Afgelopen zomer werden er hoge loodwaarden vastgesteld bij omwonenden van de Umicore-fabriek in Hoboken, boven de limiet van 5µg/dl bloed. Om de loodproblematiek op te lossen wordt er in Hoboken overwogen om de huizen in de nabijheid van de fabriek te onteigenen. Over de gezondheidsgevolgen van de ontginning van zware metalen in de Democratische Republiek Congo (DRC) is er spijtig genoeg weinig geweten. In april 2020 verscheen er in The Lancet (TL) een onderzoek (mede gefinancierd door 11.11.11) over de gevolgen van metaalvervuiling in de regio Lubumbashi. We spraken met Erik Smolders (KUL), één van de auteurs van het artikel.
Erik Smolders is professor aan de faculteit bio-ingenieurswetenschappen. Hij is tevens lid van SIM², een instituut verbonden aan de KUL. Zij doen onderzoek naar een circulaire economie en de duurzame verwerking van metalen en mineralen. Het artikel in TL is een deel van een groter onderzoeksproject naar milieuverontreiniging rond de exploitatie van kobalt, koper en uranium. Samen met lokale partners werd er een meerjarig project opgezet rond de gevolgen van de mijnbouw bij pasgeboren baby’s. In tegenstelling tot de maximumnormen voor loodwaarden, zijn deze er niet voor kobalt. Bovendien worden mensen in de DRC blootgesteld aan een cocktail van zware metalen, in erg hoge concentraties. De vraag stelt zich dan ook waarom men hier nog niet eerder een uitgebreid onderzoek naar heeft gedaan: zeker aangezien kobalt een essentieel element is voor de elektrificatie van onze economie, meer bepaald voor elektrische wagens. 60 to 70 % van de kobalt is afkomstig uit de regio Katanga in de DRC. Door de onstabiele politieke structuur in Congo zijn de licenties voor mijnbouw onbetrouwbaar en er zijn geen duidelijke regels voor de bedrijven. De grote spelers proberen de ontginning wel op een correcte manier te organiseren, maar een aanzienlijk deel van de productieketen gebeurt via kleinere artisanale mijnbouw. Er is momenteel te weinig controle op de instroom van mineralen uit deze niet-gereglementeerde mijnbouw.
Continue reading “Een (zeldzaam) onderzoek naar de gezondheidsimpact van de metaalmijnbouw in Congo”
Maand: januari 2021
Antwerps INEOS-project deels uitgesteld
Kort na een bericht op MO.be bevestigde chemie-concern INEOS dat de bouw van één van de twee geplande chemische installaties voorlopig niet doorgaat. De woordvoerder van INEOS wilde geen toelichting geven tijdens onze uitzending, maar somde off air wel een aantal argumenten op vóór het project.
We leggen die voor aan Katrin Van den Troost van Climaxi.
Er zouden twee fabrieken gebouwd worden door INEOS in de Antwerpse haven: een ethaan-kraker die jaarlijks bijna anderhalf miljoen ton ethyleen zal produceren uit schaliegas, en een propaan-dehydrogenatie-eenheid (PDH) die propaan omzet naar propyleen. Zowel prolyleen als ethyleen zijn grondstoffen voor plastiekproductie.
“Er is echt nood aan een transparant en ambitieus Vlaams industriebeleid”
De investering in de PDH-eenheid die jaarlijks 750 duizend ton propyleen zou produceren gaat voorlopig niet door. INEOS heeft het over een ‘herschikking’ van de investering, het concentreren van middelen op de ethyleen-installatie en de moeilijkere marktcondities voor propyleen, en benadrukt dat de beslissing niets te maken heeft met de protestacties tegen het project.
Continue reading “Antwerps INEOS-project deels uitgesteld”
'Logisch' dat de poetshulpen meer loon vragen, maar waarom komt er dan geen loonsverhoging?
Gerda Jennis (57), delegee van de poetshulpen met dienstencheques vertelt ons er alles over.
