Met de uitverkoop van de digitale DAB band aan de Noorse multinational Norkring onder media minister Geert Bourgeois (N-VA) in 2008 verspeelde Vlaanderen een belangrijk deel van haar soevereiniteit over de digitale ether. Door een uitspraak van de regulator kan daar mogelijks verandering in komen. We belden met Karin Brouwers (CD&V) die het dossier opvolgt.
De uitrol van de digitale radio gebeurt in stilte maar gaat onverminderd voort: mediagroepen werden verplicht om op DAB+ uit te zenden, DAB+ radio’s zijn nu ook verplicht in nieuwe auto’s en vanaf 2023 moeten alle verkochte radio’s een DAB+ ontvanger hebben. De lokale zenders bleven echter uit beeld, en het zag ernaar uit dat die tegen 2025 zouden achtergelaten worden op een onbeluisterde FM-band. Maar nu lijkt er toch iets te bewegen.
Norkring
In tegenstelling tot de FM-licenties worden DAB-zendvergunningen niet bijna-gratis toegekend aan zenders met een dossier, maar worden ze verkocht door monopolist Norkring die de Vlaamse DAB-banden in handen kreeg in 2008. Enkel de publieke omroep ontsnapte aan de privatisering, de VRT kreeg de ‘MUX 12A’ band toebedeeld. Verplicht door de overheid zijn de mediagroepen en de ketenradio’s ondertussen ook via DAB+ gaan uitzenden, maar voor lokale radio’s blijft DAB+ onbereikbaar duur door het commercieel model.
Continue reading “Lokale radio dan toch op DAB+?”
Tag: DAB+
DAB+: meer dan het probleem Norkring
Er zitten enkele kinken in de kabel als het over de overstap naar DAB-radio gaat: rechtszaken tussen grote spelers over bandruimte enerzijds en de uitsluiting van de lokale zenders anderzijds.
De overhaaste verkoop in 2008 van de DAB-ether aan de Noorse multinational Norkring ligt aan de basis van de problemen, maar ook daarna liep het mis.
Het klonk allemaal mooi een jaar of tien geleden: na 30 jaar discussie over plaats op de FM-band zou de digitale DAB+ het allemaal oplossen. DAB+-radio levert niet alleen betere kwaliteit, er is ook veel meer plaats in de DAB+ -band(en). DAB+ was dus de toekomst, zeker zolang internetradio geen echt volwaardig alternatief is want beperkt door de kost van dataverkeer en door de capaciteit van de netwerken.
Nu blijkt echter dat de beloftes niet kunnen waargemaakt worden: door de politieke keuzes blijven de resterende lokale zenders verstoken van de DAB-band en zit de overheid verveeld met de klacht van een andere grote speler die een deel van de Norkring-koek wil hebben.
Als Vlaanderen geen eigen beleid ontwikkelt, is de kans groot dat het gewest een regio wordt zonder lokale zenders in de ether.
Geert Bourgeois: uitverkoop
In 2008 kon het voor media minister Geert Bourgeois (N-VA) niet snel genoeg gaan: de verworven Vlaamse bevoegdheid over de DAB+-ether moest zo snel mogelijk naar private handen overgedragen worden. Dus kreeg Norkring in 2009 de volledige DAB+-band in handen (pagina 4 HIER). Een belangrijk deel van de band (MUX-10, zie verder) zou daarbij zelfs gratis weggegeven zijn aan Norkring. Naast Norkring kreeg VRT een deel van de DAB+-band. Door de privatisering heeft Vlaanderen de speelruimte verloren om zelf een beleid te voeren. Iedere private speler die in Vlaanderen in de DAB+-ether wil uitzenden, heeft tot minstens 2024 de toestemming nodig van, en moet betalen aan, de Noorse multinational.
Er is een kleine kans dat de fout uit het verleden rechtgezet wordt door de regulator. Als dat niet gebeurt, wat waarschijnlijker is, zal het aan de beleidsmakers zijn om een beleid te voeren. En als ook dat niet gebeurt dan wordt Vlaanderen een regio wordt zonder lokale zenders in de ether (zie verder).
Karin Brouwers (CD&V) interpelleerde in de Vlaamse mediacommissie naar een stand van zaken in verband met DAB+ in het algemeen en de toegang tot DAB+ voor de lokale radio’s in het bijzonder.
Continue reading “DAB+: meer dan het probleem Norkring”
Frequentieplan Radio's vernietigd – Bart Caron
Het frequentieplan voor de radio’s dat in april 2017 werd goedgekeurd door de Vlaamse deelregering werd eergisteren door de raad vernietigd. Waarom en wat nu?
We bellen met Bart Caron (Groen), voorzitter van de mediacommissie van het Vlaams parlement: “Een aantal lokale radio’s kreeg geen vergunning en heeft daarom protest aangetekend tegen het plan. Het argument was dat er 25 frequenties niet ter beschikking gesteld waren terwijl dat volgens de Europese regels wél moest. Eigenlijk ging de klacht die tot gevolg had dat het plan vernietigd werd niet over het plan zelf maar over het feit dat de klagers geen frequentie kregen. ”
De belangrijkste stap in het nieuw media-decreet van Gatz was het weggeven van 150 lokale FM-radiofrequenties aan de grotere mediagroepen.
