Al tientallen jaren is het Amazone gebied in Brazilië onderhevig aan roofbouw. Uit recent onderzoek van de ngo Mighty Earth bleek dat ook in de afgelopen jaren de ontbossing zich onverminderd verderzet. Afgezien van de grote ecologische kost voor onze planeet, zijn de eerste directe slachtoffers de inheemse bevolking. Ze worden ontheemd, en zien het land waarmee ze innig samenleven ten prooi vallen aan een mondiaal kapitalisme. Om de vernietiging van hun land tegen te gaan, werden er verschillende actiegroepen opgezet, de zogenaamde ‘guardians of the forest’. Bij de Gaujajara in de staat Maranhão ontstond een groep enkel samengesteld uit vrouwen, de ‘guerreiras da floresta’ oftewel ‘woman warriors of the forest’. We spraken aan de telefoon met onderzoeksjournaliste Sarah Sax, die hierover publiceerde op de website Mongabay.
Maranhão situeert zich in het noordoosten van het Amazonegebied, en reeds 75% van het regenwoud is hier verdwenen. Wanneer men satellietbeelden bekijkt is de verwoesting duidelijk. Opvallend zijn enkele stukken grond die gevrijwaard bleven van ontbossing, de zogenaamde ‘indigenous territories’. Deze gebieden worden beschermd door Braziliaanse wetgeving, maar staan tegenwoordig meer en meer onder druk door het beleid van het huidige regime. Het gaat over afgelegen gebieden waardoor de handhaving van beschermende maatregelen bemoeilijkt wordt. De oorspronkelijke bevolking neemt dan vaak ook het heft in eigen handen om hun leefgebied te beschermen.
Sarah Sax: “A lot of indigenous territories in Brazil have forest guardian patrols, which are groups of people from the communities, largely men, who take it upon themselves to use gps-technologies and drones, and actively patrol their territories to search for illegal loggers or miners. In the Caru indigenous territory there was a group of women who had started a group to help with community initiatives and basically said: ‘you the forest guardians are doing an OK job, but you could be doing a better job if we could help’, and they joined the guardians in addition to the other things they were already doing.”
Ze begonnen actief te helpen met het patrouilleren en sloten actieve bondgenootschappen met naburige communities. De gebruikte tactieken werden diversifiëeerd, met succes, zoals blijkt uit satellietbeelden en gesprekken met mensen op het terrein. Vrouwen werden historisch gezien vaak buitengesloten uit het actief deelnemen aan protesten, maar wereldwijd zien we meer en meer vrouwen die het voortouw nemen, zo ook bijvoorbeeld bij recente protesten in Brazilië.
Sarah Sax: “Women are recognizing that the resistance that has come up so far hasn’t been as successful as it could have been, and that they should have an equal say in how the territories are managed. It’s in some way a renaissance of women doing what they should have been doing or allowed to do for centuries. (…) Everybody has a different view and needs to be brought to the table, and that obviously makes a movement stronger. It is more effective to have women included fully in any kind of movement. It’s a kind of reshuffling of power roles and making the table bigger to allow everyone to sit around it.“ Continue reading “De vrouwelijke verzetsstrijders van de Guajajara”
Categorie: Economie
Doel: terug de loopgraven in
In 2018 werd onder het beleid van Ben Weyts (N-VA) een plan gemaakt dat de gevraagde extra Antwerpse containercapaciteit zou realiseren zonder Doel en de omliggende polders te vernietigen. De bewoners en burgergroeperingen trekken nu echter aan de alarmbel. Vlaanderen en het Antwerps Havenbestuur zouden zich niet aan de afspraken en de wet houden.
We bellen met (Ouden) Doel-bewoner Denis Malcorps: “Na het akkoord in 2018 zou een Toekomststudie voor Doel gemaakt worden, maar we stellen vast dat het proces om Doel weer een toekomst te geven alleen maar geblokkeerd werd. De garanties om het dorp leefbaar te houden worden ook niet gerespecteerd, en ondertussen wordt er wél verder gewerkt aan het dok voor de extra containers. Daardoor zijn de erfgoedgemeenschap en de landbouwers opnieuw naar de Raad van State getrokken. Die laatste vinden dat de landbouw onvoldoende garanties krijgt. Die stap (naar de RvS) heeft de overheid dan weer als excuus gebruikt om de Toekomststudie na een half jaar stil te leggen.”
