Europese wapenhandel

Sinds 2003 ijveren beleidsmakers, wapenproducenten en hoge militairen samen in het Europees Defensieagentschap (EDA) voor het versterken van de Europese defensie-industrie.
De vredesbeweging is hier niet gelukkig mee. Volgens hen betekent meer wapens niet meer veiligheid, maar net meer geweld en conflicten. Bram Vranken van Vredesactie legde uit hoe de lakse Europese wetgeving op wapenexport maakt dat heel wat Europese wapens in conflictgebieden en bij dubieuze regimes terechtkomen.
Dat kwam een dertigtal vredesactivisten nog eens duidelijk maken bij het begin van de jaarlijkse EDA-conferentie in Brussel, op maandag 16 november. Terwijl de genodigden toekwamen, goten de actievoerders tegenover de ingang grote plassen nep-bloed uit en hielden een aantal borden omhoog. De actie kadert in campagne Ik Stop Wapenhandel.
Deze maandagavond 7 december vertoont de Antwerpse regiogroep van Vredesactie de documentaire The Lab in filmhuis Klappei. Daarna volgt een nabespreking over het Europees wapenexportbeleid.

Hoera! Eindelijk! Een proces!

Eerst even een korte nota bij ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’. Die dient om een politiek debat af te dwingen wanneer alle andere, wettelijk voorziene kanalen gefaald hebben.
In het geval van de in ons land gestationeerde, volgens internationaal recht illegale kernwapens is dat duidelijk het geval. De vele betogingen, waaronder de grootste betoging ooit in ons land, met 400.000 deelnemers; de petities, de pogingen om klacht neer te leggen … liepen allemaal op niets uit. Er zijn rond dit thema dan ook al lang regelmatig acties van burgerlijke ongehoorzaamheid, waarvan de massale Bomspotting, waarbij honderden burgers in de rol van civiele inspecteurs het militaire domein bij Kleine Brogel proberen binnendringen, het bekendst is. De reden dat de binnendringers niet vervolgd worden, is net omdat de overheid een rechtszaak wil vermijden.
In 2012 kwam er in het kader van de campagne NATO Game Over een oproep om in kleine groepjes actie te voeren – al dan niet burgerlijke ongehoorzaam – bij één van tien NAVO-gerelateerde plekken in ons land. Een groepje van zeven vredesactivisten koos voor het Europees militaire NAVO-hoofdkwartier bij Bergen, drong er binnen, liep rond, maakte beelden, en zette de foto’s en een videootje vervolgens online. Er werd niks beschadigd, er werd niemand gearresteerd. Jaren later werden de zeven – waaronder Stéphanie Demblon, met wie we belden – tot hun verbazing gedagvaard.
Maandag 26 oktober kwamen ze voor, voor de correctionele rechtbank van Bergen. Aangezien de actie duidelijk politiek gemotiveerd was, argumenteerde hun advocaat o.a. dat dit eigenlijk een assisenzaak zou moeten zijn. Verder lichtte hij het waarom van de actie toe: onze overheid bereid eigenlijk misdaden tegen de mensheid voor door illegale kernwapens te herbergen, en nu ook door het plannen van de aankoop van nieuwe, voor het gooien van kernbommen geschikte gevechtsvliegtuigen; en alle andere manieren om de zaak voor de rechtbank te krijgen, hebben gefaald.
’s Morgens heel vroeg, vóór de start van het proces, was er al het nodige animo bij de rechtbank in Bergen. Op 23 november wordt de uitspraak verwacht. In tussentijd kunt u hier o.a. het bezwarend beeldmateriaal bekijken en het steunregister ondertekenen.

Vluchtelingenhulp: Al Ikram

Momenteel beleven we een ‘vluchtelingen-hype’. Niet dat de algemene solidariteit onbelangrijk is, maar sommige organisaties zijn, zowel nationaal als lokaal, al heel wat langer met de opvang en ondersteuning van hulpbehoevende nieuwkomers bezig. Eén zo’n lokale, die de afgelopen weken daarom ook meer in de kijker kwam te staan, is Al Ikram, een vzw gevestigd in de Kortrijkstraat in Borgerhout, die allerlei initiatieven voor minderbedeelden ontplooit. Oprichter Nordin Cherkaoui vertelde ons tijdens de voedselbedeling van vrijdagavond op een rustig pleintje om de hoek (om de haverklap onderbroken door zijn gsm, maar dat hebben we eruit geknipt) over de voorgeschiedenis en de werking van de vereniging. Op het einde van het interview mochten de kindertjes die braaf wat verderop waren gaan spelen nog een liedje zingen.

