Momenteel heeft 47,3 % van de wereldbevolking minstens één dosis gehad van een covid19-vaccin. Echter, in de lageloonlanden ligt dat cijfer op 2,7% (cijfers: our world in data, geraadpleegd 15 oktober 2021). Er is duidelijk sprake van een ongelijke verdeling wereldwijd. Een argument voor verschillende organisaties, zoals The People’s Vaccine, Amnesty International en Artsen Zonder Grenzen, om op te roepen de patenten op de vaccins op te heffen. Om meer te weten te komen over de achterliggende werking van eigendomsrecht met betrekking tot vaccins contacteerden we Geertui Van Overwalle. Ze is verbonden aan de faculteit rechten aan de KUL, en is gespecialiseerd in intellectual property law.
Er zijn tientallen patenten verbonden aan één enkel vaccin. Vele daarvan zijn reeds oude patenten. Het patentrecht bestaat sinds de 19e eeuw, en was oorspronkelijk voorzien voor levenloos materiaal, voor de traditionele industrie. In 1998 gaf het Europees parlement de toestemming om ook biologisch materiaal te patenteren, zoals bijvoorbeeld gisten en genen. Ook de ruwe grondstoffen of de entstoffen die nodig zijn voor vaccins vallen hier dus onder. Zo is de basis voor de mRNA-technologie al een tijd geleden gepatenteerd.
Continue reading “Patenten op COVID-19 vaccins”
Categorie: Energie/Milieu / gezondheid
Alle uitzendingen met betrekking tot milieu en gezondheid
PFOS-Milieustakingsvordering tegen BAM/Lantis
Zes inwoners van Linkeroever, Zwijndrecht en de omgeving van Antwerpen hebben samen met Greenpeace Belgium op 6 augustus een milieustakingsvordering ingediend bij de rechtbank van Antwerpen, gericht tegen nv BAM a.k.a. Lantis en aannemer Rinkonîen.
We bellen met Thomas Goorden voor verdere toelichting: “De bedoeling is de gezondheidseffecten van de vastgestelde PFOS zo snel mogelijk in te perken. We vragen twee zaken. Ten eerste willen we dat de aanbevelingen van de Commissie Grondverzet onverkort worden uitgevoerd. Die zijn nu niet bindend en er is ook geen timing voor de uitvoering.”
“We willen dat er een saneringsplan opgesteld wordt op basis van de huidige onafhankelijk wetenschappelijke kennis, niet aan de hand van een norm voorgesteld door een consortium dat al jaren voor BAM/Lantis werkt.”
“Men heeft de Commissie Grondverzet niet gevraagd om richtwaarden (van toegelaten vervuiling) voor te stellen, en die is in haar adviezen moeten uitgaan van de richtwaarden die Lantis heeft opgesteld. Die richtwaarden zijn volgens ons niet wetenschappelijk onderbouwd. Daarom is onze tweede vraag meer ten gronde: dat er door onafhankelijke experts een analyse wordt gemaakt van de vervuiling, dat er richtwaarden worden opgesteld op basis van de recente wetenschappelijke kennis, en dat er dan een saneringsplan wordt opgesteld. Dat is de normale gang van zaken bij vervuiling. Wat tot nu gebeurd is, volstaat niet. We vragen expliciet om onafhankelijke experten die geen commerciële band hebben met Lantis.”
RC: Lantis heeft een vergunning gekregen die bepaalt dat Lantis grond mag verplaatsen als die tot 70 microgram PFOS per kilogram grond bevat. Die norm is toch niet door Lantis opgesteld?
TG: “De vergunning werd aangevraagd door Lantis, dus de aanvraag werd door hen opgesteld, maar werd goedgekeurd/afgeleverd door de overheid. De gebruikte normen zijn gebaseerd op een studie van het ROTS-consortium. Die mensen waren al jaren aan het werken voor BAM/Lantis toen ze de norm opstelden. Erger is dat die norm, en dus het saneringsplan van ROTS, niet gebaseerd zijn op een eco-toxocologische of humaan-toxocologische studie. Daarom is naar onze mening de huidige aanpak vrijwel zeker niet veilig.” Continue reading “PFOS-Milieustakingsvordering tegen BAM/Lantis”
ISVAG afvalverbrandingsoven: na een jaar nog geen nieuws van de Raad voor Vergunningsbetwistingen
De weigering van de provincie Brabant om een gascentrale een vergunning te verlenen doet ons de vraag stellen hoe het eigenlijk staat met de nieuwe afvalverbrandingsoven van ISVAG in Wilrijk. Die kreeg wel een politiek groen licht.
