De Oekraїne-oorlog en de Europese defensie-strategie: Sven Biscop (UGent)

foto: voice of America via wikipedia (public domain)

We bellen UGent-professor Sven Biscop over de oorlog in Oekraїne, drie dagen na de Russische inval. Hij is gespecialiseerd in internationale politiek en defensie.

“De Europese legers moeten ineengeschoven worden. Vernippering en geldverspilling moeten eruit”

Sven Biscop: “De meeste analisten hadden wel een Russische militaire actie verwacht, maar dachten dat die zich zou beperken tot het oosten van het land. ”
RC: Zijn we nu teruggekatapulteerd naar (pre-perestrojka) 1985?
Sven Biscop: “Ja, doordat de relaties met Rusland tot een minimum zullen teruggeschroefd worden. We zullen meer moeten investeren in onze eigen defensie. Anderzijds is dit geen terugkeer naar de koude oorlog zoals in 1985 omdat we nu ook China, en in feite ook de Europese Unie, hebben als onafhankelijke spelers. Het huidige dispuut is niet bepalend voor alles wat er in de wereld gebeurt, zoals dat vroeger wel zou geweest zijn.”
RC: De economische banden met Rusland zijn toch ook veel sterker dan ze destijds waren? De handel met de EU bedraagt 80 miljard euro per jaar, ondanks de sancties. 35 van de bedrijven van de Franse beursindex zijn actief in Rusland en 500 Franse bedrijven stellen er 160 duizend mensen te werk.
SB: “Inderdaad. Destijds was de Sovjet-Unie ontkoppeld van de (kapitalistische) wereldeconomie (via de Comecon, nvdr), behalve op het vlak van energie. Nu is de Russische economie meer verweven met de rest van de gemondialiseerde economie, maar toch veel minder dan bijvoorbeeld China. Het gevolg van die toegenomen verwevenheid is dat de sancties ook ons pijn zullen doen.”
RC: Er wordt vooral gesproken over gas en aardolie, maar Oekraïne is ook sterk verbonden met de ‘Europese waardeketen’ en meer specifiek het Duits economisch systeem, door de levering van goedkope arbeidskrachten, al dan niet indirect via Polen. Hoe zal zich dat uitspelen?
SB: “Het hangt ervan af wat Poetin nastreeft. Wil hij gans Oekraïne in handen krijgen of een stuk in het oosten bezetten? Dat zal bepalen hoeveel mensen naar het buitenland zullen vluchten. Die vlucht naar het westen is een kost voor ons, maar we moeten die solidariteit wel opbrengen, vind ik.” Continue reading “De Oekraїne-oorlog en de Europese defensie-strategie: Sven Biscop (UGent)” →

Volksraadpleging voor steun sociaal woonpatrimonium

Johan De Troyer trekt mee aan de kar voor het opzetten van volksraadplegingen op stedelijk en provinciaal niveau, geїnspireerd door het Duits model. “De grond van de zaak is de zaak van de grond. De privatisering van de sociale woningen die minister Diependaele (N-VA, nvdr) organiseert moet een halt toegeroepen worden. “.
Johan De Troyer: “Men wil sociale woningen verkopen, maar dat kan niet zomaar, dus men pest de mensen eruit. Een voorbeeld: als een paar kamers leeg staan in een sociale woning gaat men een leegstandsbelasting heffen, waardoor de huur een stuk stijgt, tenzij de bewoners verhuizen naar een andere woonst. Een maand na de verhuis blijkt dan dat het huis te koop staat op de private markt.”
“De woningen worden verkocht onder het mom dat het te duur is om ze te renoveren. De privatisering van de sociale huurwoningen is het einddoel van N-VA minister (Matthias) Diependaele (N-VA, nvdr) en konsoorten. ” Continue reading →

Wooncrisis: wordt het Berlijns grootgrondbezit aan banden gelegd?

Bij een volksraadpleging in Berlijn eind september 2021 stemde bijna 60% vóór het terug onder overheidscontrole brengen van 240.000 Berlijnse woningen. Dat moet gebeuren door het onteigenen van een dozijn grote private vastgoedgroepen.
85% van de Berlijners huurt. De stad heeft een traditie van een sterke publieke huurmarkt maar heeft ook een enorme schuldenlast. Om geen renovatiekosten te hoeven dragen, is Berlijn haar patrimonium beginnen verkopen aan de private sector.
Niet alleen resulteerde dit in een verschuiving van de kost van de belastingbetalers naar de huurders, de kost stijgt vooral door de privatisering, aldus Felix en Jona, twee Berlijnse actievoerders die vorige week in Gent waren: “Als je een levendige stad wil hebben, dan moet een deel van de woningen betaalbaar zijn voor mensen die de stad interessant maken. De private vastgoedsector heeft de aandeelhouderswaarde op het oog, niet de belangen van de huurders. Zolang de huurder niet verandert, blijft de huur van een pand redelijk. Het is wanneer er een nieuwe huurder instapt dat de prijs naar boven schiet. Renovaties en nieuwbouw zijn in het luxesegment en helpen dus ook niet. Ze doen niets goed voor de stad. We wilden ze weg, en met het referendum is ons dat gelukt.”
Het plan is dat de huidige eigenaars wel betaald worden, maar niet de sterk gestegen marktprijzen krijgen. De beer is echter nog niet helemaal geschoten: in principe is het referendum niet bindend. Maar met een steun van de bevolking die groter is dan die van de stedelijke coalitie kan het resultaat moeilijk aan de kant geschoven worden. Een commissie werd opgericht voor de praktische uitvoering en ten laatste binnen een jaar zou er een stemming in de Berlijnse senaat volgen.