Hilde Crevits, Vlaams minister economie, innovatie, werk, sociale economie en landbouw (Cd&v) ziet de
Ondertussen op de Balkan-route: Europese grens dodenlijkste ter wereld
Cijfers: 1839 mannen vrouwen en kinderen werden in 2020 geteld die hun leven verloren op de Europese grenzen. Aegean boat report noteerde 321 pushbacks in 2020 vaak gepaard gaand met mishandeling waardoor zo 9741 kinderen, vrouwen en mannen het recht werd ontzegd op het indienen van een asiel aanvraag.
Bron: groene amsterdammer 07/01/21
Op 23 december ging in Bosnië, aan de grens met EU -lid Kroatië, het vluchtelingenkamp Lipa in vlammen op. De situatie wordt steeds schrijnender. Ook in Moria op Lesbos woedde in september brand. We bellen met Toon Lambrechts, freelance journalist vanuit Thessaloniki (Griekenland) die onder andere schrijft over de situatie van migranten in de Balkan. Hij bezocht verschillende kampen in de regio en brengt geregeld verslag uit.
“Sedert 2016 is Bosnië het belangrijkste transitland van de Balkan-route geworden. Dat komt doordat het een zeer lange grens heeft met Kroatië, die moeilijk af te schermen is. Er is dan ook geen fysiek hek aan de Bosnisch-Kroatische grens. Wat er wel gebeurt zijn illegale en gewelddadige push-backs door Kroatië, en die zijn allicht effectiever dan een hek en gaan onverminderd door. Veel mensen komen zo vast te zitten in Bosnië. Internationale hulporganisaties hebben opvang voorzien, maar die wordt onbenut doordat lokale politici de opening ervan tegenhouden.
De politieke situatie in Bosnië is zeer complex en de Bosnische politici spelen hier maar al te graag op in. Zo heet het dat er geen geld is om vluchtelingen op te vangen, maar in feite wordt alles gefinancierd door internationale organisaties. men zou zelfs kunnen stellen dat de kampen voor lokale werkgelegenheid zorgen. Een aantal politieke figuren hebben het vluchtelingenthema ‘ontdekt’ en beginnen het te bespelen. Maar echt succesvol zijn ze vooralsnog niet. Een groot deel van de bevolking heeft nog herinneringen aan de oorlog in de eigen regio.
In theorie is het mogelijk om asiel aan te vragen in Kroatië. In de praktijk gebeurt dat zo goed als niet. Bijna iedereen wil zo snel mogelijk Kroatië door naar Italië en verder. De overheden van die landen gaan sedert een jaar of twee over tot ‘chained pushbacks’, waardoor migranten nu vanuit Italië teruggestuurd worden naar Slovenië. Van Slovenië naar Kroatië en van Kroatië terug naar Bosnië. Een grote groep van de vluchtelingen waaronder mensen uit Pakistan en Bangladesh maken weinig kans om aanvaard te worden als vluchteling.
Op Lesbos (Griekenland) brandde het Moria kamp af in september. Enkele dagen na de brand werd een noodkamp opgericht op voormalig militair terrein. Er wordt regelmatig munitie gevonden, er zijn onvoldoende sanitaire voorzieningen en bij regenval stroomt alles onder water. Onder het mom van corona- maatregelen werd het een gesloten kamp. “Ondertussen neemt in Griekenland de repressie door de politie op alle vlak toe en gebruikt de regering de corona-crisis om politiek protest de kop in te drukken. ”
“Sedert 2016 is Bosnië het belangrijkste transitland van de Balkan-route geworden. Dat komt doordat het een zeer lange grens heeft met Kroatië, die moeilijk af te schermen is. Er is dan ook geen fysiek hek aan de Bosnisch-Kroatische grens. Wat er wel gebeurt zijn illegale en gewelddadige push-backs door Kroatië, en die zijn allicht effectiever dan een hek en gaan onverminderd door. Veel mensen komen zo vast te zitten in Bosnië. Internationale hulporganisaties hebben opvang voorzien, maar die wordt onbenut doordat lokale politici de opening ervan tegenhouden.