“Het lijkt erop dat we weer in de loopgravenoorlog zitten. Er werd dus een globaal akkoord gesloten in 2018, maar bijna onmiddellijk werd het Doel-dossier van het havendossier losgekoppeld en werd alleen aan de containerdokken verder gewerkt. Die gang van zaken heeft inderdaad wel iets weg van het Oosterweeldossier.” Continue reading “Doel: terug de loopgraven in”
Big Tech aangeklaagd voor wantoestanden in Congolese mijnbouw
In december 2019 spande de International Rights Advocates (IRA) een rechtszaak aan tegen 5 big-tech bedrijven: Apple, Alphabet (moederbedrijf van Google), Dell, Microsoft en Tesla, omwille van hun betrokkenheid bij de mensonterende kobaltontginning in de Democratische Republiek Congo (DRC). In 2016 publiceerde Amnesty International een rapport, waarbij sprake is van 40000 kinderen die actief zijn in de Congolese mijnbouw. In de rechtszaak, die aangespannen is bij de US District Court in Washington DC, vertegenwoordigt de IRA een vijftiental families van kinderen die in de mijnbouw werkten. In de 79-pagina tellende aanklacht worden de gruwelijke details beschreven van de werkomstandigheden in de mijnindustrie in de DRC. We spraken met Terry Collingsworth , executive director van de IRA, over de inhoud en de huidige status van de rechtszaak.
De IRA is een non-profit organisatie, met een focus op mensenrechtenschendingen door grote multinationals. Terry Collingsworth heeft als advocaat reeds 30 jaar ervaring met rechtszaken tegen grote bedrijven zoals Walmart, Nestle, Chiquita, ExxonMobil en Shell. De problematische situatie in de Congolese mijnbouw is geen nieuws onder de zon, en gaat in feite reeds terug tot de Belgische koloniale tijden. Het eerder vernoemde rapport van Amnesty International trok ook de aandacht van Terry Collingsworth. Vervolgens werd hij in 2019 benaderd door Siddarth Kara (auteur van het artikel ‘Is your phone tainted by the misery of 35000 children in Congo’s mines‘), om actie te ondernemen. In september van datzelfde jaar reisden zij naar de DRC om de situatie in de mijnen te observeren en om een rechtszaak voor te bereiden. “It was the worst violation of human rights I had witnessed in 30 years”, zegt Terence Collingsworth hierover. De kinderen belanden vaak in de gevaarlijke mijnbouw, omdat ze niet in staat zijn de noodzakelijke schooltaksen te betalen, of omdat hun ouders – ook werkzaam in de mijnen- gewond geraakten en ze de kostwinning voor de familie op zich moeten nemen. Voor de kinderen was het vaak een kwestie van werken of omkomen door ontbering. De grote bedrijven werken bovendien met tussenpersonen die extra druk uitoefenen op de kinderen. De rechtszaak die is aangespannen hoopt dan ook duidelijk te bewijzen dat er sprake is van slavernij en gedwongen arbeid.
Collingsworth vermeldt twee bedrijven, Huayou en Glencore, die verantwoordelijk zijn voor de ontginning van kobalt in de DRC. Ze hebben beiden industriële mijnen, waarbij er met machines kobalt wordt ontgonnen, maar ze zijn evengoed betrokken bij de zogenaamde ‘artisanal mining’, waarbij op kleinere schaal en met zware en gevaarlijk handenarbeid naar kobalt wordt gezocht. Kinderen worden in nauwe tunnels naar beneden gelaten, zonder rekening te houden met enige veiligheidsvoorschriften. Zowel de kobalt uit de reguliere als de artisanale mijnbouw komt terecht in de ‘supply chain’ van de grote bedrijven. Umicore (het Belgische bedrijf wordt 53 keer genoemd in de aanklacht) koopt deze kobalt van Glencore, verwerkt deze verder en verhandelt deze vervolgens aan de grote tech-bedrijven. Omwille van gerechtelijke jurisdictie worden niet de bedrijven Glencore of Umicore aangeklaagd, maar wel de grote tech-bedrijven, die directe banden hebben met deze ontginningsbedrijven, en bovendien beweren dat ze hun kobalt verkrijgen met respect voor mensenrechten en internationale standaarden. Continue reading “Big Tech aangeklaagd voor wantoestanden in Congolese mijnbouw”
Chinese vaccins gaan viraal
China verovert de wereld, maar terwijl we nog altijd zowat alles uit China importeren worden de in China ontwikkelde vaccins uit de westerse markten en ook grotendeels uit de media gehouden. Nochtans gaan de Chinese vaccins wereldwijd viraal.
In zijn boek ‘De Val van Icarus‘ wil Nick Meynen aantonen dat de covid-pandemie ons niet uit het niets is komen overvallen maar het gevolg is van beleidskeuzes. We gaan tijdens ons gesprek in op de rol van China als wereldspeler, met de vaccin-exportstrategie als casestudie.