Consumentencoöperatie in Antwerpen

We spraken met Tom Seerden over De Coöperant. Naar het voorbeeld van gelijkaardige oudere & jongere initiatieven in binnen- en buitenland komt er ook in onze stad iets wat er op het eerste zicht uit ziet als een gewone winkel. Niet iedereen kan daar inkopen doen. Alle klanten zijn ook mede-eigenaar, en dragen bij door zo’n drie uur per maand in of voor de winkel te werken, zodat de personeelskost grotendeels komt te vervallen. Daardoor kunnen de prijzen van de producten relatief laag blijven. Bij de keuze van die producten wordt er gekeken naar zowel de duurzaamheid en de prijs.

Plannen voor staatsgreep in de VS

Met zijn oproep om de aanstelling van Joe Biden als president tegen te houden was Donald Trump niet de eerste in de VSA die aan een staatsgreep dacht. In 1934 planden een aantal industriëlen en bankiers om de New Deal van Roosevelt via geweld tegen te houden.

In 1934 getuigde majoor-generaal Smedley Butler voor een parlementaire commissie dat men hem gevraagd had om een militie van een half miljoen man te leiden die de regering onder druk kon zetten om zo de New Deal tegen te houden, of desnoods de regering omver te werpen. De plannen werden gesmeed in de hoogste kringen met betrokkenheid van kopstukken van General Motors, J.P. Morgan en Du Pont.
Gerald C McGuire, vertegenwoordiger van een beurshuis, was de man die Smedley Butler contacteerde met de vraag om de coup te steunen. McGuire haalde zijn inspiratie voor wat de geschiedenis ingegaan is als de ‘Business Plot‘ onder andere bij Benito Mussolini. Die had zijn fascistische militie van zwarthemden kunnen opbouwen dankzij de verpauperde en gedesillusioneerd veteranen uit de eerste wereldoorlog, en had de Italiaanse democratie gedestabiliseerd met acties zoals de Mars op Rome.
Continue reading →

De middenstand regeert het land niet (altijd): stijgende leegstand

Sodom/Gomorra (Ziyalistix, creative commons)

De langdurige leegstand van handelspanden blijft stijgen. Volgens Eric Grietens van BBL is niet alleen de internetverkoop hiervoor verantwoordelijk, ook de verdere toename aan baanwinkels en shoppingcentra buiten de stads- en dropskernen speelt een rol. De gemeenten en hogere overheden kunnen de kar keren.
Nieuwe cijfers van het Ruimterapport Vlaanderen bevestigen de trend. Eric Grietens: “De toename van de structurele leegstand was al ingezet in de kleinere gemeenten, maar nu zien we het ook in de grotere steden. We zien dat de stijging van de leegstand gepaard gaat met de toename aan shoppingcentra buiten de kernen. Het aanbod aan winkeloppervlakte langs steenwegen is sedert 2008 verdrievoudigd tot anderhalf miljoen vierkante meter. We vragen dat de open ruimte gevrijwaard wordt van meer shoppingcentra en voor een versterking van de kernen.” Continue reading →

Oekraїne duwt Afghanistan van de politieke agenda

We spraken over de toestand in Afghanistan met de Afghaanse journaliste en activiste Lailuma Sadid.
19 Februari:
Enkele van de door de Taliban ontvoerde vrouwen werden de afgelopen week vrijgelaten, maar echt vrij zijn ze niet: “Ze hebben eigenlijk huisarrest en mogen niet praten met de pers. De Taliban dreigt ermee hen te vermoorden als ze getuigen over wat hen overkomen is tijdens hun gevangenschap.De afgelopen week heeft de Taliban drie dokters vermoord (noot van de redactie: we vonden van dit bericht geen bevestiging) en arresteert journalisten.”
Sadid klaagt over het feit dat Afghanistan helemaal van de agenda is verdwenen door de spanning rond Oekraїne. “De stoel van Afghanistan op de internationale veiligheidsconferentie in Munchen zal leeg zijn dit jaar en er zal helemaal niet gesproken worden over Afghanistan. Op andere conferenties zien we hetzelfde. En als er dan toch gepraat wordt, dan blijft het bij praten, er komt geen actie.”
Maar de afgelopen week gebeurde er wel iets: onder de titel ‘het Afghaans geld geven aan de Afghaanse bevolking’ besliste president Biden om net het omgekeerde te doen en drieënhalf miljard van de zeven miljard dollar van de Afghaanse staat te blokkeren om later mogelijks uit te keren aan de Amerikaanse slachtoffers van de aanslagen van 11 september 2001. Lailuma Sadid: “Dit lijkt op diefstal. Het waren niet de Afghanen die de aanslagen organiseerden maar Pakistan en Saoedie-Arabië. Als ze geld willen, moeten ze dat aan hén vragen. De VS overheid zou zich moeten schamen. Tezelfdertijd ben ik bezorgd dat een deel van dat geld bij de Taliban zou terechtkomen.”