De politieke situatie in Bosnië is zeer complex en de Bosnische politici spelen hier maar al te graag op in. Zo heet het dat er geen geld is om vluchtelingen op te vangen, maar in feite wordt alles gefinancierd door internationale organisaties. men zou zelfs kunnen stellen dat de kampen voor lokale werkgelegenheid zorgen. Een aantal politieke figuren hebben het vluchtelingenthema ‘ontdekt’ en beginnen het te bespelen. Maar echt succesvol zijn ze vooralsnog niet. Een groot deel van de bevolking heeft nog herinneringen aan de oorlog in de eigen regio.
In theorie is het mogelijk om asiel aan te vragen in Kroatië. In de praktijk gebeurt dat zo goed als niet. Bijna iedereen wil zo snel mogelijk Kroatië door naar Italië en verder. De overheden van die landen gaan sedert een jaar of twee over tot ‘chained pushbacks’, waardoor migranten nu vanuit Italië teruggestuurd worden naar Slovenië. Van Slovenië naar Kroatië en van Kroatië terug naar Bosnië. Een grote groep van de vluchtelingen waaronder mensen uit Pakistan en Bangladesh maken weinig kans om aanvaard te worden als vluchteling.
Op Lesbos (Griekenland) brandde het Moria kamp af in september. Enkele dagen na de brand werd een noodkamp opgericht op voormalig militair terrein. Er wordt regelmatig munitie gevonden, er zijn onvoldoende sanitaire voorzieningen en bij regenval stroomt alles onder water. Onder het mom van corona- maatregelen werd het een gesloten kamp. “Ondertussen neemt in Griekenland de repressie door de politie op alle vlak toe en gebruikt de regering de corona-crisis om politiek protest de kop in te drukken. ”
Wat is het probleem met het uiterst zeldzaam metaal van uw LCD scherm?
Indium is een zeldzaam metaal dat gebruikt wordt in touch screens. De vraag piekt maar toch krijgt Bolivië niets voor het indium dat het land verlaat. Raf Custer van MO.be legt uit hoe dat komt.
Silke Ronsse en Alberto Vazquez van CATAPA onderzochten de route die het indium volgt vanuit Bolivië via Antwerpen tot Nyrstar en Umicore. De wereldwijde productie aan indium is beperkt tot een 1000 ton per jaar. Het metaal wordt vooral verkregen als bijproduct van zinkontginning. Zo ook in Bolivië, dat enkel een slib, rijk aan zink, exporteert via Chileense havens naar Korea en Antwerpen. Vanuit de Antwerpse haven gaat het verder naar de raffinaderijen van Nyrstar en Umicore.
Een belangrijk deel van de ontginning gebeurt in bedroevende werkomstandigheden zonder de nodige bescherming tegen stof en chemicaliën. Bovendien worden de Bolivianen betaald voor hun zink-rijk slib door de handelaars Korea Zinc en Trafigura, die het indium er de facto gratis bij krijgen. De indium-waardeketen start pas wanneer het zeldzaam metaal al het land uit is.
Raf Custers: “Indium is een essentieel element voor toptechnologie. Er moet dus onderzocht worden hoe de export beter kan gecontroleerd worden en hoe het land er inkomsten uit kan krijgen. De eindgebruikers en leveranciers onderhandelen niet over een redelijke prijs. Idealiter zou Bolivië zelf moeten kunnen raffineren. De vraag is of het land de kracht en de macht heeft om een eigen industrie uit te bouwen.”
Elon Musk, oprichter en belangrijkste aandeelhouder van Tesla, versprak zich in een tweet in juli 2020 al: ‘We plegen staatsgrepen waar we willen‘.
Vivaldi legt sociaal protest aan banden
Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) wil de ‘nieuwe protestbewegingen’ beter opvolgen en ook aan banden leggen.
