het rollen door enkele kunstenaars die de artistieke subsidies alsmaar verder zagen zakken, maar wel breder keken dan hun eigen winkel, en dus “niet willen dat de een voor zichzelf uit de brand sleept wat de ander dan extra moet ophoesten.” Verder nog uit hun alternatieve septemberverklaring: “Een economie staat in dienst van mens en samenleving, en niet omgekeerd”, “Als de economie niet goed draait en je begint te besparen, maak je het alleen maar erger”, “De essentie van de sociale zekerheid en van het sociale weefsel is niet de liefdadigheid uit de tijd van priester Daens” … En, tot onze verbazing: “De overheidsinvesteringen zijn de laatste 20 jaar gehalveerd.”
De afgelopen week werden de organisatoren behoorlijk overrompeld door het snelle succes. Ze plannen nu snel met een concrete agenda naar buiten te komen.

Helaas was er een technisch defect in de studio, waardoor het gesprek niet opgenomen werden.

Boulevard Amandla

Sinds 2005 organiseert La Piscine d’Activité onder de noemer Boulevard Amandla elk jaar een rits evenementen die een uitwisseling en kruisbestuiving tussen Afrikaanse en Europese moderne kunst beogen. Sinds ze in 2009 met een kleurige optocht bijzondere Ghanese doodskisten door de stad trokken, kregen ze meer bekendheid.
De titel van dit jaar is Congo View. Er is open atelier in het nieuw Afrikaans Cultureel Centrum, met twee artiesten ‘in residence’: ministre de poubelles Emmanuel Botalatala, en Joe Okitawonya. Daarnaast werken ze in een oude kerk aan een installatie die een tijd in het centraal station opgesteld zal worden (vernissage maandagavond 29/9). Er zijn verder panelgesprekken, schoolbezoeken e.d. gepland, en op 4 oktober de voorstelling van de Nederlandse vertaling van het stripverhaal Madame Livingstone, een verhaal over de Grote Oorlog in Congo, van Barly Baruti.
Hier een volledig overzicht van alle activiteiten.
We belden eerst met mede-organisator Ludo Renders, en daarna met Joe Okitawonya. Helaas was er een technisch defect in de studio, waardoor de gesprekken niet opgenomen werden.

Grote overheidsprojecten niet financierbaar?

Begin september kreeg de Vlaamse regering van Eurostat te horen dat de finaciering en budgettering van het Oosterweelproject (minimaal 3 miljard €) niet kan gebeuren via de zogenaamde Liefkenshoektunnel nep-PPS-constructie, maar moet ingeschreven worden in de begroting.
Zowel vóór- als tegenstanders van het Oosterweelproject waren het erover eens dat dit een ernstig probleem is, aangezien dat betekent dat de uitgave voor het project over de periode van de constructie moet gebudgetteerd worden en niet over een langere periode kan gespreid worden.
Maar klopt dat wel?
Kan een overheid een grote investering niet afschrijven zoals een private onderneming dat kan? Na veel zoekwerk vonden we uiteindelijk toch een academicus die toelichting kan geven: Herman Matthijs, hoogleraar verbonden aan de VUB en aan de UGent.

Dat grote projecten moeilijk in de begroting opgenomen kunnen worden, is vooral het gevolg van het hakken in de investeringsbudgetten en van het feit dat niet meer gewerkt wordt met het systeem van Buitengewone Begrotingen. Beslissingen die dateren van vóór Europa er zich mee ging bemoeien.
Continue reading “Grote overheidsprojecten niet financierbaar?” →

Gezondheidsdag Free Clinic

Na de eerste, zeer geslaagde editie van vorig jaar, komt er donderdagnamiddag op het De Coninckplein een tweede gezondheidsdag van Free Clinic, in samenwerking met verschillende andere hulpverlenende organisaties. Die bestaat uit een kleine beurs rond allerlei aspecten van de goede gezondheid: voeding, beweging … Niet enkel interessant dus voor de doelgroepen van de organisatoren.