Vredesweek: focus op Oost-Congo

Maandag start de 26ste Vlaamse Vredesweek, zoals steeds op de internationale dag van de vrede. Die duurt trouwens langer dan een week, want sinds de instelling van de dag van de geweldloosheid op de geboortedag van Gandhi, 2 oktober, werd dit het eindpunt van de jaarlijkse evenementenreeks.
Deze editie staat helemaal in het teken van het conflictgebied in Oost-Congo. Ondanks verschillende vredesakkoorden blijft het daar broeien. In 2016 komen er in Congo verkiezingen, wat de gemoederen pleegt te verhitten en het geweld te doen oplaaien. Om dat te voorkomen willen de bij de Vredesweek betrokken organisaties nu de politieke druk opvoeren om grondig werk te maken van de afgesproken ontwapening en herintegratie van de vele rebellengroepen, een degelijke hervorming van het leger (met fatsoenlijke lonen die corruptie, muiten en plunderen vanuit deze groep al minder waarschijnlijk maken), en de aanpak van de illegale mijnbouw.
Lokale vredeswerker Jean-Jacques Nganya komt her en der getuigen over de positieve evoluties in het gebied. Dat doet hij o.a. ook op woensdagavond 23 september in Antwerpen, naar aanleiding van een politiek Oost-Congo-debat.
We spraken hierover met Vredesweek-coördinator Olivier Forges. Hij vertelde o.a. ook – interessant – dat in Brussel de lokale Pax Christi-afdeling sinds een paar jaar focust op het oplossen van ‘geïmporteerde conflicten’ in ons land, o.a. tussen verschillende Congolese diaspora-groepen, tussen Koerden en Turken …
Een overzicht van wat er in deze Vredesweek nog allemaal op het programma staat, een petitie, een online-quiz … vindt u op de Vredesweek-website.

Protest tegen wapenbeurs in Londen

Om de twee jaar is er de Defence and Security Equipment International Exhibition, een internationale wapenbeurs in een conferentiecentrum in Londen (dat dit evenement overigens niet op de website vermeldt). Het protest tegen de aanwezigheid van wapenproducenten die bij foute conflicten betrokken zijn en vertegenwoordigers van foute regimes, groeit elke keer verder aan. We spraken met Andrew Smith van Campaign Against Arms Trade. Hij vertelde wat er sinds maandag al aan protestacties doorging (de opbouw verstoren, vrachtwagens en tanks de toegang verhinderen, een petitie …). Het voornaamste doel daarvan is te zorgen dat iedereen weet dat de beurs er is, en wie daar allemaal naartoe komen. Onder de deelnemers aan de actieweek zijn mensen uit Egypte, Azerbeidzjan, Bahrein … en ook uit België.
Vredesactie organiseert de komende maanden een hele reeks info- en vormingsactiviteiten rond wapenhandel, waaronder een actietraining in Antwerpen op zaterdag 24 oktober.
Update: foto’s van de actie van vandaag

De Nieuwe Burgers van Calais

Dat u zich geen schuldgevoel moet laten aanpraten. Dat zijn ‘vaderhart bloedt’. Dat Turkije een veilig land is, en dat een mens die voor een vals gebit zijn leven en dat van zijn gezin op het spel zet, het zélf gezocht heeft, en dat onverdoofd slachten een schandaal is.
Een fijn ontwaken, was het niet deze zaterdag, met de Burgemeester op de voorpagina en het koor van zijn medestanders in de commentaren. Gelukkig zijn er ook anderen die, vanuit hun facebookpagina’s, met tonnen hulpmateriaal de nood dan maar zélf helpen lenigen, wat – spijts berichten van het tegendeel – redelijk vlot verloopt. Getuige daarvan Peter Terryn, die ter plekke berichtte over de situatie in het kamp en – in de studio – Annemie Verbeiren, net terug van een wake aan het Red Star Line museum waar onder andere dit gedicht van Bert Verhoye werd uitgesproken:
De zee wordt voor ons niet gespleten
de zee wordt voor ons niet gespleten
door profeten die met droge voeten de overkant bereiken
wij zwemmen en strompelen aan land
onze kinderen spoelen later aan
wij trotseren prikkeldraad en elektriciteit
die hier niet duur is en vrij van BTW
en wapenstokken
wij worden geslagen door agenten met zweetplekken onder de armen
niets is zo vermoeiend als slaan op mensen
die geen weerstand bieden
je haalt er ook geen eer van
in de rij zijn wij altijd nr. 251
vlak voor ons schuift het loket dicht
niemand weet waarom ze ons tellen
noch of ze kunnen tellen
achter ons liggen de ruïnes van ons leven
voor ons de gesloten poorten van een leefbaar land
wij zitten bewegingsloos op de richel van de grens
in regen en wind
en straks in ijs en sneeuw
volgend jaar gaat een conferentie over ons
wie dood is mag blijven
wie sterft moet snel kruipen
wie kan lopen moet gaan
boven onze hoofden passeren de bommenwerpers
op weg naar ons land
maar wie dood is mag blijven
wie sterft moet snel kruipen
en wie geluk zoekt moet gaan.

