Landbouw: de echte omslag – Groenboerenplan

Achttien Nederlandse boerenorganisaties hebben een langetermijnvisie met tien actiepunten overhandigd aan de minister van landbouw. Het plan voorziet meer steun aan lokale productie en minder gerichtheid op industriële landbouw.
Het Boerenforum roept de sector op om eenzelfde omslag ook hier in België/Vlaanderen te ondersteunen. Wim Moyaert: “Ook in Vlaanderen moet de boer weer een eerlijke prijs krijgen voor zijn werk. Er zit nu een probleem bij  de warenhuizen en de internationale vrijhandelsakkoorden. De lokale boer moet minder stikstof uitstoten maar in de supermarkten zien we boontjes uit Kenia, aardappels uit Israël en dan nog allerlei uit China of Canada. De landbouw wordt gesubsidieerd, maar vooral de tussenschakels lopen met de winst weg, en wat er in  de winkel ligt is niet altijd kwaliteitsvol. Dus is een herziening van het subsidiesysteem nodig, gericht op de productie van kwaliteit in plaats van volume.” Continue reading “Landbouw: de echte omslag – Groenboerenplan”

Europees Landbouwbeleid: de bloemenrand naast de kapotgespoten maisakker

Michael Gäbler via wikipedia

Dinsdag stemt het Europees Parlement een nieuw landbouwbeleid. Middenveld- en boerenorganisaties zien in wat op tafel ligt vooral de verdere ondersteuning van het industrieel beleid van de afgelopen decennia.
“Wat nu op tafel ligt, is een verderzetting van het model van productiemaximalisatie met veel gebruik van pesticiden en petroleum. Er worden alleen een paar extra randvoorwaarden toegevoegd om de landbouw te vergroenen, en dan gaat het letterlijk over randvoorwaarden, een bloemenrand planten naast een kapotgespoten maisakker. Daarmee gaan we er niet komen.” Aldus  Tijs Boelens van Boerenforum.
“Het Europees budget gaat over gigantische veel belastinggeld, het  beleid zou zich meer op een duurzame voedselvoorziening op de lange termijn moeten richten. Meer aandacht voor de vorming van en het garanderen van een rechtvaardig inkomen voor de landbouwers. Het huidige beleid ondersteunt te veel de agrobusiness  en deelt dan wat geld uit om de gevolgen te beheersen.”
“Over de afgelopen decennia is de kennis van het boeren geleidelijk aan verloren geraakt. Tegenwoordig wordt de know-how geleverd vanuit de universiteiten. Die worden aangestuurd door de agrobusiness, en de implementering van dat beleid vraagt zeer veel investeringen, en dus leningen. De kennis die bij ouders en grootouders zit zijn we in snel tempo aan het verliezen, terwijl de universiteiten de jonge landbouwers psychologisch voorbereiden op hoe ze zware leningen moeten aangaan om zich te kunnen inpassen in een geïndustrialiseerd landbouwbeleid. De jonge landbouwers wordt door de wetenschappers gedicteerd hoe ze hun bedrijf moeten uitbaten op een industriële wijze. De wetenschappers zouden beter zelf meer luisteren naar de boeren (en minder naar de agro-industrie) en hen omkaderen.”
Continue reading “Europees Landbouwbeleid: de bloemenrand naast de kapotgespoten maisakker”

Omslag landbouwbeleid: politiek op de rem

landbouwminister Hilde Crevits (CD&V)

Dinsdag stemde het Europees parlement de landbouwbegroting. Teleurstelling bij de Bond Beter Leefmilieu, omdat die vooral de klassieke industriële landbouw ondersteunt.
De Europese Commissie had een meer verantwoord  Europees voedselbeleid ontwikkeld in de “Farm 2 Fork“-strategie. Die strategie moest daarna vertaald worden in verschillende beleidstakken waarbij Landbouw waarschijnlijk de belangrijkste was; het landbouwbudget vertegenwoordigt nog altijd ongeveer 30% van alle Europese uitgaven.
Maar de omslag komt er niet volgens Laurens De Meyer van de Bond Beter Leefmilieu: “Er zou geld komen voor ‘verduurzaming’, maar nu blijkt dat veel praktijken die in het budget op papier geboekt worden als ‘duurzaam’ amper enige vooruitgang betekenen, want al gangbaar zijn en/of concreet weinig opleveren voor het milieu. Dat gebeurde de vorige zeven jaar ook al, en toen werd Europa op de vingers getikt door de European Court of Auditors.”
Continue reading “Omslag landbouwbeleid: politiek op de rem”