People's Climate March: een stem uit de Bronx

Morgen, zondag 21 september, worden in New York honderdduizenden mensen verwacht voor een gigantische klimaatmars naar aanleiding van de VN-klimaattop aldaar op dinsdag. Daarover belden we met Harry Bubbins van South Bronx Unite, een coalitie van meer dan vijftig organisaties uit deze buurt.
De grote strijdzaak in de Zuid-Bronx draait rond een terrein van acht hectare, het laatste groene, overwoekerde stukje aan het water van een gebied van zo’n veertig hectare helemaal in het uiterste zuiderste puntje van de Bronx, waar allerlei industrie huist die vooral veel zwaar luchtvervuilend vrachtwagenverkeer met zich meebrengt. Naar dat laatste stukje wil de firma FreshDirect verhuizen, en omdat dat lokale jobs zou creëren, is hen daarvoor ook een subsidie van $ 130 miljoen beloofd. De Bronxieten hebben hier absoluut geen zin in. De vestiging zou immers nog eens duizend vrachtwagens extra per dag de buurt in en uit sturen, en als er al jobs komen, zijn die bij deze firma toch onderbetaald, ondanks de vorig jaar gestemde Fair Wages for New Yorkers Act. Wat de buurt wil: inspraak begot, en op die acht hectare iets wat voor hen een meerwaarde creëert.
Vandaag al organiseerde South Bronx Unite een evenement in hun eigen wijk. Morgenvroeg verzamelen ze eerst voor een persconferentie, om dan gezamelijk naar het centrum te vertrekken en hun plaats in te nemen in het eerste van de zes thema-blokken van de grote mars, dat van de ‘frontline communities’.
Werelwijd zijn er meer dan 2800 evenementen gepland in zo’n 160 landen. De Brusselse klimaatmars start om 10u30 aan de Poelaertplaats (hier op fb). Let op: het is morgen in Brussel autoloze zondag, dus met de auto naar een klimaatbetoging zit er deze keer écht niet in.

Panamakanaal: dé Amerikaanse mobiliteitsknoop

Het Panamakanaal dat de oostelijke met de westelijke kant van Amerika verbindt werd 100 jaar geleden in dienst genomen.
Het politiek en militair gamanoeuvreer die de periode vóór de bouw voorafging vertoont treffende gelijkenissen met wat nu in Oost-Oekraïne gebeurt; met Colombië en de Verenigde Staten toen respectievelijk in de rol van Oekraïne en Rusland vandaag.
Maar ook nu heeft het kanaal niets van haar belang verloren. In tegendeel: ondanks – of juist door- een verdrievoudiging van de trafiek de afgelopen 80 jaar is het Panamakanaal dé Amerikaanse mobiliteitsknoop geworden. Daarom wordt sedert 2006 aan een uitbreiding gewerkt die volgend jaar moet klaar zijn. Dat moet de trafiek door het kanaal verdubbelen.

Maar nog voor de nieuwe sluizen van het kanaal af zijn is het al duidelijk dat ook zij de grootste containerschepen niet zullen aankunnen.

Ondertussen wordt in de buurlanden aan plannen voor nieuwe oost-west routes gewerkt. Het meest ambitieus en meest konkreet plan is het zogenaamd ‘Nicaraguakanaal’ dat 4 keer langer zou worden dan het Panamakanaal en ook de grootste schepen moet aankunnen. De mogelijke negatieve impakt op het milieu rond is enorm, vooral het verzilten van het grootste zoetwaterreservoir van Centraal Amerika zou een ramp zijn. Milieubezwaren werden echter van tafel geveegd en de werken zouden volgend jaar starten.
Naast de milieubezwaren lijkt het een mysterie hoe een investering van 80 miljard$ of meer kan verantwoord worden door een opbrengst die jaarlijks ‘slechts’ enkele miljarden zal bedragen. Het antwoord is waarschijnlijk het Geostrategisch belang dat China, de investeerder van het Nicaraguakanaal, hecht aan de nieuwe Amerikaanse handelsroute. Eén waar niet de Verenigde Staten van A maar zijzelf de grootste vinger in de pap zal hebben.
Continue reading “Panamakanaal: dé Amerikaanse mobiliteitsknoop” →