Als de Chinese en Russische vaccins al in de westerse media aan bod komen, is het in negatieve zin en wordt er op onbetrouwbaarheid en risico gewezen.
Nick Meynen: “Wat de Chinese vaccins betreft is dat niet terecht, want ze hebben ook de drie testfases doorlopen. Wel is het zo dat de Chinese vaccins in derde landen werden getest omdat het virus onvoldoende circuleerde in China.” Ondertussen worden de Chinese vaccins volop verdeeld in vooral het Midden Oosten, Zuid-Oost Azië en Latijns Amerika. Maar ook Turkije, Oekraïne, Servië en EU-land Hongarije zullen ze gebruiken. Nick Meynen: “China doet aan Continue reading “Chinese vaccins gaan viraal”
Regering geeft (opnieuw) groen licht voor stadion/parking in Vlaamse polders
Na een positief advies van de Raad van State keurde de Vlaamse regering gisteren haar plan goed om een voetbalstadion met grote parking te laten bouwen in de West-Vlaamse polders. “De inhoud van het advies is niet publiek gemaakt en we hebben ook geen inspraak gehad in de aanpassing van het plan”, reageert de lokale milieuorganisatie die de vernietiging had gevraagd van het oorspronkelijk plan.
In oktober had de raad van state het deel van het GRUP stedelijk gebied Brugge vernietigd dat bedoeld was om de bouw van een voetbalstadion voor Cercle Brugge mogelijk te maken. De Raad van State oordeelde echter dat het omzetten van kustpolders tot een parking voor 7.200 auto’s geen zorgvuldig ruimtegebruik was.
De stadiondossiers van Cercle en grote boer Club Brugge staan niet los van elkaar en de firma’s worden in hun uitbreidingsplannen gesteund door de lokale en Vlaamse overheden. Onmiddellijk na de afkeuring werd het RUP dan ook licht ‘geremedieerd’ waarna een advies gevraagd werd aan de Raad van State. Dat advies kwam er in december en was volgens minister Zuhal Demir positief. Gisteren kwam dan het bericht dat de Vlaamse regering haar plan Continue reading “Regering geeft (opnieuw) groen licht voor stadion/parking in Vlaamse polders”
Antwerps INEOS-project deels uitgesteld
Kort na een bericht op MO.be bevestigde chemie-concern INEOS dat de bouw van één van de twee geplande chemische installaties voorlopig niet doorgaat. De woordvoerder van INEOS wilde geen toelichting geven tijdens onze uitzending, maar somde off air wel een aantal argumenten op vóór het project.
We leggen die voor aan Katrin Van den Troost van Climaxi.
Er zouden twee fabrieken gebouwd worden door INEOS in de Antwerpse haven: een ethaan-kraker die jaarlijks bijna anderhalf miljoen ton ethyleen zal produceren uit schaliegas, en een propaan-dehydrogenatie-eenheid (PDH) die propaan omzet naar propyleen. Zowel prolyleen als ethyleen zijn grondstoffen voor plastiekproductie.
“Er is echt nood aan een transparant en ambitieus Vlaams industriebeleid”
De investering in de PDH-eenheid die jaarlijks 750 duizend ton propyleen zou produceren gaat voorlopig niet door. INEOS heeft het over een ‘herschikking’ van de investering, het concentreren van middelen op de ethyleen-installatie en de moeilijkere marktcondities voor propyleen, en benadrukt dat de beslissing niets te maken heeft met de protestacties tegen het project.
Continue reading “Antwerps INEOS-project deels uitgesteld”
'Logisch' dat de poetshulpen meer loon vragen, maar waarom komt er dan geen loonsverhoging?
Gerda Jennis (57), delegee van de poetshulpen met dienstencheques vertelt ons er alles over.
Hilde Crevits, Vlaams minister economie, innovatie, werk, sociale economie en landbouw (Cd&v) ziet de
Wat is het probleem met het uiterst zeldzaam metaal van uw LCD scherm?
Indium is een zeldzaam metaal dat gebruikt wordt in touch screens. De vraag piekt maar toch krijgt Bolivië niets voor het indium dat het land verlaat. Raf Custer van MO.be legt uit hoe dat komt.
Silke Ronsse en Alberto Vazquez van CATAPA onderzochten de route die het indium volgt vanuit Bolivië via Antwerpen tot Nyrstar en Umicore. De wereldwijde productie aan indium is beperkt tot een 1000 ton per jaar. Het metaal wordt vooral verkregen als bijproduct van zinkontginning. Zo ook in Bolivië, dat enkel een slib, rijk aan zink, exporteert via Chileense havens naar Korea en Antwerpen. Vanuit de Antwerpse haven gaat het verder naar de raffinaderijen van Nyrstar en Umicore.
