Vredesactie onderzocht de financiële steun die onze overheden geven aan lokale wapenproducenten. Daarbij valt het bedrijf SABCA op, dat onderdelen maakt voor militaire vliegtuigen die betrokken zijn bij de oorlogen in Libië en Jemen. MR en N-VA hebben hun pionnen neergezet in de raden van bestuur van de betrokken wapenbedrijven en -holdings.
De nationale investeringsmaatschappij FIPM redde SABCA toen Dassault het te koop zette nadat België besliste om niet de Franse Rafale te kopen. Vooral de Waalse, maar ook de nationale investeringsmaatschappij subsidieert de wapenfabrikanten.
Ook Vlaanderen heeft boter op het hoofd. Eén van de SABCA-fabrieken is gevestigd in Limburg, en Vlaanderen moet exportvergunningen afleveren. Deelpremier Jan Jambon praat de Vlaamse de leveringen van wapens aan Turkije en Saoedi-Arabië goed door te verwijzen naar de leveringen van andere landen.
Infuus
Bram Vrancken van Vredesactie: “We zien dat de federale overheid zich inkoopt in allerlei militaire luchtvaartbedrijven en kwistig omspringt met subsidies. Die militaire luchtvaartsector hangt steeds meer aan het overheidsinfuus. Wij vragen ons af wat de overheid doet om te voorkomen dat de activiteiten van die bedrijven leiden tot schendingen van het internationaal humanitair recht. De schijn wordt gecreëerd dat we te doen hebben met succesvolle private bedrijven, en dan wordt gesteld dat de overheden geen verantwoordelijk hebben over wat er gebeurt met de wapens die geproduceerd worden door de bedrijven waarin ze participeren.”
Reynders /Vanovertveldt
De investeringsmaatschappijen worden bemand door politici die er geplaatst zijn om de belangen van de partijen te vertegenwoordigen. Vooral MR- politicus Didier Reynders heeft zijn machtspositie gebruikt om pionnen als Koen Van Loo, Pascal Lizin en Olivier Henin neer te zetten in het bestuur van de FIPM, maar ook van de ‘onafhankelijke private bedrijven’ Sabca en Sabena Aerospace.
Ook N-VA heeft haar regeringsmandaat gebruikt: Tom Feys (N-VA Beersel) zat voor minister Johan Van Overtveldt (N-VA) in het Comité Financiële Diensten van de EU vanaf juli 2015, toen de Europese lidstaten beslisten om Griekenland een besparings- en belastingregime op te leggen. Nu is Feys voorzitter van de raden van bestuur van Sabena Aerospace, SABCA en Bleuberry en zit hij ook in de raad van bestuur van de luchthaven van Zaventem.
Link: het SABCA dosier van Vredesactie
Tag: wapenhandel
Wapenexports: de juridische truks van Di Rupo en de boter op het hoofd van Jambon
De Waalse regering blijft gerechtelijke uitspraken via juridische spitsvondigheden naast zich neerleggen om zo wapens naar Saoedi-Arabië te kunnen blijven exporteren. Maar ook Vlaanderen heeft boter op het hoofd.
We bellen met Stefanie van Vredesactie, dat de wapentransporten probeert tegen te houden: “De Waalse overheid verleent exportlicenties voor wapenleveringen aan de Saoedische Nationale Garde met het argument dat die niet actief is in Jemen. Maar in februari bracht Vredesactie een rapport uit waaruit bleek dat de Nationale Garde wel degelijk nog altijd oorlog voert in Jemen. De Raad van State schorste de exportvergunningen maar de regering Di Rupo trok die vergunningen in en schreef gewoon nieuwe vergunningen uit voor export van dezelfde wapens met dezelfde bestemming.
Toch werken de acties remmend, want de wapenexport naar Saoedi-Arabië is vorig jaar sterk afgenomen in vergelijking met het jaar ervoor.”
“Het Waals regeerakkoord voorziet een adviescommissie voor nieuwe vergunningen, maar dat werkt niet: die commissie adviseert positief voor de vergunningen die de Raad van State dan illegaal verklaart.”