Maar Caron dat bekent dat de manier waarop het frequentieplan tot stand kwam niet goed was. Vier maanden voor de goedkeuring van het plan werd een eerste versie ervan voorgelegd voor commentaar. Maar die versie was onvolledig en het grootste deel van de informatie werd achtergehouden. Caron: “Dat had zo niet moeten gebeuren en dat is jammer. Men wilde dat niet bekendmaken omdat men de discussie die dat zou teweegbrengen niet wilde voeren. Dat is ook de reden van de schrapping nu: omdat er geen motivatie is gebeurd voor het niet vrijgeven van de frequenties.”
Ketenvorming georganiseerd
Het frequentieplan van 2017 was het sluitstuk van een hertekening van het radiolandschap. Die begon in 2016 met het schrappen van het statuut van Gemeenschapsradio’s door Sven Gatz. Dat statuut was pas twee jaar daarvoor ingevoerd. De belangrijkste stap in het nieuw media-decreet van eind 2016 was echter de overheveling van 150 lokale FM-radiofrequenties naar de grotere mediagroepen.
Tot 2017 waren er meer dan 280 frequenties voorzien voor lokale radio. In het nieuw frequentieplan dat ‘de lokale radio versterkt’ blijven er slechts 131 frequentiepaketten over. De argumentatie daarvoor was dat in de praktijk al een groot deel van de 280 lokale frequenties in handen was gekomen van ketens. Dat klopt maar was deels door de Vlaamse overheid zelf in de hand had gewerkt via een decreetwijziging die de ketenvorming (‘samenwerking’) expliciet toeliet waardoor de regulator niet kon ingrijpen. In plaats van de lokale radio te versterken koos Gatz er in 2016 dus voor om de verloren frequenties definitief over te hevelen naar de ketens en mediagroepen via de creatie van een nieuwe categorie radio’s de zogenaamde ‘netwerkradio’s die in handen zijn van die ketens en mediagroepen. Mediagroep SBS in het bijzonder moest absoluut ook een radiofrequentie krijgen. De netwerkradio’s zenden uit over het grootste deel van Vlaanderen zonder regionale, laat staan lokale, programmatie. Het zijn de-facto dus bijna gewestelijke zenders zoals Q-music.
Bart Caron: “De wetgeving zal moeten aangepast worden om nieuwe vormen van ketenvorming tegen te gaan. Het werk zal voor een deel moeten worden overgedaan. Ook wetgevend.”
Continue reading “Frequentieplan Radio's vernietigd – Bart Caron”
De staat van het Privaat Radioland
Het audiovisueel mediadebat in Vlaanderen blijft meestal beperkt tot een discussie over de rol van de VRT. De private radio bestaat ondertussen echter ook al 35 jaar en de evolutie is niet geweest zoals de politiek ze voorzien, laat staan gewenst, had en de wetgever heeft de teloorgang van de lokale radio niet tegengehouden.
De komende twee jaar worden cruciaal want tegen eind 2017 moet de mediawet op orde gesteld worden en de frequenties opnieuw verdeeld.
Tijd dus om de politieke stakeholders van de vijf parlementaire fracties eens te vragen hoe ze de huidige toestand zien en wat hun visie is op de toekomst:
Wat vinden ze van het huidig Vlaams privaat radiolandschap? Wat is de taak van de private zenders die dan wel geen subsidies maar toch een gratis plek op de FM band krijgen? Hoe moet het verder met de handel in zendvergunningen en de ketenvorming die daar een gevolg van is en waardoor nu driekwart van de ‘ lokale’ zenders helemaal niet meer lokaal zijn? En bestaat de FM band nog wel over 10 jaar?
We spreken met Lionel Bajart (open-VLD), Karin Brouwers (CD&V), Bart Caron (Groen), Katia Segers (sp.a) en Wilfried Vandaele (N-VA)
Wat blijkt? Er is grote eensgezindheid over een aantal zaken: het mediadecreet heeft gefaald en moet herschreven worden. Zo moet de handel in zendvergunningen ‘herbekeken’ of gewoon verboden worden, is er een politiek draagvlak voor bijkomende gewestelijke (‘landelijke’) zenders eerder beperkt (‘ één of twee’ ). Verder is het volgens de politici cruciaal dat zenders met een lokale vergunning ook lokaal nieuws en lokale informatie brengen. Tenslotte is de toekomst voor radio blijkbaar wel degelijk digitaal en lijkt er een concensus te zijn dat de overstap naar DAB+ er toch zal komen.
Maar er zijn toch wat nuanceverschillen in het gevoel over de huidige toestand en de visie op de toekomst. Tegen eind 2017 wordt de knoop doorgehakt. Althans volgens de nieuwe planning….
