40 jaar Centraal, de pioniers: Jan Balliauw, Guido Totté, Roger Van Loon, Denis Van Laecken

foto: Wanda Detemmerman

Artiesten, anarchisten, piraten zonder dollemina’s maar met veel jannetten aan de wieg van Radio Centraal van 1 november 1980 tot 40 jaar later.
Gasten: Roger Van Loon, Jan Balliauw, Daniel Renders, Denis Van Laeken & Guido Totté (verontschuldigd Stefan Blommaert). Moderator: Leen Nicolas
Een salongesprek met een aantal mensen die mee aan de wieg van Radio Centraal stonden. In welke tijdsgeest ontstond de radio? Radio als journalistiek medium of radio als artistiek project; een OF/OF verhaal of een EN/EN verhaal? Wat met theaterprogramma’s voor mensen die niet naar het theater gaan? Radio Centraal, de schandvlek van de FM of net een troef? Hoe kan radio in tijden van corona meer bruggen slaan naar bijvoorbeeld de cultuursector? Een onafhankelijke radio gedragen door vrijwilligers zonder reclame die al veertig jaar lang een zeer diverse programmatie de ether in stuurt, weg van de eenheidsworst. De Sanderusstraat, de King-Kong, een avond in Beveren of hoe het allemaal begon. Genoeg anekdotes.

De staat van het Privaat Radioland

Het audiovisueel mediadebat in Vlaanderen blijft meestal beperkt tot een discussie over de rol van de VRT. De private radio bestaat ondertussen echter ook al 35 jaar en de evolutie is niet geweest zoals de politiek ze voorzien, laat staan gewenst, had en de wetgever heeft de teloorgang van de lokale radio niet tegengehouden.
De komende twee jaar worden cruciaal want tegen eind 2017 moet de mediawet op orde gesteld worden en de frequenties opnieuw verdeeld.
Tijd dus om de politieke stakeholders van de vijf parlementaire fracties eens te vragen hoe ze de huidige toestand zien en wat hun visie is op de toekomst:
Wat vinden ze van het huidig Vlaams privaat radiolandschap? Wat is de taak van de private zenders die dan wel geen subsidies maar toch een gratis plek op de FM band krijgen? Hoe moet het verder met de handel in zendvergunningen en de ketenvorming die daar een gevolg van is en waardoor nu driekwart van de ‘ lokale’ zenders helemaal niet meer lokaal zijn? En bestaat de FM band nog wel over 10 jaar?
We spreken met Lionel Bajart (open-VLD), Karin Brouwers (CD&V), Bart Caron (Groen), Katia Segers (sp.a) en Wilfried Vandaele (N-VA)
Wat blijkt? Er is grote eensgezindheid over een aantal zaken: het mediadecreet heeft gefaald  en moet  herschreven worden. Zo moet de handel in zendvergunningen ‘herbekeken’ of gewoon verboden worden,  is er een politiek draagvlak voor bijkomende gewestelijke (‘landelijke’) zenders eerder beperkt (‘ één of twee’ ). Verder is het volgens de politici  cruciaal dat zenders met een lokale vergunning ook lokaal nieuws en lokale informatie brengen.  Tenslotte is de toekomst voor radio blijkbaar wel degelijk digitaal en lijkt er een concensus te zijn dat de overstap  naar DAB+ er toch zal komen.
Maar er zijn toch wat nuanceverschillen in het gevoel over de huidige toestand en de visie op de toekomst. Tegen eind 2017 wordt de knoop doorgehakt. Althans volgens de nieuwe planning….
Continue reading “De staat van het Privaat Radioland”

Mediaconcentratie in Vlaanderen

Twee weken geleden publiceerde de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) zijn rapport over Mediaconcentratie in Vlaanderen. Ingrid Kools van VRM is te gast in de studio.
De concentratie die al een tijd bezig was gaat door: er schieten nog 8 dagbladen over, uitgegeven door drie ondernemingen. Op de tv-markt is er wel (nog altijd) een groot aantal productiehuizen en omroepen, maar het aantal distributeurs (Belgacom, Telenet) blijft beperkt.
Wat radio betreft is het verschraling troef: Naast de publiek-commerciële omroep VRT biedt alleen de VMMa radio aan op gewestelijk niveau, en alle regionale radio’s zitten onder de Radio Nostalgie-kap (zie p19). En van de 289 ‘lokale’ radio’s zijn er nog maar 93 zelfstandig (zie p20).
In Deel 1 hebben we het over VRM, haar bevoegdheden, reclame op de VRT en enkele conclusies van het rapport. In deel 2 gaat het meer specifiek over Radio.
Links:
– Mediaconcentratie: kopie PERSBERICHT ;  RAPPORT (6MByte);  overzichtsschema
– VRM web pagina regelgeving Media, Kopie MEDIADECREET maart  2009.   Herziening Mediadecreet 28/01/2010: staatsblad-website,  Pdf kopie staatsblad van jan 2010 herziening(5MB)

Hoera! 30 jaar vrije radio's!