In Vlaanderen wordt graag gewezen naar de Waalse wapenexport, maar ook Vlaanderen heeft boter op het hoofd, zegt Vredesactie. Daarom maakte Vredesactie een deep-fake filmpje waarin deelpremier Jambon uitlegt welke wapens Vlaanderen allemaal naar Turkije, Saoedi-Arabië en de Emiraten exporteert die ze dan inzetten in oorlogsgebied. “De regering geeft al jaren vergunningen voor wapenexport maar controleert amper waar die wapens terecht komen. Behalve voor Israël moet in Vlaamse exportvergunningen de eindbestemming niet opgenomen worden. De Vlaamse regering kijkt weg en dit moet veranderen.”
Waalse wapenexport daalt spectaculair
“Waalse wapenexport boomt” waren de koppen in de gewestelijke media eerder deze week. “2,6 miljard aan vergunningen werd in 2019 afgeleverd, bijna een verdriedubbeling ten opzichte van 2018”.
De gretigheid van de Vlaamse mediabubbel om de Belgische wapenhandel als een zuiver Waals gegeven af te spiegelen verdient enkele kanttekeningen en verbergt de medeverantwoordelijkheid langs Vlaamse kant.
Niet dat de gerapporteerde cijfers niet kloppen: de stijging was er wel degelijk, en dat FN Herstal één van de belangrijkste wapenproducenten is, is ook geen nieuws, net zoals het feit dat het bedrijf in handen is van de Waalse overheid die bovendien ook haar goedkeuring geeft aan export naar Saoedie Arabië en co. Maar dat Vlaanderen “eigenlijk geen wapenindustrie heeft en ook streng toeziet op waar de wapens terecht komen”, zoals VRT-journalist Jens Franssen op VRT begin deze week stelde, klopt niet. Bovendien speelt Vlaanderen ook een cruciale rol in de Waalse wapenexport.
“De Vlaamse wapenindustrie heeft het voordeel dat haar wapens er cleaner uitzien, maar ze maken evengoed dodelijke slachtoffers”
Het ziet ernaar uit dat de Waalse wapenexport naar Saoedi Arabië dit jaar sterk zullen dalen, maar dat zal te danken zijn aan de juridische acties van Vredesactie en vredesorganisaties over de taalgrens, niet aan de Waalse regering van Elio Di Rupo.
Stefanie van Vredesactie: “Nog niet alle cijfers zijn bekend, maar de wapenexport naar Saoedi Arabië zijn in de eerste zes maanden van 2020 ineengezakt.”
De stijging van de Waalse wapenexport in 2019 kwam vooral door het (nieuw) contract voor de levering van geschutskoepels voor tanks aan het Canadees moederbedrijf door de firma John Cockeril, dat niet in handen is van de Waalse overheid. De wapenleveringen door FN Herstal aan de Saoedis werden eerder dit jaar geschorst. De rechter gaf wel groen licht voor de levering van de geschutskoepels van John Cockeril, omdat die naar de Koninklijke Garde gaan en niet naar het leger. Een twijfelachtig argument volgens Vredesactie, aangezien de Koninklijke Garde meer is dan gewoon een bewakingsgroep maar ook betrokken was bij de moord op Jamal Khashoggi en andere dissidenten. Vredesactie laat het niet bij die beslissing en is en nieuwe rechtszaak gestart.
Wat niet vermeld werd in de lokale media is dat de Waalse wapenexport hoogstwaarschijnlijk via de Antwerpse haven verloopt. ‘Hoogstwaarschijnlijk’, omdat de haven weigert om gegevens over de wapentransporten bekend te maken of zelfs op te vragen en dus strikt gezien slechts vermoed wordt dat Antwerpen de draaischijf is van de wapentrafiek naar Saoedi Arabië.
Continue reading “Waalse wapenexport daalt spectaculair”
Waalse wapenexports via Antwerpen hervat
In maart verkreeg Vredesactie de opschorting van 17 wapenexportvergunningen naar Saoedi-Arabië. Nu blijkt dat Waals deelpremier Di Rupo amper een maand na de uitspraak van de Raad van State opnieuw zes vergunningen heeft verleend voor exports naar Saoedi-Arabië.
Vredesactie doet een oproep aan de burgers om wapentransporten te melden.