Israël / Rusland: een innige en soms stormachtige relatie

Rusland en haar leider, grote boeman, Vladimir Poetin bakken weer zoete broodjes met Israël ondanks de ernstige meningsverschillen als het over Iran en Sirië gaat. Ooit was het wel anders: tussen 1967 en 1991 werden de diplomatieke relaties tussen de Soviet Unie en het regime in Tel Aviv verbroken.
Toch was ook de Soviet Unie een belangrijke steun voor de zionistische kolonisten bij de creatie van hun staat, vooral tijdens de cruciale periode van 1947 tot 1949. Meer nog, zonder de steun van de Soviets en haar satellieten had Israël zich waarschijnlijk niet staande kunnen houden in haar beginjaren.
Het belang van de Russen en de Russische invloedsfeer voor Israël zit hem vooral in de mensen: Veel van de historische leiders zijn Oost-Europese kolonisten en vandaag zijn er één miljoen ‘Russofone’ Israëli. Naast het etnisch zuiveren van de oorspronkelijke bewoners heeft de migratie tussen 1947 en 1951 ervoor gezorgd dat de Israël zichzelf het etiket van ‘Joodse’ staat op de borst kon kleven. In 1946 was namelijk slechts een derde van de bevolking in wat later Israël zou worden Joods.
Na de gouden periode van de Israëlo-Russo relaties gaat het echter bergaf en in ’67 komt het tot een volledige breuk die duurt tot het verdwijnen van de Soviet- Unie. Maar sedert 2000 nemen toerisme en handel tussen de 2 landen exponentieel toe. Ook op militair gebied is er opnieuw een nauwe samenwerking, maar deze keer in de omgekeerde richting met Israël dat drone-technologie levert aan Rusland. De Israëlische drone-technologie werd ontwikkeld door IAI, een firma die opgericht werd door Vrede-Nobelprijs winnaar Shimon Perez.
Continue reading “Israël / Rusland: een innige en soms stormachtige relatie” →

Vredesweek van start

De 25ste editie al dit jaar van de Vredesweek. Sinds het instellen van de internationale dag van de vrede op 21 september en de internationale dag van de geweldloosheid op 2 oktober, de geboortedag van Gandhi, markeren deze data de start en het einde ervan.
Ieder jaar staat een ander vredesthema in de kijker. Dit jaar wil de week opkomen tegen haatboodschappen in de publieke ruimte (ja, ook facebook), onder het motto ‘Stop haat-praat’. Er loopt hierrond ook een Europese campagne. Duizenden hartjes-pins en -neptattoos leverden al honderden foto’s op. Op zaterdag 20 september was er het international day of peace-festival in Brussel, en op zondag 21 september is er dan de officiële aftrap, met om 14u een planetaire dans op het Brusselse Albertinaplein. Verder toert Pascal Mugaruka, een verzoener uit Oost-Congo, door Vlaanderen (woensdagavond te bewonderen in Antwerpen), zijn er vormingssessies, en valt er op de website allerlei theoretische en praktische achtergrondinformatie te downloaden. Olivier Forges van Pax Christi benadrukt dat het geenszins de bedoeling is om de juridische straffen uit te breiden, ook omdat dit toch wel erg dicht tegen de vrijheid van meningsuiting en bepaalde vormen van humor aankomt, maar om in te zetten op alternatieve straffen, die haatverspreiders in contact brengen met de door hen geviseerde bevolkingsgroep.

