Een documentaire: Voices of Transition

Wereldburger Nils Aguilar (een in Duitsland opgegroeide Fransman met Spaanse roots) studeerde af als socioloog. Toen hij in 2005 op reis was in het binnenland van Argentinië, maakte hij mee dat een inheemse stam hardhandig van zijn voorvaderlijk grondgebied gejaagd werd door een tabaksproducent. Terug in Buenos Aires kwam hij bij de Universidad Popular Madres de la Plaza de Mayo terecht, en volgde daar twee initiatielessen documentaire-maken. Zo ontstond het plan om de perverse kanten van ons huidig, sterk winstgedreven landbouwmodel in beeld te brengen.
Omdat landbouw in hoge mate aan heel wat actuele thema’s raakt (energie, klimaatsverandering, grondrechten, honger, biodiversiteit, cultuur …), kwam hij bij de transitiebeweging uit: vandaar de titel Voices of Transition. Hij filmde in Frankrijk, het VK, en Cuba. De documentaire wil mensen inspireren om uit hun kot te komen en samen b.v. de parkeerplaats van de school tot groentetuin om te spitten. Dat inspireren kan in heel wat landen, want er zijn al negentien ondertitelingen gemaakt, waaronder Japanse, Koreaanse en Mandarijnse. En dus ook Nederlandse, waarmee Voices of Transition met Nils Aguilar erbij een paar weken door Vlaanderen toerde. Bij zijn doortocht in Antwerpen kon iez hem interviewen. Komen aan bod in het gesprek:

  • Vanaf welk jaar zijn biologische methoden competitief tegenover (steeds op basis van gas geproduceerde) kunstmest?
  • Hoeveel kost een reep chocola van € 1 echt?
  • Waarom zijn er geen transitiegroepen in de derde wereld?
  • In welke eeuw werd de mesthoop uitgevonden?
  • Wat is het voordeel van het gebruik van de term veerkracht (‘resilience) i.p.v. ‘duurzaamheid’?
  • Hoe bourgeois is de transitiebeweging?
  • Kan permacultuur door grote bedrijven gerecupereerd worden?
  • Wat is er zo tof aan boslandbouw?

 

#miljonairstakshetboek: de Weense Woonwals

 
Recent verscheen bij uitgeverij EPO het boek ‘De miljonairstaks en zeven andere briljante ideëen om de samenleving te veranderen’. Het is een boek van de ‘Hoe durven ze’-generatie, zegt Peter Mertens, voorzitter van de PVDA en samensteller van het boek. Acht ideëen worden telkens uitgewerkt door twee zielsverwanten aan de hand van een reeds bestaand voorbeeld in het buitenland. De schrijvers wijzen erop dat het dus niet onmogelijk is.
Om proefondervindelijk na te gaan of deze ideëen echt briljant zijn of de samenleving kunnen veranderen, ontvangen we  Nadine Peeters. Peeters is districtsraadslid voor PVDA+ in Antwerpen en is al enkele jaren actief in de sociale woonsector. Daarover ging ze in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen nog in debat bij ons. Peeters schreef samen met de Brusselse Mathilde El Bakri het hoofdstuk ‘De Weense woonwals’ (geen Suske & Wiske-album) over sociaal wonen in de Oostenrijkse hoofdstad en wat wij daarvan te leren hebben.
In deel 1 schetsen we de problemen in de sociale huisvesting in Vlaanderen en Antwerpen.
In deel 2 zoeken we naar oplossingen in Wenen en welke lessen we kunnen trekken.
Dit gesprek kadert in een tweedelige reeks over het boek ‘De miljonairstaks en zeven andere briljante ideëen om de samenleving te veranderen’. Volgende week: Maartje de Vries over de 30-urige werkweek.

Tegenlicht in Antwerpen vanaf 20 april


Op maandag 20 april vindt de eerste Tegenlicht Meet-Up plaats in de Groene Waterman. Het concept is simpel: eerst wordt samen naar een documentaire van het Nederlandse VPRO-programma ‘Tegenlicht’ gekeken, daarna volgt een debat met interessante sprekers over het onderwerp van de docu. Het concept leeft in Nederland al jaren, en wordt nu door boekhandel de Groene Waterman, het Bos en theater Zuidpool naar Antwerpen gebracht. Gratis, maar niet voor niets.  Robrecht Vanderbeeken modereert de eerste avond. Hij sprong binnen om duiding te geven bij de Meet-Ups en ons warm te maken voor de eerste avond.
Niet vergeten op maandag 20 april om 20u: Tegenlicht-Meet-Up ‘Red de mens (met verzwegen boeken)’ @ De Groene Waterman met Joris Note, Ludo De Witte en Matthias Lievens. Gratis, maar niet voor niets. Meer info: http://groenewaterman.mijnboekhandelaar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=381