Korte keten boeren in de lift door Covid

Vijf jaar geleden startte Stef Janssen het initiatief Boeren en Buren in Bar Paniek. Inmiddels is Stef met de buurderij elke dinsdag een vast gezicht in de Permeke bibliotheek.
Het is een korte keten-initiatief waar mensen via een digitaal platform wekelijks verse groenten en fruit kunnen bestellen en komen halen op het afhaalmoment. Tijdens de lockdown steeg het aantal gebruikers aanzienlijk. Geen drukke supermarkten, niet aanschuiven aan de kassa.
“Sommige nieuwkomers zullen blijven, anderen gaan weer terug over op hun oude manier winkelen. We bieden in ieder geval een alternatief voor de supermarkt. En niet iedereen heeft tijd om zelf naar een lokale boerderij te gaan. We brengen de producten dus voor hen al naar de stad. Ze zien de boeren van wie ze kopen, en voor de boeren is het ook fijn dat ze op voorhand weten wat en hoeveel ze moeten oogsten. De werking van buurderijen wordt permanent geëvalueerd, zodat men snel op nieuwe tendensen en noden kan inspelen. Dit gebeurt voornamelijk centraal vanuit Frankrijk, waar het initiatief eerst het licht zag.”
Instappen kan nog. Er zijn geen wekelijkse aankoopverplichtingen.

Algemeen Boerensyndicaat: "We moeten voorkomen dat gans de sector in handen komt van enkele sterke groepen”

De prijs die de boer krijgt voor van melk en vlees zijn gezakt tot onder de productiekost. Na Frankrijk kwamen ook in België de boeren de afgelopen week op straat. Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) nam het voortouw.
Volgens ABS voorzitter Hendrik Vandamme is één van de problemen dat de andere partijen in de keten tussen producent en consument met de winst gaan lopen. Er zal nu  onderhandeld worden met de andere spelers in de voedselketen,   de voedingsindstrie (Fevia) en de distributeurs (Comeos). ABS rekent erop om tegen eind augustus een betere prijs te kunnen onderhandelen.  Dat zal dan wel nog de goedkeuring moeten krijgen van mededingingsautoriteiten.
Want er is meer: Het liberaliseringsmantra en het streven naar het inperken van het landbouwbudget hebben ertoe geleid dat Europa de marktondersteuning voor landbouwproducten heeft afgebouwd. Bovendien wordt de primaire sector niet beschermd door de wet op de handelspraktijken die verbiedt om met verlies te verkopen. Concreet betekent dit dat als de marktprijs onder de productiekost valt de afnemers van landbouwproducten niet verplicht kunnen worden om een hogere prijs te betalen.
Het Europees niveau (Commissie en Landbouwraad) zal in september aangesproken worden.

“Het ziet er niet goed uit met TTIP en we zouden dus wel eens kunnen vertrokken zijn voor een nieuwe grote discussie met Europa.”

ABS vindt dat de distributeurs veel over ethiek praten maar daarbij zedig zwijgen over een eerlijke verloning voor de boeren. Hendrik Vandamme: “Als men zich Belgisch wil profileren moet men ook Belgisch willen aankopen aan een prijs die de Belgische producent nodig heeft om te kunnen produceren”.
Op het gebied van regulering en vrijhandel is de houding van ABS toch wat Continue reading “Algemeen Boerensyndicaat: "We moeten voorkomen dat gans de sector in handen komt van enkele sterke groepen””

Valt het Europees klimaatbeleid nog te redden?

 
Het CO2 emissiehandelsysteem, de belangrijkste pijler van het Europees klimaatbeleid, zit aan de grond.
“Er moet nu op korte termijn actie genomen worden en daarna moeten meer drastische stappen gezet worden. Als dat niet lukt, dan moeten we de emissiehandel maar vergeten en een CO2 taks invoeren. Nog beter een taks dan een markt die niet werkt.”
Dat zegt Gerben-Jan Gerbrandy, ondervoorztitter van de Milieucommissie van het Europees parlement. In april volgt een belangrijke stemming…