We vragen het aan Erwin Van de Mosselaer van de Milieuraad van buurgemeente Aartselaar, die de afvalverbrandingsoven liever kwijt wil dan rijk.
“Sinds er bijkomende soorten plastics in de pmd-zakken kunnen, merken we duidelijk dat de door de regering gevraagde daling van de hoeveelheid restafval ingezet is. Daardoor is de ISVAG-verbrandingsoven overbodig. De ophaling hier in Aartselaar met diftar-containers vermindert de hoeveelheid restafval nog verder. In april en mei vorig jaar werd 588 ton afval opgehaald, waarvan 347 ton restafval. In dezelfde periode dit jaar is dat gezakt naar 313 ton, waarvan 125 ton restafval.”
“Als de verbrandingsoven niet nodig is, dan zou het dom zijn om 185 miljoen te steken in een nog grotere afvalverbrandingsoven. ”
“De Milieuraad en anderen hebben procedures tegen de ISVAG-oven aangespannen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. We zijn er gerust in dat we gelijk zullen krijgen, maar hebben geen zicht op wanneer de uitspraak zal vallen.”
Nieuwe bouwaanvraag voor MCA hoogbouw aan Hobokense Polder
De vastgoedpoot van CMB heeft een nieuwe bouwaanvraag ingediend voor haar MCA hoogbouwproject aan de Hobokense polder. Natuurpunt ziet weinig verschil met het voorstel dat CMB drie maanden geleden zelf introk en roept op om opnieuw bezwaar aan te tekenen.
Joris Van Reusel (Natuurpunt): “Er werden meer dan 1400 bezwaarschriften ingediend tegen het oorspronkelijk project, waarna de CMB-vastgoedpoot Reslea haar aanvraag introk. Het argument was dat de stikstofuitstoot moest herbekeken worden. Uiteindelijk is hetzelfde project ingediend met enkele kleine aanpassingen. Het project heeft impact op de stikstofuitstoot via al het autoverkeer dat het zal veroorzaken, maar daar verandert in het nieuw voorstel niets aan.”
“Het probleem met dit project is de schaal. Zo blijft het gebouw bijna vijftig meter hoog. Bovendien zou dit pas de eerste fase zijn van een groter masterplan met vier, vijf of zes torens tot 70 meter hoog. Men probeert dit erdoor te krijgen door het project te saucissoneren, maar om de volgende fases te realiseren moet het RUP (de regels die bepalen wat wel en niet mag gebouwd worden, nvdr) à la tête du client aangepast worden.”
Continue reading “Nieuwe bouwaanvraag voor MCA hoogbouw aan Hobokense Polder”
Via 'Red onze kleiputten' van het asbest schandaal naar het PFAS dossier langs Oosterweel
Frank Van Houtte (red onze kleiputten)
Na het gebied rond de Kleiputten Terhagen en de onderliggende stortplaatsen jaren te hebben verwaarloosd, kwamen de eigenaars (Provincie Antwerpen en Vlaamse Waterweg) in 2017 met een ‘masterplan’ om het gebied te saneren. Een drastisch voorstel: De provincie Antwerpen, De Vlaamse Waterweg, Gemeente Rumst, Gemeente Boom en Lantis plannen in het natuurgebied ca. 55 hectare te ontbossen om er vervolgens om en bij de 4,5 miljoen kubieke meter vervuilde Oosterweel-grond te storten. “Hiervoor misbruiken ze de zogenaamde ‘saneringsverplichting voor het hele gebied’. Het klopt dat het voormalig asbeststort (4,5ha ) een bedreiging vormt voor de volksgezondheid en moet gesaneerd worden. Alleen de wijze waarop is redelijk verontrustend. Uit onderzoek blijkt dat 200.000 m3 grond ruimschoots zou volstaan om dit asbeststort veilig af te dekken, inclusief bebossing op de taluds, zoals momenteel het geval is. Noch ontbossing, noch grondophoging is hiervoor nodig. 90% van het gebied is waardevolle tot zeer waardevolle natuur, waar o.a. verschillende Europees beschermde dieren voorkomen. Waarom niet alleen saneren waar het strikt gezien nodig is, met focus op een maximaal behoud van de huidige natuur en morfologie van het gebied?”