In maart dit jaar schorste de Raad van State 17 vergunningen naar Saoedi-Arabië voor de Waalse wapenbedrijven FN Herstal, Mecar en John Cockerill. Onderzoek toonde vorig jaar aan dat wapens van deze drie bedrijven ingezet worden in de oorlog in Jemen. Dat werd door de Raad van State in strijd geacht met minimale ethische criteria.
Ondanks de uitspraak van de Raad van State blijkt uit cijfers van de Canadese douane dat er in mei, twee maanden na het arrest, voor 137 miljoen euro aan onderdelen van gepantserde voertuigen werd geëxporteerd van België naar Canada. In Canada worden deze Belgische geschutskoepels geassembleerd en verder geëxporteerd naar Saudi-Arabië. Het Waals Gewest bevestigt nu dat de deelpremier Elio Di Rupo zes nieuwe vergunningen heeft verleend in april en juli voor de levering van geschutskoepels en vuurwapens aan Saoedi-Arabië.
We bellen Mattijs van Vredesactie: “De Waalse regering heeft de vergunningen ingetrokken om nieuwe te kunnen uitschrijven. Daardoor werd de lopende schorsingsprocedure zonder voorwerp en zinloos. De regering had de verplichting om dat te melden, maar heeft dat nagelaten.” Continue reading “Waalse wapenexports via Antwerpen hervat”
Waals-Antwerpse wapentrafiek naar Saoedie Arabië aan banden, voorlopig
Vredesactie slaagde erin om de export van Waalse wapens naar Soedie Arabië aan banden te leggen. Het stilleggen van de wapenhandel is niet alleen een streep door de rekening van het Waals gewest maar ook van de Antwerpse haven en Katoennatie, die de export faciliteerden. De strijd is echter nog niet gestreden.
We bellen met Bram Vranken van Vredesactie: ” De haven van Antwerpen is al een tijd de draaischijf voor de doorvoer van Belgische wapens naar Saoedi Arabië. In mei 2019 was er een eerste passage van de Bahri Yanbu. In januari zou het schip opnieuw Antwerpen aandoen dus we wisten dat de kans groot was dat er weer wapens zouden opgepikt worden. We hebben toen actie gevoerd aan de poorten van Katoennatie waar de wapens opgeslagen lagen. Door die druk heeft het schip de wapens niet kunnen oppikken.”.
Noot: Huidig havenschepen Annick De Ridder stelt geen weet te hebben van wapentrafieken naar Saoedie Arabie en weigert informatie op te vragen bij andere overheden. Annick De Ridder werkte van 2011 tot 2014 voor Katoennatie. Continue reading “Waals-Antwerpse wapentrafiek naar Saoedie Arabië aan banden, voorlopig”
het Wapentransportdebat en de ingedommelde Gemeenteraadsvoorzitter
Het derde debat over de Antwerpse wapendoorvoer naar Saoedie Arabië draaide uit op een vertoning waarbij de voorzitter in slaap gedommeld was en niet leek door te hebben wat zijn havenschepen aan het zeggen was.
Een gesprek met Ilse van Dienderen (Groen) en Sam Voeten (CD&V) over wapentransporten maar vooral over regels en omgang op de Antwerpse gemeenteraad.
Ilse van Dienderen: “Ik heb gemerkt dat de Voorzitter van de Gemeenteraad onderuit zakt in zijn zetel van zodra de oppositie vragen begint te stellen.”
Inhoudelijk blijft van het debat vooral de uitspraak bij van havenschepen De Ridder (N-VA) dat ‘ het wel duidelijk is dat de Haven van Antwerpen geen betrokken partij is’ bij de wapentransporten die vanaf haar kaaien vertrekken richting Saoedie Arabië.
Sam voeten: “Bij de start van een legislatuur wordt er vaak een nieuw reglement gestemd. Men kan perfect het initiatiefrecht en de vrijheid van de oppositie inperken met een gewone meerderheid.”