Sophie van Radio Panik en Philippe van Radio Campus kwamen er plotsklapselings achter dat ze ALLEBEI een film/documentaire-reeks aan het plannen waren ter ere van dertig jaar vrij radiolandschap. Fluks de handen in mekaar geslagen, dus. Het resultaat is niet enkel fictie en documentaires op twee verschillende locaties, maar ook debat, tentoonstelling enz. enz.
Ook het in 2005 in en omheen Villadelphia opgenomen Sunlight Forever (over ons! over ons! over ons!) wordt vertoond, met name nu zondag 21 november om 21u. Daarbij zal Daniel de Botanicus een ongetwijfeld wetenschappelijk verantwoorde inleiding verzorgen. Allen daarheen! ’t Is vlak bij ’t centraal station!
Meer info: www.radioactivities.be

Mediadebat n.a.v. 30 jaar Radio Centraal

Een gesprek over het begin van Radio Centraal, de evolutie van de media, de Jeugd Van Tegenwoordig en nog van dat…
Met gasten Jan Balliauw (mede-oprichter, nu VRT), Jan-Pieter Everaerts (Mediadoc/De Groene Belg ), Han Soete (Dewereldmorgen) en Radio Centraal medewerkers Fred Stroobant (mede-oprichter en ook VPRO), Jan Ploem (Redactie), Iez (Redactie), Pierre Elitaire (Radio Ventraal) en Luis (Redactie/Woke Up). Verder aan de telefoon Stefaan Blommaert (mede-oprichter, nu VRT) en Hans Versluys (medewerker in de begindagen, nu Stratos TV in Nieuw Zeeland)

Nieuw mediadecreet

We praten met Carl Decaluwe (CD&V, Vlaams Parlement) over het afgelopen donderdag gestemde mediadecreet.
Dat kwam er blijkbaar vooral nadat Europa de verder proliferatie van het reclamevirus in de TV-programma’s oplegde. Verder is er ook beslist geen nieuwe zendvergunningsrondes voor radios te houden in 2010 en 2013, maar die uit te stellen tot 2016. Daardoor blijft Radio Centraal langer zitten met de nadelige licentie.
Anderzijds merkt Carl Decaluwe wel op dat het veilen van radiofrequenties –zoals in Holland- voor hem geen goede optie is voor de kleine stations.
Op Vlaams niveau is er nog helemaal niets beslist over hoe de frequentieverdeling in de toekomst moet gebeuren. Momenteel wordt verder ook er geen onderscheid gemaakt tussen commerciele firma’s die “radio” maken enerzijds en echt vrije gemeenschapsradio’s anderzijds. Ook daarover is op Vlaams niveau nog niet grondig nagedacht .
Ondertussen is men in Europa echter wel bezig: op 11 februari stemde het committee van ministers van de Europese raad een verklaring die zegt dat gemeenschapsmedia een aparte behandeling en bescherming moeten krijgen (kopie HIER) . Vorig jaar stemde het cultuurcommitee van het Europees parlement een gelijkaardige verklaring (zie HIER).
Ten slotte hebben we het over de digitale radio. De doorbraak van digitale radio zal er volgens Carl Decaluwe maar komen als autoradios gedigitaliseerd zullen worden.

Radio Katanga

We hebben Jan Van der Schueren  van Radio Katanga uit Aalst aan de lijn. Katanga is de 3e van de nog overgebleven niet kommerciele radio’s, brengt vooral rock,  en is in ’82 onstaan boven cafe “in de Gele Limonade” uit onvrede met de rommel die de komerciele zenders toen al brachten.
En ook Katanga zoekt nog redacteurs… 

Europees pleidooi voor aparte behandeling alternatieve media

Onlangs aanvaardde het comité Cultuur  van het Europees parlement een rapport van Karin Resetarits over bescherming van Gemeenschaps- en Alternatieve Media (kopie HIER). Ivo Belet (CD&V) zit ook in dat comité  en hij legt uit waarover het gaat.
Het komt erop neer dat de Europarlementairen vinden dat de alternatieve media niet op dezelfde manier moeten behandeld worden als de commerciele  private media. Het rapport roept de lidstaten en de Europese commissie dan ook op  tot een meer aktieve steun. Het gaat enerzijds over het toewijzen van vergunningen en frekwenties en anderzijds over financiele steun.
Het rapport gaat nu naar de plenaire vergadering van het parlement (=het volledig parlement), wordt daar waarschijnlijk ook aanvaardt, maar is dan nog altijd niet bindend.  Het is wel een aanzet naar echte wettelijke stappen vooruit.
De door ons gesuggereerde lagere auteursrechtenlasten voor alternatieve media is volgens Belet wel zinvol.
Welk digitaal platform het in  de toekomst zal halen laat Ivo Belet in het midden. Wat het belangrijkst is, is dat  via een “must carry” verplichting dat digitaal platform  ook voor alternatieve media opengesteld wordt.
Het rapport werd doorgeschoven naar de plenaire vergadering van het EP  en op 25 september 2008 stemde het voltallig Europees parlement een resolutie goed over gemeenschapsmedia  (link Hier)
Tenslotte hebben we het over de stijgende energiekosten. Er is blijkbaar zware tegenstand op Europees niveau tegen een taks op vliegtiketten. Een belasting op woekerwinsten op kernenergie vindt hij wel nuttig.  Wat betreft de muslukte vrijmaking van de elektriciteitsmarkt merkt hij op dat de “ontvlechting” op Europees niveau goedgekeurd is. Die zou tot een dalende distributiekost moeten leiden.