Red onze kleiputten startte ook een petitie Ze stellen dat de Vlaamse Waterweg zijn verantwoordelijkheid moet nemen en de wettelijke verplichtingen moet nakomen en hebben geen boodschap aan 55 ha Oosterweelgrond. De actiegroep probeert het complexe saneringsproject zo goed mogelijk op te volgen, en niet alleen op technisch-inhoudelijk vlak, want gewoon al de status van het project opvolgen en de juiste informatie bekomen is op zich een hele klus. De officiële instanties lijken karig met het verspreiden van volledige informatie. Zelf schakelden ze al verschillende sanerings- en asbestdeskundigen in om de toestand van het asbest- en huisvuilstort te monitoren en het gevaar voor de volksgezondheid in kaart te brengen.
Vakbond Chemie en klimaatbeweging slaan handen in elkaar. Van Gestel: No Jobs on a dead planet!
Raf Van Gestel, delegee bij chemiereus Air Liquide. “In de Antwerpse haven werken niet alleen 65.000 werknemers maar ook meer dan 1,5 miljoen omwonenden worden blootgesteld aan industriële risico’s zoals vervuiling van bodem en waterlopen, uitstoot van gassen, kans op explosie of straling. Werkgelegenheid is voor ons belangrijk maar volksgezondheid is dat nog meer want ‘there are no jobs on a dead planet’. Bedrijven en overheid moeten daarom hun verantwoordelijkheid nemen. Winst, rendabiliteit en het tevreden houden van de aandeelhouders kunnen hierbij niet de prioriteit zijn.” Door deze actualiteitsmotie proberen we met de vakbonden een brug te slaan naar de milieubeweging. “Het principe van de “vervuiler betaalt” kan niet alleen gelden voor de bodemsanering. Ook voor alle gezondheidsschade die de huidige en voormalige werknemers opliepen of oplopen in de toekomst dient 3M haar verantwoordelijkheid te nemen.”
bioforum roept op voor PFOS compensatiefonds
Esmeralda Borgo van BioForum, de sectorvereniging voor biologische landbouw en -voedingsketen, doet een oproep aan de overheid om zo snel mogelijk een compensatiefonds op te richten voor de getroffen boeren door het PFOS schandaal. In een straal van 0-10km rond de 3M fabriek gaat het over een 25 tal bioboeren, waarvan twee CSA’s.
Het is nu vooral wachten tot OVAM met meetresultaten komt en er uitsluitsel kan gegeven worden over al dan niet aanwezige vervuiling in de eieren en groenten geteeld in dit gebied. Ook de resultaten van het bodemonderzoek zullen de ernst van de situatie voor de getroffen boeren en omwonenden beter weergeven. Het principe ‘de vervuiler betaalt’ moet worden gehanteerd, maar voor het zover is moet al overlegd worden met de landbouwminister over een onafhankelijk compensatiefonds. De getroffen (bio)boeren zijn op dit moment vooral teneergeslagen, hun levenswerk staat op de helling. Er moet zo snel mogelijk duidelijkheid komen in dit dossier.
Verzet tegen de verkoop landbouwgronden aan Huts en co
Katoennatiebaas Fernand Huts kocht in 2016 450 hectare Zeeuws-Vlaamse landbouwgrond van het Gents OCMW. Landbouwers uit de streek kregen niet de kans om te bieden op de grond, en Huts kon volgens hen de grond ook onder de marktprijs kopen. Daardoor zou Huts minstens 5 miljoen euro te weinig betaald hebben.
Boerenforum roept op om op 15 juni aan het oud Gents gerechtshof het koppel te steunen dat een zaak aanspande tegen Gent voor het geven van ongeoorloofde overheidssteun aan één van de rijkste mensen van Vlaanderen.