Is Faith-based Violence Religious?

Bovenstaande vraag wordt momenteel interdisciplinair behandeld tijdens de internationale Summer School van UCSIA. Daar komen ieder jaar zo’n dertig à veertig doctorerenden / pas gedoctoreerden van op de vijf continenten heen om er hun studiewerk aan mekaar voorstellen, wat resulteert in waardevolle feedback en blijvende contacten. Ook een paar gevestigde namen uit de academische wereld maken er hun opwachting. Twee daarvan geven een lezing die voor het publiek open staat. Academisch UCSIA-directeur Luc Braeckmans kwam in onze studio over de Summer School vertellen. Een paar jaar geleden was hij al eens bij ons te gast om het over UCSIA zelf te hebben.
De lezingen gaan telkens door tussen 18u en 19u45 in de Prinsstraat 13.
Bijwonen kan gratis, op voorhand online inschrijven is gewenst.
Dinsdag 25 augustus: Prof. dr. Peter Neumann:
Characteristics of Religiously Motivated Terrorism
Donderdag 27 augustus: Prof. dr. Marat Shterin:
Faith and Frontline: Religion in the Russian-Ukrainian Conflict

70 jaar Hirosima / Nagasaki

Op 6 en 9 augustus is het 70 jaar geleden dat de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki gedropt werden. De verjaardag is de gelegenheid voor Vredesoverleg Gent om een herdenkingsavond te organiseren met concerten in de Sint-Niklaaskerk en Korenlei op zondag 9 augustus. In Antwerpen kan men ’s namiddag al terecht in Filmhuis Klappei voor een vertoning van ‘The Bomb’, van Oliver Stone en Peter Kuznick, georganiseerd door   het Vredescentrum. ‘The Bomb’ is deel 3 van de onvertelde geschiedenis van de VSA.
Eerder in de week op 6 augustus, de dag van het bombardement van Hiroshima, wordt Atomic Café vertoond in  Dok Gent.
De 16.000 kernkoppen die wereldwijd nog  altijd verspreid liggen houden de vernietiging van de de Japanse steden 70 jaar geleden relevant zegt Pieter Teirlinck van Vrede. De kernwapenarsenalen liggen vooral in landen die er zich nochtans via artikel 6 van het non-proliferatievedrag toe verbonden hebben om die af te bouwen.
Ook België heeft nog 20 kernbommen gestockeerd op haar grondgebied. “Er wordt door politici veel lippendienst bewezen voor het weghalen van de bommen. Ook in het regeerakkoord van de huidige regering staat het weghalen vermeld maar in de praktijk beweegt de regering totaal niet.”
Het probleem zit blijkbaar eerder bij de NAVO dan bij de Amerikanen zelf. “Moest het van Obama afhangen zouden de kernwapens hier al weg zijn maar onze lokale beleidsmakers denken blijkbaar dat ze dankzij de bommen op een hoger niveau kunnen meespelen. “