De respons kwam er op vraag van Peter Mertens (PVDA) nadat deelpremier Jan Jambon (N-VA) tijdens een recente parlementaire zitting erkend had dat de Vlaamse wetgeving alle partijen die weet hebben van wapentransporten naar oorlogsgebied verplicht omdat te melden. Net van die meldingsplicht probeert schepen Annick De Ridder zich al sedert het eerste debat in mei te onttrekken om de wapentrafiek vanuit FN Herstal naar Saodie Arabie niet te bemoeilijken. Continue reading “het Wapentransportdebat en de ingedommelde Gemeenteraadsvoorzitter”
Antwerpse wapenexporten- Yasmine Kherbache (sp.a)
Tijdens de gemeenteraad maakte havenschepen Annick de Ridder duidelijk dat ze de Waalse wapenexporten vanuit de Antwerpse haven niet wil bemoeilijken. Tijdens het gementeraadsdebat in mei had Yasmine Kherbache (sp.a) er nochtans op gewezen dat Vlaanderen de bevoegdheid heeft om de doorvoer van wapens naar Soedie Arabie te bemoeilijken. We bellen Yasmone Kherbache voor een repliek.
“Vlaanderen kan met een wapenembargo de doorvoer van Waalse wapens naar Saoedie Arabie reguleren maar maakt blijkbaar liever geen gebruik van die bevoegdheid.”
Yasmine Kherbache: “Het Vlaams Wapendecreet heeft regels vastgelegd voor de doorvoer van wapens. Sp.a had in 2017 een amendement ingediend om ook de doorvoer vergunningsplichtig te maken. N-VA, VLD en CD&V hebben dat toen weggestemd. Vlaanderen kan dus wel een meldingsplicht opleggen voor wapendoorvoer met overlading. ”
“Maar Vlaanderen voert best een wapenembargo in tegen Saoedie Arabië. Daarmee zou ook elke doorvoer meldingsplichtig worden. Nu levert Vlaanderen geen exportvergunningen af maar met een formeel embargo zou ook doorvoer vanuit Wallonië of elders moeten gemeld worden.”
“Vlaanderen wil dat niet doen en verwijst naar Europa. België was in het verleden een voorloper als het over wapenwetgeving ging. De afgelopen jaren laat ons land die rol los. Maar nu heeft Vlaanderen een eigen bevoegdheid om dat embargo in te voeren. Vlaanderen alleen zal de wapentrafiek naar Saoedie Arabië inderdaad niet stilleggen maar we zouden er wel een signaal mee geven dat we tot een coalitie behoeren die een verschil maakt. Vlaanderen is snel om resoluties te stemmen over geweld tegenover de Catalaanse politici. Terecht. Terecht heeft men ook snel een signaal gegeven na de Turkse inval in Syrië. Men zou dat dus ook moeten doen als het over wapenhandel met Saoedie Arabië gaat.”
Yasmine Kherbache
Annick de Ridder op de gemeenteraad
Wapendoorvoer naar Saoedie Arabië- de Antwerpse Houding
Nadat bleek dat de Haven van Antwerpen wel degelijk weet had van wapentransporten naar Saoedie Arabie werden er opnieuw vragen gesteld op de gemeenteraad.
“Wat ik als voorzitter van het Antwerps Havenbedrijf zal doen om de wapentransporten naar Saoedie Arabië te stoppen?”
“Niets!”
In mei benadrukte havenschepen Annick De Ridder dat de “de houding tegenover wapentrafiek anders is in Vlaanderen dan in Wallonie”. In haar respons drie maanden later is het zoeken naar waaruit dat verschil zou kunnen bestaan: Zo beschouwt de schepen de 100 ton munitie die Antwerpen liet vertrekken naar Saoedie Arabië niet als wapens. Verder zal het Antwerps Havenbedrijf, als het van de schepen afhangt, alleen bijkomende informatie over wapentransporten vragen aan andere instanties als het daar door de wet toe verplicht wordt; en ook reeds beschikbare informatie mag de haven van de schepen enkel delen als ze daartoe verplicht wordt. De Ridder bevestigt expliciet dat ze verder niets tegen de Waalse wapentransporten zal ondernemen. Tenslotte stelt ze dat Vlaanderen geen embargo op doorvoer van Waalse wapens naar Soedie Arabie moet afkondigen. “Dat moet op Europees vlak bekeken worden”.
Ook de organisatie ‘Vlaams Belang’ liet de kans passeren om de stad te vragen de doorvoer van Waalse wapens naar de moslim-fundamentalistische dictatuur te stoppen. Yamine Kherbach van sp.a had in mei al aangegeven dat Vlaanderen daar sedert 2017 voor bevoegd is.