De algemene beleidsnota die in november gepresenteerd werd heeft het (op p10) over het ‘beheer’ van de ‘New Way of Protesting’. Zeer concreet is het document nog niet, maar het gaat over het opvolgen van acties en organisaties en over de aanpak van protesten. Er wordt niet uitgelegd wie bedoeld wordt met ‘New Way of Protesting’, maar voorbeelden uit het buitenland wijzen erop dat het vooral gaat over burgerprotesten tegen autoritaire overheden. De centrumlinkse regering viseert hier dus bewegingen zoals Black Lives Matters of Extinction Rebellion. Extreem rechts, inclusief islamitisch radicalisme, vallen onder de sectie ‘radicalisering en gewelddadig extremisme’.
“De vraag kan gesteld worden of extremisme niet juist in de hand gewerkt wordt door het monitoren en zelfs gewelddadig onderdrukken van nieuwe vormen van acties.”
Jeroen Robbe van Labo vzw, een organisatie die kritische burgers ondersteunt, heeft bedenkingen bij de plannen en plaatst die in een trend die al langer aan de gang is: “Dit is een bevestiging van de neiging naar ‘repressieve tolerantie’ die we al een tijd zien. Zo heeft men het over ‘genegotieerd gebruik’ van de publieke ruimte. In werkelijkheid komt er geen onderhandeling bij kijken, maar gaat het over het opleggen van beperkingen bij het uitoefenen van het recht op actie. Alle nieuwe bewegingen destijds, zoals vrouwenrechtenbewegingen of vakbonden hier en burgerrechtenorganisaties in de VS, hebben nieuwe actievormen gecreëerd en zijn buiten de lijntjes gegaan. Dit gaat men nu gaan bemoeilijken door hen bijvoorbeeld te weren van de plaatsen waar acties het meest effectief zijn, door lange aanvraagtermijnen of door het opleggen van GAS-boetes.”
“Het Observatorium dat nu opgericht gaat worden is niet bedoeld om de pijnpunten die de bewegingen aanhalen te onderzoeken, maar om sociale acties voor een stuk te beteugelen. Er is bovendien een probleem in de zin dat de uitvoerende macht hier ook rechter speelt. ” Continue reading “Vivaldi legt sociaal protest aan banden”
VVSG: "Bouwshift/betonstop Onbetaalbaar"
We hebben het nogmaals over het politiek akkoord rond de bouwshift/betonstop, met Nathalie Debast van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (vvsg).
Het akkoord dat de politieke meerderheid bereikte op Vlaams niveau bestaat er in essentie in dat de grondbezitters door de gemeenten veel ruimer zullen vergoed worden als die zouden beslissen om bouwen niet langer toe te laten.
Nathalie Debast (vvsg): “Het is logisch dat de mensen een schadevergoeding ontvangen, maar de vergoeding die nu afgesproken is, is zodanig hoog dat ze voor de gemeenten onbetaalbaar is en er dus niets zal veranderen.”
“We hebben als steden en gemeenten het dossier alleen maar zien evolueren in de zin dat het duurder werd voor ons, en nu dus onbetaalbaar. Een aantal gemeenten hebben intussen gemeld dat ze hun plannen voor de aanleg van parken en natuurgebied al terug in de koelkast gestoken hebben.”
“Tom Coppens van de universiteit van Antwerpen heeft uitgerekend dat dit plan de gemeenten 31 miljard extra zal kosten. “
Debast ontkent dat de gemeenten zichzelf financieren door open ruimte te laten verkavelen: ” Studies tonen aan dat een gemeente niet rijk wordt door te verkavelen. Onze focus ligt ook elders: op klimaatdoelstellingen en verdichting. We beseffen dat dat een mentaliteitswijziging vergt bij de burgers, die vaak nog altijd willen wonen in een losstaande woning op en grote lap grond.”
“We vragen aan de Vlaamse overheid om dat samen met ons te herbekijken. Het decreet (dat de uitwerking is van het akkoord) ligt nu bij het parlement, waar het goedgekeurd moet worden.”