Continue reading “De staat van het Privaat Radioland”
(g)een Europees radiobeleid
Wat brokt Europa in de radiopap? Voor het antwoord op die vraag bellen we met Francesco Diasio, de algemeen secretaris van AMARC Europa. AMARC is de wereldwijde organisatie van Gemeenschapsradio’s.
Europa brokt weinig, zo blijkt.
Francesco Diasio: “Beleid rond media en telecomunicatie zit nog altijd bij de lidstaten. Er zijn Europese wetten over mobiliteit, landbouw enzovoort maar niet over mediabeleid, en het beleid verschilt sterk van land tot land. Gemeenschapsmedia zijn volledig erkend in Frankrijk, Ierland, het VK, Italië, Zwitserland, maar in andere landen houdt de wetgeving de Gemeenschapsmedia tegen. In Spanje bestaan de gemeenschapsradio’s al twintig jaar, maar ze zijn nog altijd niet volledig erkend. Maar nog erger: het debat over de overgang van FM naar digitale radio is nu bezig, en er ligt een voorstel op tafel dat gemeenschapsradio zou weren van DAB of DRM. Dit is problematisch, want de digitalisering biedt meer ruimte op de ether dus zou moeten leiden naar meer pluralisme en niet naar een verdere mediaconcentratie. We hebben eenzelfde trend gemerkt bij televisie, waar extra kanalen aan de grote netwerken ter beschikking werden gesteld en niet aan de lokale media.”
“In Spanje ligt een voorstel op tafel dat gemeenschapsradio’s wil weren van DAB. Dit is problematisch, want de digitalisering biedt meer ruimte op de ether dus zou moeten leiden naar meer pluralisme en niet naar een verdere mediaconcentratie.”
Er mogen dan wel geen Europese wetten zijn, er zijn wel Europese richtlijnen.
Francesco Diasio: “In 2008 was er een resolutie van het Europees Parlement en in 2009 een resolutie van de Raad van Europa die de het belang benadrukten van gemeenschapsmedia. Ook UNESCO heeft het belang van gemeenschapsradio’s erkend, en ook ander VN-instellingen zoals de FAO.”
“Maar het probleem is het spagaat tussen deze internationale resoluties en de (niet)-implementatie van die resoluties door de lidstaten.”
“Hongarije is daarbij een speciaal geval. Na de val van de muur was er een enorme boom van gemeenschapsmedia, maar Continue reading “(g)een Europees radiobeleid”
Politiek Debat – Toekomst voor de Radio !/?
Daarover debatteren we met 4 parlementsleden: Veli Yűksel (CD&V) en Bart Caron (Groen!) zijn vast lid van de Commissie Media van het Vlaams parlement. Jan Roegiers (SP.a) is plaatsvervangend lid en werkt zich momenteel in. Willem-Frederik Schiltz (Open VLD) is federaal parlementair. N-VA schittert door haar afwezigheid.
We overlopen het radiolandschap, van het gewestelijk VRT/VMMa duopolie tot de gemeenschapsradio’s.
De neergang van de lokale radio toont voor iedereen rond de tafel aan dat de huidige mediawet (het Vlaams “Mediadecreet”) naast zijn doel schiet. Er wordt veel verwacht van de markt- en behoeftestudies die mediaminister Lieten binnenkort zou opstarten. De resultaten van die studies moeten de basis vormen voor een herziening van het Mediadecreet in 2016, als het frequentieplan voor de FM band, na 3 jaar uitstel, onvermijdelijk aan herziening toe is.
Ondertussen zorgt het huidig politiek compromis er blijkbaar voor dat een aanpassing van het mediadecreet vóór 2016 zo goed als onmogelijk is. Men kan zich echter afvragen of de blokkering van het Mediadecreet en de geplande studies de politiek niet handig uitkomen om niet te moeten handelen vóór het einde van deze politieke legislatuur. Zo wordt het feit dat het decreet niet kan aangepast worden als reden gegeven voor het niet aanpakken van de huidige koehandel in zendvergunningen en voor het feit dat niet optreden wordt tegen flagrante schendingen van de Mediadecreet. Iedereen rond de tafel is het er nochtans over eens dat die toestanden de wereld uit moeten. De politici zelf wijzen er op dat de sector in verspreide slagorde optreedt en door haar tegengestelde belangen met verschillende boodschappen komt. Er bestaat ook twijfel over de financiële leefbaarheid van kleine lokale omroepen als die volledig afhangen van de lokale commerciële markt alleen.
Ondanks de blokkering zien sommigen toch een mogelijkheid voor een beperkte amendering van het decreet in 2013. Zo zou een erkenning voor Gemeenshapsradio’s toch niet onmogelijk zijn. Die erkenning zou toelaten om als groep te gaan onderhandelen met SABAM.
Het debat over de digitalisering van de radio moet in Vlaanderen nog beginnen. Wordt het DAB+ of radio via het internet? De verwachting is dat het antwoord op die vraag door de evoluties in het buitenland zal bepaald worden.
Links:
– Vlaams Mediadecreet: HIER
– Paper over gemeenschapsradio door Franstalige Regulator: HIER
Continue reading “Politiek Debat – Toekomst voor de Radio !/?”