We bellen Wim Moyaert van Boerenforum, die de rechtszaak ondersteunt van het boerenkoppel Pieter en Annelies van bedrijf de Vierklaver: “Gent wil investeren in sociale woningen en is op zoek naar geld, daarom verkoopt het gronden. In 2ooo had Gent nog 3.600 hectaren grond in haar bezit, daarvan schiet nog de helft over. We vinden de verkoop geen goed beleid, maar het is pas echt helemaal verkeerd gegaan met de verkoop van de 450 hectaren in één lot aan (een firma van) Fernand Huts. Alleen iemand met veel geld kan daarop bieden, en die kan dan aan een laag tarief de gronden in handen krijgen, in dit geval € 39.ooo per hectare. De geschatte waarde was € 50.000, maar we weten dat voor landbrouwgrond € 80.000 per hectare en meer geboden wordt in deze streek. Een paar boeren zijn op de details van de deal uitgekomen en hebben een zaak aangespannen omdat Huts de grond dus kreeg aan € 11.000 per hectare onder de prijs.”
“We vermoeden dat veel van de Gentse gronden in handen gekomen zijn van investeringsfondsen die wachten op een bestemmingswijziging.”
Het valt op dat de verkoop van de grond aan een kapitaalgroep gebeurde door het ‘linkse’ Gents stadsbestuur met toen nog een sp.a (Vooruit)-burgemeester en Groen.
Moyeart:”Als de stad de gronden in handen heeft, kan de boer pachten in plaats van kopen, en dat zorgt voor minder financiële druk voor de boer plus een inkomen voor de stad.”
Wim Moyaert vermoedt dat Huts de grond koopt om ermee te speculeren: de gigantische waardestijging bij een bestemmingswijziging vloeit volgens hem namelijk niet terug naar de gemeenschap, maar wordt geïncasseerd door de eigenaar.
Wim Moyaert: “De gronden liggen in de industriële cluster van Gent/Antwerpen/Terneuzen en we weten dat er nog uitbreidingen zullen gebeuren. We hebben vernomen dat Huts al een deel van de gronden heeft omgeruild om gronden dichter bij de Antwerpse haven in handen te krijgen. Landbouwgronden worden gebruikt om compensaties uit te voeren voor milieuschade, denk maar aan de bomenkap door INEOS. Om die compensaties te kunnen uitvoeren, willen ze zelfs hoge prijzen betalen voor slechte landbouwgrond; en als landbouwgronden een bestemmingswijziging krijgen tot industriegrond, dan kunnen de eigenaars de meerwaarde incasseren. We vermoeden dat veel van de Gentse gronden in handen gekomen zijn van investeringsfondsen die wachten op een bestemmingswijziging. De overheid gaat veel te gemakkelijk over tot bestemmingswijzigingen, er wordt te veel belang gehecht aan eigendomsrecht en te weinig aan bestemming van eigendommen. Als grond bestemd is voor landbouw, dan zou dat zo moeten blijven.”
Het Boerenforum werd in 2014 opgezet en richt zich op kleinere en bioboeren. Moyaert: “We zijn ondertussen lid van Via Campesina, een wereldorganisatie van kleine landbouworganisaties. We willen een andere stem inbrengen in de Boerenbond. In Vlaanderen zitten de landbouwers gebonden aan die Boerenbond. De Boerenbond is meer dan een vakbond, en heeft een heel sterk sociaal netwerk gecreëerd. Elke boer is lid van de Boerenbond, maar de organisatie heeft zelf ook financiële belangen. We betreuren dat de Boerenbond geen stelling inneemt in de zaak Huts. Toen Peter en Annelies door de Boerenbond geïnterviewd werden, werd er niet gesproken over de zaak.”
Militaire luchtvaartindustrie: aan het overheidsinfuus en politiek bemand door MR en N-VA
Vredesactie onderzocht de financiële steun die onze overheden geven aan lokale wapenproducenten. Daarbij valt het bedrijf SABCA op, dat onderdelen maakt voor militaire vliegtuigen die betrokken zijn bij de oorlogen in Libië en Jemen. MR en N-VA hebben hun pionnen neergezet in de raden van bestuur van de betrokken wapenbedrijven en -holdings.