Voorwaarts!? VIA

Nog eens een organisatie die wortels blijkt te hebben in de nooit-meer-oorlog-sfeer van na WO I (één, dus). In eerste instantie werd de Service Civil International opgestart om Duitse en Franse burgers middels gemeenschappelijke heropbouwprojecten dichter bij mekaar te brengen. Al snel werd het doelpubliek verder uitgebreid, in de hoop door internationale uitwisselingen een vredescultuur te promoten.
In België kwam er vlak na WO II een SCI-kern in Brussel. Die bleek al snel zo veel vraag uit Vlaanderen te krijgen, dat daar een apart kantoor voor nodig was, in Antwerpen. In 1974 werd dat een zelfstandige vzw, met, net als in Nederland, de naam Vrijwillige Internationale Aktie (VIA). Die werd erkend als jeugdorganisatie; het aanbod is er wel voor alle leeftijden, maar in de praktijk gaan toch vooral jongeren op uitwisselingskamp.
Het SCI-netwerk omvat wereldwijd zo’n vijftig lokale afdelingen, die allemaal zowel reislustigen uitsturen als in eigen land kampen organiseren voor buitenlandse gasten. De nadruk ligt daarbij niet op het gaan helpen, maar op het leren kennen van mensen van andere origines. Er mogen dan ook maximum twee vrijwilligers van dezelfde nationaliteit in een groep zitten. Verder werkt het netwerk samen met zo’n honderd partnerorganisaties die projecten organiseren waar zo’n groep dan aan de slag kan. Voor VIA zijn dat b.v. asielcentra, waar dan b.v. kinderanimatie verzorgd wordt, en festivals, voor de opbouw. Hier ten lande is er enkel een aanbod in de schoolvakanties, in sommige andere landen is dat er heel het jaar door. Deelnemers betalen hun eigen reiskosten en een kleine bijdrage voor de werking van het uitsturend kantoor. Kost en inwoon zijn meestal gratis. Soms woont men in een gastgezin, meestal (zoals bij VIA) wordt het verblijf op de werklocatie voorzien.
In 2009 kreeg VIA bericht dat de erkenning als landelijk georganiseerde jeugdvereniging zou vervallen. Die erkenning is er in principe voor activiteiten voor Vlaamse jongeren op Vlaamse bodem, terwijl VIA die Vlaamse jongeren net naar het buitenland stuurt, en op Vlaamse bodem voornamelijk activiteiten voor buitenlandse jongeren inricht. Met de erkenning vielen ook de subsidies weg. Op dat moment werkte er een tiental mensen voor VIA. Een intensief brainstorm-weekend lang kwamen alle mogelijk scenario’s aan bod. Als VIA in dezelfde geest verder wilde, kon de werking alvast niet aan de erkenningsvoorwaarden aangepast worden. Voor een werking als die van SCI Belgique, dat vooral inzet op noord-zuid-uitwisselingen en daarvoor vanuit een andere hoek subsidies ontvangt, ontbrak de noodzakelijke specifieke expertise. Opgaan in een gelijkaardige organisatie zou het einde van VIA betekenen.
Uiteindelijk viel de beslissing: al het personeel ontslaan, en doorgaan als louter vrijwilligersorganisatie. VIA Nederland werkte zo al, en daar kwam dan ook veel nuttige inspiratie vandaan. Bij de vaste kern die sindsdien de voortzetting van de werking verzekert, horen ook Hilko en Jan, die in onze studio te gast waren. Het aanbod werd ingeperkt tot het Work@World-programma, met ieder jaar een terugkomweekend om ervaringen uit te wisselen. Daarnaast zijn er informatieve momenten, zoals een avond rond het conflict in Syrië, onlangs nog de vertoning van The Clean Bin Project, en binnenkort, op 23 april, een debatavond over de situatie in Oekraïne.
Als pauze tussen de twee gesprekken lieten we het nummer horen dat hoort bij dit internationaal op SCI-kampen uitgevoerde dansje.
Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje

Verkiezingen Nigeria uitgesteld

Vandaag waren er presidentsverkiezingen gepland in Nigeria, maar door de chaos in het noorden besliste de verkiezingscommissie de kiesgang zes weken uit te stellen. Stefaan Anrys van MO betwijfelt of het probleem met Boko Haram op zes weken militair opgelost geraakt. “Een gangbare interpretatie die de ronde doet, is dat president Goodluck Jonathan en zijn partij Boko Haram gebruiken als excuus om tijd te winnen, want ze staan op verlies.”
De uitdager, Muhammadu Buhari, is een voormalig militair dictator van het land. Hij zou de sharia willen invoeren en wordt medeverantwoordelijkheid voor moordpartijen aangewreven. Maar Buhari heeft wel een reputatie van propere handen en komt uit het noorden.
Wordt vervolgd op 28 maart.