Het Europees CO2 emissiehandelsysteem werkt niet omdat er teveel gratis uitstootrechten uitgedeeld zijn door de overheden. Van de andere kant daalde de vraag door de crisis en de de-industrialisering. Het resultaat is dat de kost voor de grote vervuilers om CO2 uit te stoten momenteel tot minder dan 5€   per ton gecrasht is, een niveau dat te laag is om ervoor te zorgen dat geïnvesteerd wordt in groene projecten.
De hoogste tijd dus voor Europa om tot actie over te gaan wil ze het systeem, en haar reputatie als voortrekker in het klimaatbeleid, redden.
Gerben-Jan Gerbrandy, D66 (Nl), probeert als ondervoorzitter van de Commissie Milieu van het Europees parlement het beleid weer recht te trekken. Op 19 februari keurde de Commissie Milieu een voorstel goed om een hoop emissierechten niet aan de uitstotende bedrijven aan te bieden, wat de prijs moet optrekken. In april volgt een stemming in het voltallig parlement. De Polen, maar vooral de Europese VolksPartij van Christen Democraten en conservatieven  (met Ivo Belet en voorzitter Wilfried Martens) zijn tegen.
“Maar eigenlijk is die  maatregel maar een pleistertje op de wonde” aldus Gerbrandy. “Het is wachten op de grote maatregels die daarna zullen moeten genomen worden. Het probleem zit vooral bij de rechterflank van het parlement, bij Christen Democraten en Conservatieven. Daar zitten nog mensen die de klimaatproblematiek nadrukkelijk ontkennen.”
Om het systeem te redden ” zullen er meer rechten uit de markt moeten gehaald worden. Die operatie is veel zwaarder en is een horde die veel moeilijker zal genomen worden. Maar er moet ingegrepen worden in de markt. Marktinterventie is trouwens niet noodzakelijk een anti-liberale maatregel. En als dát niet lukt, dan moet een CO2 tax overwogen worden in plaats van het emissiehandelsysteem. ”
“Tax, of handel, het doet er eigenlijk niet toe, maar we moeten een systeem hebben dat werkt en de CO2 uitstoot drastisch doet dalen. Ik ben eerder voor een werkend systeem dan voor een liberaal systeem dat niet werkt. En als men niet wil ingrijpen in het marktsysteem dat nu faalt, dan zie ik geen andere oplossing dan een CO2 taks. Volgens de Europese Commissie zou de CO2 prijs nu op 30 á 40 € per ton moeten zitten.”
“Maar door de schaliegasrevolutie in de VSA is de prijs voor uit Amerika geïmporteerde kolen in Europa sterk gezakt, wat het nog moeilijker maakt voor  gas in Europa om te concurreren  met de meer vervuilende kolen. Dus moet de CO2 prijs misschien hoger dan die 30 á 40€ per ton.”
Eerder deze week liet Gerbrandy ook nog weten dat hij niet zo gelukkig was met de hervorming van het Europees landbouwbeleid. “een gemiste kans om te vergroenen en te liberaliseren”. We vragen hem of dit geen contradictio in terminis is.

Transitie in Antwerpen

We praten met Stefaan Dieltjens van de Antwerpse Transitiebeweging. De Transitiebeweging  brengt mensen samen die willen voorbereid zijn op een wereld zonder goedkope aardolie. Op de eerste plaats gaat het over zelfvoorziening in voedsel via permacultuur. Verdere pijlers van de beweging zijn het vermijden van het gebruik van aardolie bij transport en de invoer van een lokale munt.
Op 28 en 29 november organiseert de Belgische transitiebeweging een info-weekend in het Antwerps Ecohuis. Meer informatie op www.transitie.be/inloopdagen

Landbouwgrond te huur in 3e wereld

Sinds de voedselprijzen twee jaar geleden flink stegen, zijn landen die een gebrek hebben aan landbouwgrond op zoek gegaan naar partners in ontwikkelingslanden.
In plaats van voedsel te kopen op de wereldmarkt, kopen of huren regeringen landbouwgrond in het buitenland, waarop ze voedsel produceren en naar het moederland verschepen.
Maar verloopt alles wel eerlijk? Of hebben we hier te maken met een nieuwe vorm van kolonisatie? Wij hebben Gert Engelen van Vredeseilanden aan de lijn.

Nomadische volkeren en veeteelt in Niger

Zes jaar geleden geraakte iez gefascineerd door de nomaden in Niger. Ondertusen is ze al elf keer naar NIger geweest waar ze vooral in de streek van In-Gall verblijft, in het noordoosten.
In Deel 1 praten we over de Toeareg- en Woodabe-volkeren, de uraniumdelving en de Cure Salee.
In Deel 2 hebben we het over nomadische veeteelt. Die vertegenwoordigt een belangrijk deel van de economie van Niger. De meer “moderne” ranches die zich in het noorden vestigen blijken veel minder productief te zijn dan de traditionele nomadische veeteelt.
Links:
-artikel van Iez in Vergeten Volken HIER
Djingo (website Woodabe-collectief)