Op 288 plaatsen ter wereld kregen zaterdag tussen 11u en 12u (telkens lokale tijd) zo veel mogelijk baby’s een schone wasbare luier aan tijdens de vijfde Great Cloth Diaper Change. Ondanks de geslaagde opzet resulteerde deze editie helaas niet in een vermelding in het Guinness Book of Records. Dit jaar kwamen er namelijk kort op voorhand plots strengere regels, wat een nieuwe poging niet haalbaar maakte, vooral omdat in de VSA het nu verplichte filmen (!! van !! naakte !! baby’s !!) onzedelijk werd geacht.
We belden met José Delameilleure van Klein Spook, één van de wasbare-luiers-verkopers die het evenement in Vlaanderen dragen. Hij legde uit dat er qua gebruiksvriendelijkheid, uitzicht en baby-comfort een groot verschil is met de luiers van een halve eeuw geleden. De voornaamste reden om voor herbruikbaar te kiezen, blijkt de zorg om het milieu. Iedere wegwerp-luier-baby produceert een ton afval, en verbruikt 6 volwassen bomen en 70 liter petroleum. Petroleum? Ja, daarvan wordt de ‘superabsorber’ gemaakt waardoor een baby een bevuilde wegwerpluier wel drie uur aan kan houden zonder hinder te ondervinden. Dat maakt wel dat ze in vergelijking met herbruik-luier-baby’s later zindelijk zijn.
De kostenvergelijkingen lopen wat uiteen: volgens José Delameilleure kom je sowieso goedkoper uit, volgens andere bronnen is dat pas vanaf hergebruik bij een tweede of zelfs derde baby. Een flinke aanmoediging is de subsidie die intussen 40% van de Belgische gemeenten (niét Antwerpen) geven aan wie voor wasbare luiers gaat. Dat doen ze omdat ze zo zelf hun uitgaven voor afvalverwerking kunnen verminderen, want maar liefst 8% van ons restafval bestaat nu uit wegwerpluiers. José Delameilleure berekende voor de lol dat China vijfhonderd extra verbrandingsovens nodig zou hebben als men daar naar Belgische normen wegwerpluiers zou consumeren. Momenteel draagt 95% van de Chinese baby’s die namelijk niet.

Naar aanleiding van bovenstaand onderwerp belden we met Angeliki Lysimachou, milieu-toxicologe bij het Pesticide Action Network Europe, de Europese tak van een wereldwijd netwerk met meer dan zeshonderd lidorganisaties in meer dan zestig landen. Doel van de koepel is om het gebruik van pesticiden drastisch te verminderen, door met de nodige wetenschappelijke studies de overheid van de noodzaak daarvan te overtuigen.
Voor PAN is deze erkenning uiteraard een blijde, zij het late gebeurtenis, en zij hopen dat andere landen snel zullen volgen. Dat de erkenning zo laat komt, is omdat Parkinson zich pas manifesteert decennia na de blootstelling aan de stoffen die de ziekte veroorzaken. De onweerlegbare statistische cijfers dateren dan ook nog maar van 2008. PAN pleit voor een Europese dienst die op lange termijn zo’n gegevens verzamelt en bestudeert.
Alhoewel de Parkinson-veroorzakende component intussen verboden is, zoals ook de componenten die al snel op korte termijn schadelijk bleken, blijven er volgens PAN nog gevaarlijk veel te veel pesticiden in gebruik. Tot nog toe is er alleen de verplichting om die te controleren op kankerverwekkende eigenschappen. Er bestaan dus geen verplichte testen op andere effecten op lange termijn, of b.v. op kinderen of embryo’s, of b.v. in combinatie met het gebruik van de pil. Sommige voedingsstoffen bevatten bovendien meerdere pesticiden (14 op aardbeien!), en zo’n cocktail kan ook onvoorziene gevolgen hebben.
Wat u misschien niet wist: iedereen heeft pesticiden in het lichaam. Wie boven de dertig is, heeft zelfs nog steeds residu’s van pesticiden die intussen als onveilig verboden zijn. Het gehalte is lager als men bio eet, en hoger bij inwoners van landen waar meer pesticiden gebruikt worden. Er bestaat geen enkel middel om deze stoffen weg te krijgen, ook niet uit de bodem, dat moet langzaam ‘slijten’.
Het besef dat de pesticiden-besmetting van onze omgeving en onszelf onomkeerbaar en mogelijk schadelijk is, en dat er alternatieven bestaan, leidde tot een Europese richtlijn ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik van pesticiden. Die ging op 1 januari 2014 van kracht. Daarin staat dat pesticiden enkel gebruikt mogen worden als het strikt noodzakelijk is. We beschikken momenteel namelijk over de nodige wetenschappelijke kennis om het grotendeels zonder te kunnen doen. Bij gebrek aan informatie over alternatieven, en door de lobby- en wervingskracht van pesticiden-producenten, lijkt er van de implementatie voorlopig niet veel in huis te komen.