De nationale investeringsmaatschappij FIPM redde SABCA toen Dassault het te koop zette nadat België besliste om niet de Franse Rafale te kopen. Vooral de Waalse, maar ook de nationale investeringsmaatschappij subsidieert de wapenfabrikanten.
Ook Vlaanderen heeft boter op het hoofd. Eén van de SABCA-fabrieken is gevestigd in Limburg, en Vlaanderen moet exportvergunningen afleveren. Deelpremier Jan Jambon praat de Vlaamse de leveringen van wapens aan Turkije en Saoedi-Arabië goed door te verwijzen naar de leveringen van andere landen.
Infuus
Bram Vrancken van Vredesactie: “We zien dat de federale overheid zich inkoopt in allerlei militaire luchtvaartbedrijven en kwistig omspringt met subsidies. Die militaire luchtvaartsector hangt steeds meer aan het overheidsinfuus. Wij vragen ons af wat de overheid doet om te voorkomen dat de activiteiten van die bedrijven leiden tot schendingen van het internationaal humanitair recht. De schijn wordt gecreëerd dat we te doen hebben met succesvolle private bedrijven, en dan wordt gesteld dat de overheden geen verantwoordelijk hebben over wat er gebeurt met de wapens die geproduceerd worden door de bedrijven waarin ze participeren.”
Reynders /Vanovertveldt
De investeringsmaatschappijen worden bemand door politici die er geplaatst zijn om de belangen van de partijen te vertegenwoordigen. Vooral MR- politicus Didier Reynders heeft zijn machtspositie gebruikt om pionnen als Koen Van Loo, Pascal Lizin en Olivier Henin neer te zetten in het bestuur van de FIPM, maar ook van de ‘onafhankelijke private bedrijven’ Sabca en Sabena Aerospace.
Ook N-VA heeft haar regeringsmandaat gebruikt: Tom Feys (N-VA Beersel) zat voor minister Johan Van Overtveldt (N-VA) in het Comité Financiële Diensten van de EU vanaf juli 2015, toen de Europese lidstaten beslisten om Griekenland een besparings- en belastingregime op te leggen. Nu is Feys voorzitter van de raden van bestuur van Sabena Aerospace, SABCA en Bleuberry en zit hij ook in de raad van bestuur van de luchthaven van Zaventem.
Link: het SABCA dosier van Vredesactie
Vlaamse regering kapt burgerinspraak
De Vlaamse regering wil het moeilijker maken om bezwaren aan te tekenen tegen projecten die milieuschade aanrichten. Na de milieubewegingen trekken nu ook de Antwerpse burgerbewegingen aan de alarmbel. Toch werd het voorstel tot decreet de afgelopen week in het deelparlement gestemd.
Manu Claeys van stRaten Generaal: “Dit decreet wil de rechtstoegang voor burgers bemoeilijken bij milieuzaken. De bedoeling is om een investeringsvriendelijker klimaat te creëren, maar dit decreet is geen goede zaak voor natuur en milieu. Eerder heeft milieuminister Joke Schauvliege ook al iets dergelijks geprobeerd. We zijn toen naar het Grondwettelijk Hof gestapt en dat heeft dat tegengehouden. Vermoedelijk zullen we dat nu opnieuw moeten doen.”
“De regering is niet in overleg gegaan. We trekken dus naar het Grondwettelijk Hof, dat het decreet waarschijnlijk zal verwerpen”
“Het komt erop neer dat de overheid hindernissen opwerpt voor milieuverenigingen om naar de rechtbank te stappen wanneer ze denken dat het milieu bedreigd wordt. In de toekomst zou je persoonlijk nadeel moeten aantonen, je zou dus bijna in een natuurgebied moeten wonen om protest te kunnen aanteken (tegen projecten die het natuurgebied schaden). Het algemeen belang verdwijnt dus als geldig argument. Maar dat is niet alles: als je dan toch naar de rechtbank stapt, zal je moeten bewijzen dat je bij eerdere procedures ook al stappen ondernomen hebt.”
Continue reading “Vlaamse regering kapt burgerinspraak”