4 februari:
Het Europees parlement organiseerde ‘Afghan Women’s Days‘ waar Aryana Sayeed (virtueel) optrad: “Een goed initiatief dat de solidariteit creëert met de Afghaanse vrouwen en druk zet op het Taliban regime. Het regime heeft recentelijk een aantal jonge activistes ontvoerd. Niemand weet waar ze zijn en ze zijn niet de enigen.”
“Het is belangrijk dat de Westerse hulp niet terecht komt bij de Taliban. VN observatoren moeten ter plaatse kunnen gaan om misdaden van de Taliban te rapporteren. Het is geen goed idee om Taliban een loja djirga te laten organiseren. De loja djirga is een ouderwetse ding, het is beter om een referendum te organiseren, het huidig geentraliseerd systeem van regeren werkt niet.”

Oekraїne: geen strijd voor de democratie

Ihor Kolomoyskyi (creative commons via wikipedia)

Ziet de Russische president Poetin een democratische regering in Oekraїne als een bedreiging voor zijn eigen autocratisch regime?
“Nonsens”, aldus Freddy De Pauw van Uitpers. “Waarom zouden de Russische opposanten het Oekraїens model gaan invoeren? Ze hebben het al.”
Freddy De Pauw: “Rusland wordt terecht verweten dat het een systeem heeft van oligarchen. Wel, we zien net hetzelfde in Oekraїne. De oligarchen controleren er net zoals in Rusland ook de media. Er is minder repressie tegen opposanten, maar ze is er. Minderheden worden er dan weer meer gediscrimineerd dan in Rusland, vooral de taalminderheden. Voor een belangrijk deel van de bevolking is Russisch de moedertaal. In tegenstelling tot de Baltische staten gaat het hier niet over inwijkelingen van na de oorlog, maar over families die al honderden jaren in Oekraїne wonen. Toch werd na de ‘Maidan revolutie’ beslist dat Oekraїens de enige taal van het land moest zijn. Men vraagt dus aan een derde van de bevolking dat ze van taal verandert. Die bevolkingsgroep voelt zich gediscrimineerd, vooral in het oosten van het land.”
Continue reading →

Arbeidsdeal

We spraken met Chris Serroyen, hoofd van de ACV studiedienst. We hoorden meer over de werknemersvoorwaarden bij digitale platformen, avond- en/of nachtarbeid, de vierdaagse werkweek en het recht op deconnectie.

Antwerps vastgoed: Ghelamco

Ghelamco-arena, Gent, foto: Paul Hermans, GFDL

Opnieuw komt er een vastgoeddossier uit de kast vallen waarbij het stadsbestuur de regels aanpast om de wensen van een projectontwikkelaar tegemoet te komen, deze keer Ghelamco. Tom Cochez van Apache beet zich in het dossier vast en legt uit.
Projectontwikkelaar Ghelamco is bekend van het Gents voetbalstadion maar is nu ook duidelijk geland in Antwerpen. Ghelamco-baas Paul Gheysen heeft de controle over voetbal-firma Royal Antwerp en gebruikt die om politieke invloed te verwerven via het uitdelen van aan bestuurdersposten aan N-VA-politici (Philippe Muyters, Bart Van Camp) en ook havenbaas Jacques Vandermeiren.
Tom Cochez: “Ghelamco heeft de Copernicussite aan het Kievitplein waar de VDAB zit in handen en wil er een project neerzetten van 23.000 vierkante meter, 40% meer dan de 16.000 vierkante meter die vastgelegd was in de verkoopsvoorwaarden vijftien jaar geleden. Ghelamco zou graag de zegen krijgen van de stad om die voorwaarde te kunnen negeren. Het eigenaardige is dat er op 24 december een brief klaar lag van de stad aan Ghelamco waarin stond dat de voorwaarden van de verkoop destijds nog steeds van toepassing zijn, en dat die brief niet verstuurd werd. Amper een week later zou de stad in plaats daarvan een brief sturen naar Ghelamco waarin het tegenovergestelde staat, en die dus wél groen licht geeft voor de uitbreiding van het project. De stad zal het project zelfs actief vooruithelpen. Dat zal gebeuren door het klooster en de kerk van de Provinciestraat die de stad recentelijk kocht te integreren in het Ghelamco-project.” Continue reading →