Campagne tegen voedselverspilling

Voedselverspilling is het thema van 11.11.11 dit najaar. Het gaat om het tweede luik in de campagne rond het recht op voedsel, die vorig jaar van start ging. Toen was er vooral aandacht voor landroof in armere landen voor bio- (enfin, eigenlijk gewoon organische) brandstoffen en voor de voedselvoorziening van rijkere landen. Dit jaar vestigt 11.11.11 er de aandacht op dat zo’n derde van het geproduceerde voedsel verspild wordt, in alle fasen van de productie, en zowel in het zuiden (vooral door te weinig opslag- en transportcapaciteit) als in het noorden. Op Europees niveau werd een paar jaar geleden beslist dat de verspilling op ons continent tegen 2020 gehalveerd moest worden, maar van een concrete strategie is geen sprake. In Vlaanderen zouden alle actoren in de voedselketen samenkomen om tegen het voorjaar tot een plan tegen voedselverspilling te komen, een proces dat 11.11.11 van dichtbij zal volgen.
Marc Maes van 11.11.11 stond ons hierover te woord. Op het startmoment zaterdagavond sprak Olivier De Schutter, tot voor kort speciaal rapporteur over het recht op voedsel bij de VN.
Meer over de campagne

Voorwaarts!? Samenhuizen

Eén van de nieuwe woorden in de Van Dale dit jaar was ‘samenhuizen’, een term die in 1999 gebrouwen werd door de oprichters van de gelijknamige vzw. Het doel: informatie verspreiden rond alle mogelijke gemeenschappelijke woonvormen, nieuwe groepen helpen opstarten, en beleidsbeïnvloeding. Daartoe kwam er, na vele jaren zorgvuldig voorbereidend werk, in 2006 een eerste knelpuntennota. Na een resolutie van het Vlaams Parlement in 2009 rond het stimuleren van co-housing kreeg Samenhuizen de opdracht een grondige studie te maken over de stand van zaken. Zo kon de vzw zich als expertisecentrum bewijzen, en kwam ook de erkenning als socio-culturele beweging. Dat maakte het mogelijk een paar deeltijdse werknemers aan te stellen, waaronder Roland Kums, die in onze studio dit alles kwam vertellen.
Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen voerde Samenhuizen in 2011 een gerichte campagne naar lokale besturen. Het is immers bij het bezoek aan de dienst ruimtelijke ordening dat een startende groep vaak op onbegrip stuit (net als bij de bank, trouwens). Heel wat gemeenten tekenden een charter waarmee ze te kennen gaven achter het concept te staan. Ook op het provinciale niveau beweegt er wat, Vlaams-Brabant geeft zelfs startsubsidies aan woningdeelprojecten. Daarmee volgen ze het voorbeeld van de Deense overheid van het begin van de jaren tachtig. Dankzij dit beleid huist in Denemarken zo’n 7% van de bevolking samen, en staat het land bekend om zijn uitgerijpte ervaring ter zake. Vanuit België ging de jaarlijkse studiereis deze lente o.a. naar een aantal projecten in dit land.
Met het oog op de laatste verkiezingen organiseerde Samenhuizen vorig jaar een ronde tafel met diverse experten, om nog eens alle knelpunten te overlopen en de prioritaire beleidswijzigingsvoorstellen op te lijsten. Dat resulteerde in een memorandum, met zaken als de vraag om een aangepast contract voor groepshuren, en vooral een duidelijke definitie. Resultaat: het regeerakkoord wijdde zowaar twee alinea’s aan woongemeenschappen. Aangepaste wetgeving kwam er nog niet, maar het idee zit duidelijk in de lift. In Turnhout gaat de sociale woonmaatschappij zelfs een paar collectief wonen-projecten opzetten, voor zowel sociaal huren als kopen.
Samenhuizen is actief in Vlaanderen en Brussel. In Wallonië is er Habitat et participation. Er zijn ook heel wat contacten met gelijkgestemde zielen in het buitenland. In 2010 kwam er zelfs een eerste wereldconferentie, met b.v. deelnemers uit Japan.
Krijgt u er ook zin in? Ga dan zeker eens kijken op het prikbord met aanbiedingen en vragen, en een lijst tips van sites die mogelijk voor gemeenschappelijke bewoning geschikt zijn.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje