De Buildrager, het iconisch standbeeld van een Antwerpse dokwerker door Constantin Meunier, keert terug naar de Grote Markt. “De Buildrager is de ‘patroonheilige’ van de vijfduizend resterende havenarbeiders”, zegt Danny Nevelsteen die 36 jaar aan de Antwerpse dokken gewerkt heeft. “Tijdens de renovatie van het stadhuis was de Buildrager opeens verdwenen. Hij bleek verhuisd te zijn naar de beeldenopslag van het Middelheimmuseum. Morgen, op 1 mei, wordt hij dus opnieuw onthuld op de Grote Markt.”
“Er is veel verandert sedert ik (begin jaren ’80) begonnen ben. Alles gaat sneller maar ook gelukkig veiliger. Toch blijft het een beroep met risico’s.”
Een gesprek over De Buildrager, de dokkersstiel en de Wet Major.
Tag: haven Antwerpen
Verzet tegen de verkoop landbouwgronden aan Huts en co
Katoennatiebaas Fernand Huts kocht in 2016 450 hectare Zeeuws-Vlaamse landbouwgrond van het Gents OCMW. Landbouwers uit de streek kregen niet de kans om te bieden op de grond, en Huts kon volgens hen de grond ook onder de marktprijs kopen. Daardoor zou Huts minstens 5 miljoen euro te weinig betaald hebben.
Boerenforum roept op om op 15 juni aan het oud Gents gerechtshof het koppel te steunen dat een zaak aanspande tegen Gent voor het geven van ongeoorloofde overheidssteun aan één van de rijkste mensen van Vlaanderen.
We bellen Wim Moyaert van Boerenforum, die de rechtszaak ondersteunt van het boerenkoppel Pieter en Annelies van bedrijf de Vierklaver: “Gent wil investeren in sociale woningen en is op zoek naar geld, daarom verkoopt het gronden. In 2ooo had Gent nog 3.600 hectaren grond in haar bezit, daarvan schiet nog de helft over. We vinden de verkoop geen goed beleid, maar het is pas echt helemaal verkeerd gegaan met de verkoop van de 450 hectaren in één lot aan (een firma van) Fernand Huts. Alleen iemand met veel geld kan daarop bieden, en die kan dan aan een laag tarief de gronden in handen krijgen, in dit geval € 39.ooo per hectare. De geschatte waarde was € 50.000, maar we weten dat voor landbrouwgrond € 80.000 per hectare en meer geboden wordt in deze streek. Een paar boeren zijn op de details van de deal uitgekomen en hebben een zaak aangespannen omdat Huts de grond dus kreeg aan € 11.000 per hectare onder de prijs.”
“We vermoeden dat veel van de Gentse gronden in handen gekomen zijn van investeringsfondsen die wachten op een bestemmingswijziging.”
Het valt op dat de verkoop van de grond aan een kapitaalgroep gebeurde door het ‘linkse’ Gents stadsbestuur met toen nog een sp.a (Vooruit)-burgemeester en Groen.
Moyeart:”Als de stad de gronden in handen heeft, kan de boer pachten in plaats van kopen, en dat zorgt voor minder financiële druk voor de boer plus een inkomen voor de stad.”
Wim Moyaert vermoedt dat Huts de grond koopt om ermee te speculeren: de gigantische waardestijging bij een bestemmingswijziging vloeit volgens hem namelijk niet terug naar de gemeenschap, maar wordt geïncasseerd door de eigenaar.
Wim Moyaert: “De gronden liggen in de industriële cluster van Gent/Antwerpen/Terneuzen en we weten dat er nog uitbreidingen zullen gebeuren. We hebben vernomen dat Huts al een deel van de gronden heeft omgeruild om gronden dichter bij de Antwerpse haven in handen te krijgen. Landbouwgronden worden gebruikt om compensaties uit te voeren voor milieuschade, denk maar aan de bomenkap door INEOS. Om die compensaties te kunnen uitvoeren, willen ze zelfs hoge prijzen betalen voor slechte landbouwgrond; en als landbouwgronden een bestemmingswijziging krijgen tot industriegrond, dan kunnen de eigenaars de meerwaarde incasseren. We vermoeden dat veel van de Gentse gronden in handen gekomen zijn van investeringsfondsen die wachten op een bestemmingswijziging. De overheid gaat veel te gemakkelijk over tot bestemmingswijzigingen, er wordt te veel belang gehecht aan eigendomsrecht en te weinig aan bestemming van eigendommen. Als grond bestemd is voor landbouw, dan zou dat zo moeten blijven.”
Het Boerenforum werd in 2014 opgezet en richt zich op kleinere en bioboeren. Moyaert: “We zijn ondertussen lid van Via Campesina, een wereldorganisatie van kleine landbouworganisaties. We willen een andere stem inbrengen in de Boerenbond. In Vlaanderen zitten de landbouwers gebonden aan die Boerenbond. De Boerenbond is meer dan een vakbond, en heeft een heel sterk sociaal netwerk gecreëerd. Elke boer is lid van de Boerenbond, maar de organisatie heeft zelf ook financiële belangen. We betreuren dat de Boerenbond geen stelling inneemt in de zaak Huts. Toen Peter en Annelies door de Boerenbond geïnterviewd werden, werd er niet gesproken over de zaak.”
Waalse wapenexport daalt spectaculair
“Waalse wapenexport boomt” waren de koppen in de gewestelijke media eerder deze week. “2,6 miljard aan vergunningen werd in 2019 afgeleverd, bijna een verdriedubbeling ten opzichte van 2018”.
De gretigheid van de Vlaamse mediabubbel om de Belgische wapenhandel als een zuiver Waals gegeven af te spiegelen verdient enkele kanttekeningen en verbergt de medeverantwoordelijkheid langs Vlaamse kant.
Niet dat de gerapporteerde cijfers niet kloppen: de stijging was er wel degelijk, en dat FN Herstal één van de belangrijkste wapenproducenten is, is ook geen nieuws, net zoals het feit dat het bedrijf in handen is van de Waalse overheid die bovendien ook haar goedkeuring geeft aan export naar Saoedie Arabië en co. Maar dat Vlaanderen “eigenlijk geen wapenindustrie heeft en ook streng toeziet op waar de wapens terecht komen”, zoals VRT-journalist Jens Franssen op VRT begin deze week stelde, klopt niet. Bovendien speelt Vlaanderen ook een cruciale rol in de Waalse wapenexport.
“De Vlaamse wapenindustrie heeft het voordeel dat haar wapens er cleaner uitzien, maar ze maken evengoed dodelijke slachtoffers”
Het ziet ernaar uit dat de Waalse wapenexport naar Saoedi Arabië dit jaar sterk zullen dalen, maar dat zal te danken zijn aan de juridische acties van Vredesactie en vredesorganisaties over de taalgrens, niet aan de Waalse regering van Elio Di Rupo.
Stefanie van Vredesactie: “Nog niet alle cijfers zijn bekend, maar de wapenexport naar Saoedi Arabië zijn in de eerste zes maanden van 2020 ineengezakt.”
De stijging van de Waalse wapenexport in 2019 kwam vooral door het (nieuw) contract voor de levering van geschutskoepels voor tanks aan het Canadees moederbedrijf door de firma John Cockeril, dat niet in handen is van de Waalse overheid. De wapenleveringen door FN Herstal aan de Saoedis werden eerder dit jaar geschorst. De rechter gaf wel groen licht voor de levering van de geschutskoepels van John Cockeril, omdat die naar de Koninklijke Garde gaan en niet naar het leger. Een twijfelachtig argument volgens Vredesactie, aangezien de Koninklijke Garde meer is dan gewoon een bewakingsgroep maar ook betrokken was bij de moord op Jamal Khashoggi en andere dissidenten. Vredesactie laat het niet bij die beslissing en is en nieuwe rechtszaak gestart.
Wat niet vermeld werd in de lokale media is dat de Waalse wapenexport hoogstwaarschijnlijk via de Antwerpse haven verloopt. ‘Hoogstwaarschijnlijk’, omdat de haven weigert om gegevens over de wapentransporten bekend te maken of zelfs op te vragen en dus strikt gezien slechts vermoed wordt dat Antwerpen de draaischijf is van de wapentrafiek naar Saoedi Arabië.
Continue reading “Waalse wapenexport daalt spectaculair”
Nieuwe juridische aanval op de Wet Major
In de studio havenarbeiders Tanja Deprez en Ivan Heyligen. We luisteren naar enkele fragmenten van de gemeenteraad maandag 28 september, waar Peter Mertens(PvdA) een motie indient. SPA fractieleider Hicham El Mzairh reageert telefonisch.
Annick De Ridder (N-VA), Schepen voor haven, is niet onder de indruk van de tussenkomst. ‘Het is niet aan de stad om te reageren.’ SPA vindt het pas nodig om in de Kamer in actie te komen rond de wet ter bescherming van de havenarbeid, PvdA zetelt daar ook. De scheiding der machten wordt aangehaald: in principe heeft iedereen het recht een juridische procedure aan te gaan. Het is niet aan de politiek om zich daarover uit te spreken.
De motie wordt verworpen. In het Antwerps bestuursakkoord werd wel reeds een engagement opgenomen ter bescherming van de wet-Major, hoewel dit eerder een federale aangelegenheid is.
Katoennatie (Huts) en Middlegate (Zeebrugge) vechten de wet-Major 2.0 wederom aan bij het Grondwettelijk Hof en de Raad van State in België die zich onontvankelijk verklaarden. Deze prejudiciële vragen liggen nu bij het Europees Hof van Justitie. Op 10 september jongstleden gaf Advocaat Generaal van het Europees Hof Sanchez Bordona een negatief advies. Hoewel niet bindend, worden de conclusies van de Advocaat Generaal van het hof vaak gevolgd. De officiële uitspraak wordt over een tweetal maanden verwacht.
De pijlen zouden vooral gericht zijn op het gesloten aanwervingssysteem door de vakbonden en niet zo zeer op de wet-Major zelf. De bevindingen van Professor advocaat Eric Van Hooydonk ( Portius) die in feite strijdt aan de zijde van natiebaas Fernand Huts worden verschillende malen aangehaald in het rapport.
Waalse wapenexports via Antwerpen hervat
In maart verkreeg Vredesactie de opschorting van 17 wapenexportvergunningen naar Saoedi-Arabië. Nu blijkt dat Waals deelpremier Di Rupo amper een maand na de uitspraak van de Raad van State opnieuw zes vergunningen heeft verleend voor exports naar Saoedi-Arabië.
Vredesactie doet een oproep aan de burgers om wapentransporten te melden.
In maart dit jaar schorste de Raad van State 17 vergunningen naar Saoedi-Arabië voor de Waalse wapenbedrijven FN Herstal, Mecar en John Cockerill. Onderzoek toonde vorig jaar aan dat wapens van deze drie bedrijven ingezet worden in de oorlog in Jemen. Dat werd door de Raad van State in strijd geacht met minimale ethische criteria.
Ondanks de uitspraak van de Raad van State blijkt uit cijfers van de Canadese douane dat er in mei, twee maanden na het arrest, voor 137 miljoen euro aan onderdelen van gepantserde voertuigen werd geëxporteerd van België naar Canada. In Canada worden deze Belgische geschutskoepels geassembleerd en verder geëxporteerd naar Saudi-Arabië. Het Waals Gewest bevestigt nu dat de deelpremier Elio Di Rupo zes nieuwe vergunningen heeft verleend in april en juli voor de levering van geschutskoepels en vuurwapens aan Saoedi-Arabië.
We bellen Mattijs van Vredesactie: “De Waalse regering heeft de vergunningen ingetrokken om nieuwe te kunnen uitschrijven. Daardoor werd de lopende schorsingsprocedure zonder voorwerp en zinloos. De regering had de verplichting om dat te melden, maar heeft dat nagelaten.” Continue reading “Waalse wapenexports via Antwerpen hervat”
Waals-Antwerpse wapentrafiek naar Saoedie Arabië aan banden, voorlopig
Vredesactie slaagde erin om de export van Waalse wapens naar Soedie Arabië aan banden te leggen. Het stilleggen van de wapenhandel is niet alleen een streep door de rekening van het Waals gewest maar ook van de Antwerpse haven en Katoennatie, die de export faciliteerden. De strijd is echter nog niet gestreden.
We bellen met Bram Vranken van Vredesactie: ” De haven van Antwerpen is al een tijd de draaischijf voor de doorvoer van Belgische wapens naar Saoedi Arabië. In mei 2019 was er een eerste passage van de Bahri Yanbu. In januari zou het schip opnieuw Antwerpen aandoen dus we wisten dat de kans groot was dat er weer wapens zouden opgepikt worden. We hebben toen actie gevoerd aan de poorten van Katoennatie waar de wapens opgeslagen lagen. Door die druk heeft het schip de wapens niet kunnen oppikken.”.
Noot: Huidig havenschepen Annick De Ridder stelt geen weet te hebben van wapentrafieken naar Saoedie Arabie en weigert informatie op te vragen bij andere overheden. Annick De Ridder werkte van 2011 tot 2014 voor Katoennatie. Continue reading “Waals-Antwerpse wapentrafiek naar Saoedie Arabië aan banden, voorlopig”
Project One, INEOS, (eventjes) uitgesteld
Climaxi meldt dat de start van de bouw van de ethyleen- en propyleenfabrieken van Ineos op rechteroever vertraging zal oplopen doordat INEOS vergeten was een haar Soortenbeschermingplan te verlengen, een stap nodig vooraleer tot de kap van het bos op het terrein te kunnen overgaan. De Vlaamse overheid schiet het bedrijf tehulp door via een ministerieel besluit het plan met terugwerkende kracht te verlengen. Straten Generaal ging niet akkoord en stapte naar de Raad van State tegen de juridische truuk. Verder klagen de burgerbewegingen aan dat het project door de procedurele molen gejaagd wordt door het in kleinere stukken op te delen.
het Wapentransportdebat en de ingedommelde Gemeenteraadsvoorzitter
Het derde debat over de Antwerpse wapendoorvoer naar Saoedie Arabië draaide uit op een vertoning waarbij de voorzitter in slaap gedommeld was en niet leek door te hebben wat zijn havenschepen aan het zeggen was.
Een gesprek met Ilse van Dienderen (Groen) en Sam Voeten (CD&V) over wapentransporten maar vooral over regels en omgang op de Antwerpse gemeenteraad.
Ilse van Dienderen: “Ik heb gemerkt dat de Voorzitter van de Gemeenteraad onderuit zakt in zijn zetel van zodra de oppositie vragen begint te stellen.”
Inhoudelijk blijft van het debat vooral de uitspraak bij van havenschepen De Ridder (N-VA) dat ‘ het wel duidelijk is dat de Haven van Antwerpen geen betrokken partij is’ bij de wapentransporten die vanaf haar kaaien vertrekken richting Saoedie Arabië.
Sam voeten: “Bij de start van een legislatuur wordt er vaak een nieuw reglement gestemd. Men kan perfect het initiatiefrecht en de vrijheid van de oppositie inperken met een gewone meerderheid.”
De respons kwam er op vraag van Peter Mertens (PVDA) nadat deelpremier Jan Jambon (N-VA) tijdens een recente parlementaire zitting erkend had dat de Vlaamse wetgeving alle partijen die weet hebben van wapentransporten naar oorlogsgebied verplicht omdat te melden. Net van die meldingsplicht probeert schepen Annick De Ridder zich al sedert het eerste debat in mei te onttrekken om de wapentrafiek vanuit FN Herstal naar Saodie Arabie niet te bemoeilijken. Continue reading “het Wapentransportdebat en de ingedommelde Gemeenteraadsvoorzitter”
Antwerpse wapenexporten- Yasmine Kherbache (sp.a)
Tijdens de gemeenteraad maakte havenschepen Annick de Ridder duidelijk dat ze de Waalse wapenexporten vanuit de Antwerpse haven niet wil bemoeilijken. Tijdens het gementeraadsdebat in mei had Yasmine Kherbache (sp.a) er nochtans op gewezen dat Vlaanderen de bevoegdheid heeft om de doorvoer van wapens naar Soedie Arabie te bemoeilijken. We bellen Yasmone Kherbache voor een repliek.
“Vlaanderen kan met een wapenembargo de doorvoer van Waalse wapens naar Saoedie Arabie reguleren maar maakt blijkbaar liever geen gebruik van die bevoegdheid.”
Yasmine Kherbache: “Het Vlaams Wapendecreet heeft regels vastgelegd voor de doorvoer van wapens. Sp.a had in 2017 een amendement ingediend om ook de doorvoer vergunningsplichtig te maken. N-VA, VLD en CD&V hebben dat toen weggestemd. Vlaanderen kan dus wel een meldingsplicht opleggen voor wapendoorvoer met overlading. ”
“Maar Vlaanderen voert best een wapenembargo in tegen Saoedie Arabië. Daarmee zou ook elke doorvoer meldingsplichtig worden. Nu levert Vlaanderen geen exportvergunningen af maar met een formeel embargo zou ook doorvoer vanuit Wallonië of elders moeten gemeld worden.”
“Vlaanderen wil dat niet doen en verwijst naar Europa. België was in het verleden een voorloper als het over wapenwetgeving ging. De afgelopen jaren laat ons land die rol los. Maar nu heeft Vlaanderen een eigen bevoegdheid om dat embargo in te voeren. Vlaanderen alleen zal de wapentrafiek naar Saoedie Arabië inderdaad niet stilleggen maar we zouden er wel een signaal mee geven dat we tot een coalitie behoeren die een verschil maakt. Vlaanderen is snel om resoluties te stemmen over geweld tegenover de Catalaanse politici. Terecht. Terecht heeft men ook snel een signaal gegeven na de Turkse inval in Syrië. Men zou dat dus ook moeten doen als het over wapenhandel met Saoedie Arabië gaat.”
Yasmine Kherbache
Annick de Ridder op de gemeenteraad
Lauwe ontvangst klimaatactievoerders door Antwerps stadsbestuur
Een coalitie van klimaatactivisten gaf vrijdag 20 september een open brief af aan het stadsbestuur waarin tot actie aangespoord werd. Dit verliep niet van een leien dak doordat het huidig stadsbestuur acties op de Grote Markt verbiedt en ook had vergeten te melden dat een samenkomst op de Groenplaats niet mocht waardoor de actievoerders vebannen werden naar het Conscienceplein.
We hebben Tom Seerden van Students for Climate in de studio.
Tom Seerden: “We waren niet van plan om te betogen op de markt en bovendien is het vreemd dat protest op de Grote Markt verboden wordt. Het stadhuis is het symbool van de democratie in onze stad.”
“In de brief stond dat er na twintig weken protest vanuit politieke kant nog altijd geen stappen vooruit worden gezet. Antwerpen heeft bijvoorbeeld geen strategie om voedselverspilling tegen te gaan, ook geen strategie om de Antwerpse haven te verduurzamen. Daardoor is het vertrouwen weg. Om het vertrouwen te herstellen vragen we dat de klimaatnoodtoestand uitgeroepen wordt. In Belgie is dat alleen nog maar in Koekelberg gebeurd maar in buitenland kan het wel, Londen bijvoorbeeld. We eisen ook dat gestopt wordt met het investeren in fossiele brandstoffen. ”
“We hadden gehoopt dat de burgemeester zelf de brief in ontvangst zou nemen, maar uiteindelijk was het milieuschepen Meeuws die dat deed en ons tewoord stond. Hij proberde ons gerust te stellen door bijvoorbeeld het Antwerps warmtenet te vermelden. Dat is een deel van de oplossing maar we vragen en coherent en alomvattend beleid en we stellen vast dat het stadsbestuur nog altijd het tegenovergestelde doet want veegt bezwaren tegen de plannen van Ineos volledig van tafel.”