Een belangrijk deel van de ontginning gebeurt in bedroevende werkomstandigheden zonder de nodige bescherming tegen stof en chemicaliën. Bovendien worden de Bolivianen betaald voor hun zink-rijk slib door de handelaars Korea Zinc en Trafigura, die het indium er de facto gratis bij krijgen. De indium-waardeketen start pas wanneer het zeldzaam metaal al het land uit is.
Raf Custers: “Indium is een essentieel element voor toptechnologie. Er moet dus onderzocht worden hoe de export beter kan gecontroleerd worden en hoe het land er inkomsten uit kan krijgen. De eindgebruikers en leveranciers onderhandelen niet over een redelijke prijs. Idealiter zou Bolivië zelf moeten kunnen raffineren. De vraag is of het land de kracht en de macht heeft om een eigen industrie uit te bouwen.”
Elon Musk, oprichter en belangrijkste aandeelhouder van Tesla, versprak zich in een tweet in juli 2020 al: ‘We plegen staatsgrepen waar we willen‘.
Brexit-akkoord als model voor toekomstige handelsakkoorden?
Philippe Lamberts (Ecolo) leidt de groene fractie in het Europees parlement. Een week geleden schreeuwde hij nog zijn verontwaardiging uit over de houding van de andere parlementaire fracties in verband met de Brexit-deal. Nu de deal er is, is hij er eerder gerust in, en ook positief over de inhoud.
Philippe Lamberts: “Vorige week hadden alle fractieleiders van het parlement, behalve de groene, zich bereid verklaard om het handelsakkoord met het Verenigd Koninkrijk blindelings te ratifiëren, zonder de deal te bekijken. Allemaal, van extreem rechts tot extreem links. Het argument was dat een voorlopig akkoord moest vermeden worden omdat dat de macht van het parlement zou beknotten. Maar in werkelijkheid was het net omgekeerd: door de definitieve ondertekening zou het parlement zichzelf buitenspel hebben gezet. Het klopt dat de provisoire goedkeuring die er nu komt een soort ‘fait accompli’ creëert, maar het belet het parlement niet om het akkoord te wijzigen.”
“Ik krijg de indruk dat sommige EU-parlementsleden te braaf zijn, om hun nationale regeringen niet te schofferen”
“Het ratificatieproces zet de onderhandelaars onder druk om hun job goed te doen. Als ze weten dat het parlement dat sowieso zal doen, dan zullen ze hun job in de toekomst slordig doen. Ik krijg de indruk dat sommige parlementsleden te braaf zijn om hun eigen regering van dienst te zijn. Dat komt omdat veel Europarlementsleden hun job als tijdelijk zien, als wachtkamer voor een ministerpost. Ook Petra De Sutter van Groen is overgestapt naar het nationaal niveau, maar dat was onverwacht en niet de bedoeling bij de aanvang van haar mandaat.”
Audio, Philippe Lamberts over de Brexit-deal:
Continue reading “Brexit-akkoord als model voor toekomstige handelsakkoorden?”
BlackRock, de stroper/boswachter van de Europese Klimaatfinanciering
Er is geld nodig om de economie te vergroenen, veel geld. Aangezien verwacht wordt dat de financiering vooral door de private sector zal gebeuren, is het belangrijk dat er duidelijke regels komen over wat wel en niet kan beschouwd kan worden als groene investering.
De Europese Commissie koos voor fondsbeheerder BlackRock om de regels voor klimaatfinanciering te ontwikkelen. De NGO Corporate Europe Observatory (CEO) schreef een rapport, ‘The BlackRock model’. We spreken met auteur Kenneth Haar.
CEO ziet drie problemen met de keuze voor BlackRock: 1) het bedrijf heeft belangen in de olie-, gas- en kolenindustrie; 2) BlackRock is de belangrijkste aandeelhouder van de Europese banken voor wie het de regels zal moeten bepalen; 3) BlackRock is betrokken bij lobbycampagnes van de financiële sector tegen meer strikte criteria als het over duurzame financiering gaat.
Kenneth Haar: “Ik denk dat de Europese Commissie BlackRock gekozen heeft voor de expertise in de financiële markten die het bedrijf inderdaad heeft, maar zich niet bewust is van de risico’s van haar keuze. Eigenlijk wil BlackRock niet dat de overheden regels opleggen in verband met duurzame investeringen, maar zou ze dat liever zelf doen met de collega’s uit de financiële sector.”
“Wat telt is onafhankelijkheid. Europa heeft voldoende academische instellingen of denktanks die advies zouden kunnen leveren. Er is geen nood om bij de financiële sector zelf te rade te gaan.”