Eindelijk kwam er dan een akkoord tussen de regering in Bamako, de MNLA (‘de Toearegrebellen’), én de nog jonge HCUA, die pakweg het gezag van de machtigste traditionele clanleider vertegenwoordigt. En dat akkoord moest er snel komen, want alleen zo kunnen eind deze maand de verkiezingen in Mali doorgaan, en die moeten er dan weer snel komen omdat Het Buitenland om diverse redenen een legitieme regering geïnstalleerd wil zien in Mali. Of al dat overhaast gedoe ook een duurzame en stabiele vrede oplevert, valt af te wachten. En wat met de islamistische elementen, die het pact uiteraard niét ondertekend hebben? We belden met Andy Morgan naar aanleiding van zijn analyse van het akkoord.

Het MNLA, de seculiere Toeareg-organisatie die vorig jaar de onafhankelijkheidsstrijd in Mali in gang zette & later door islamisten onder de voet werd gelopen, liet maandag weten dat het de noordelijke stad Kidal islamisten-vrij had gemaakt. Het Franse leger vloog er een paar dagen later heen, zonder de Malinese overheid te raadplegen of te informeren, en zonder Malinese militairen mee te nemen. Er zijn immers berichten dat die zich niet altijd even correct gedragen. Bamako ging ermee akkoord enkel andere Afrikaanse troepen (momenteel uit Tsjaad) naar Kidal te sturen, en overleg op te starten met het MNLA om tot een duurzame politieke oplossing te komen. Vanuit Kidal vertrekken nu, met de onschatbare hulp van het MNLA, doelgerichte aanvallen op noordelijker gelegen basissen van Al Qayda.
Ons gesprek met Nina Wallet Intalou, bestuurslid van het MNLA, begon met een primeur: het vers opgerichte MIA, de facto bestaande uit 80% van het leeggestroomde Ansaar ed-Diin, zou zichzelf opgeheven hebben en zijn opgegaan in het strict seculiere MNLA. Geen sharia-opleggers meer in Kidal, dus. Nina verzekerde ons verder dat er in dit gebied traditionele procedures bestaan waarmee conflicten geweldloos bijgelegd kunnen worden, een absolute voorwaarde voor duurzame vredesopbouw. Ze spreekt het bericht tegen dat de sharia racistisch (enkel op ‘zwarten’) toegepast zou zijn. Een probleem zijn wel de in de jaren negentig opgerichte Songhoi- en Peul-milities, die nu de ‘blankere’ bevolkingsgroepen zouden viseren in de steden onder controle van het Malinese leger. De religieuze leiders in de Azawad zijn volgens haar allemaal voor religieuze verdraagzaamheid. In de sharia-rechtbanken zetelden heren van allerlei nationaliteiten, ook Pakistani.
Het MNLA wil nog steeds, al sinds zo’n tien jaar eigenlijk, hulp bij het wegjagen van Al Qayda. Zijzelf kennen het terrein als geen ander (‘chaque arbre’ is daarbij géén overdrijving), maar ondanks een decennium financiële en formatieve steun van de VSA (Operation Enduring Freedom) aan het Malinese leger werd er nooit echt ‘op het terrein’ iets tegen Al Qayda ondernomen.
Het MNLA wil ook dat er werk gemaakt wordt van een grotere autonomie voor ‘het noorden’, zoals trouwens beloofd na de vorige rebellie. Een federale staat is hun ideaal.
Tenslotte: de vluchtelingen! Als er nu ‘slechts’ een paar duizend inwoners uit het gebied weggevlucht zijn, is dat omdat er bijna geen meer over zijn: sinds vorig jaar al wonen honderdduizenden Malinezen in de buurlanden in tentenkampen. Deze Azawadiens zullen niet terug naar huis durven komen voordat er een definitieve politieke oplossing komt, uit angst voor represailles op de burgerbevolking door de milities en het Malinees leger.

We zijn in oorlog! Wat, volgens verschillende wraakzuchtige verklaringen van Al Qayda, nog spannend kan worden, ook in eigen land. Wouter De Vriendt van Groen legt uit hoe het zo plots gekomen is, wat daar fout aan is, en hoe de besluitvorming over zo’n belangrijke aangelegenheid anders zou moeten.