Voorwaarts!? VIA

Nog eens een organisatie die wortels blijkt te hebben in de nooit-meer-oorlog-sfeer van na WO I (één, dus). In eerste instantie werd de Service Civil International opgestart om Duitse en Franse burgers middels gemeenschappelijke heropbouwprojecten dichter bij mekaar te brengen. Al snel werd het doelpubliek verder uitgebreid, in de hoop door internationale uitwisselingen een vredescultuur te promoten.
In België kwam er vlak na WO II een SCI-kern in Brussel. Die bleek al snel zo veel vraag uit Vlaanderen te krijgen, dat daar een apart kantoor voor nodig was, in Antwerpen. In 1974 werd dat een zelfstandige vzw, met, net als in Nederland, de naam Vrijwillige Internationale Aktie (VIA). Die werd erkend als jeugdorganisatie; het aanbod is er wel voor alle leeftijden, maar in de praktijk gaan toch vooral jongeren op uitwisselingskamp.
Het SCI-netwerk omvat wereldwijd zo’n vijftig lokale afdelingen, die allemaal zowel reislustigen uitsturen als in eigen land kampen organiseren voor buitenlandse gasten. De nadruk ligt daarbij niet op het gaan helpen, maar op het leren kennen van mensen van andere origines. Er mogen dan ook maximum twee vrijwilligers van dezelfde nationaliteit in een groep zitten. Verder werkt het netwerk samen met zo’n honderd partnerorganisaties die projecten organiseren waar zo’n groep dan aan de slag kan. Voor VIA zijn dat b.v. asielcentra, waar dan b.v. kinderanimatie verzorgd wordt, en festivals, voor de opbouw. Hier ten lande is er enkel een aanbod in de schoolvakanties, in sommige andere landen is dat er heel het jaar door. Deelnemers betalen hun eigen reiskosten en een kleine bijdrage voor de werking van het uitsturend kantoor. Kost en inwoon zijn meestal gratis. Soms woont men in een gastgezin, meestal (zoals bij VIA) wordt het verblijf op de werklocatie voorzien.
In 2009 kreeg VIA bericht dat de erkenning als landelijk georganiseerde jeugdvereniging zou vervallen. Die erkenning is er in principe voor activiteiten voor Vlaamse jongeren op Vlaamse bodem, terwijl VIA die Vlaamse jongeren net naar het buitenland stuurt, en op Vlaamse bodem voornamelijk activiteiten voor buitenlandse jongeren inricht. Met de erkenning vielen ook de subsidies weg. Op dat moment werkte er een tiental mensen voor VIA. Een intensief brainstorm-weekend lang kwamen alle mogelijk scenario’s aan bod. Als VIA in dezelfde geest verder wilde, kon de werking alvast niet aan de erkenningsvoorwaarden aangepast worden. Voor een werking als die van SCI Belgique, dat vooral inzet op noord-zuid-uitwisselingen en daarvoor vanuit een andere hoek subsidies ontvangt, ontbrak de noodzakelijke specifieke expertise. Opgaan in een gelijkaardige organisatie zou het einde van VIA betekenen.
Uiteindelijk viel de beslissing: al het personeel ontslaan, en doorgaan als louter vrijwilligersorganisatie. VIA Nederland werkte zo al, en daar kwam dan ook veel nuttige inspiratie vandaan. Bij de vaste kern die sindsdien de voortzetting van de werking verzekert, horen ook Hilko en Jan, die in onze studio te gast waren. Het aanbod werd ingeperkt tot het Work@World-programma, met ieder jaar een terugkomweekend om ervaringen uit te wisselen. Daarnaast zijn er informatieve momenten, zoals een avond rond het conflict in Syrië, onlangs nog de vertoning van The Clean Bin Project, en binnenkort, op 23 april, een debatavond over de situatie in Oekraïne.
Als pauze tussen de twee gesprekken lieten we het nummer horen dat hoort bij dit internationaal op SCI-kampen uitgevoerde dansje.
Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje

Mega-gevangenis in Haren

Haren is een pittoresk heuvelig dorpje, een abrupte oase van landelijke rust vlak achter de superdrukke Haachtsesteenweg, één van de veelvuldig geconstipeerde invalswegen van Brussel. Het dorp raakte zowat omsingeld door grootschalige infrastructuur: een site van Infrabel (spoorwegen), een busrangeerstation, en sinds een paar jaar de gigantische bouwwerf van het nieuwe NAVO-hoofdkwartier. Er is nog één mooi terrein van 18 ha over, met veel groen en bomen, een trage weg erover, en een hoek met wat leegstaande fabrieken. Maar kijk, ook daarvoor werd een invulling gevonden: hier moet het grootste gevangeniscomplex van België verrijzen, met maar liefst zes verschillende detentie-eenheden erin. Het project kadert in het masterplan voor het gevangeniswezen van 2008, en zou zowel drie verouderde gevangenissen vervangen als voor een uitbreiding van de nationale opsluitcapaciteit zorgen.
Onnodig te zeggen dat de meeste Harenaars hier geen trek in hebben. Zij zien liever een stadslandbouwproject komen, zodat deze groene long van onze hoofdstad bewaard blijft. Sinds augustus is er bij wijze van protest permanente bezetting (fb), met moestuin, kippen en geiten. Het gevangeniscomplex zou ook veel extra verkeer met zich meebrengen, in Haren en op de al overbezette Haachtsesteenweg. Voor de bezoekers kan wel een extra bushalte ingepland worden, maar de advocaten (tenzij de heel hippe) en gedetineerden zullen toch per auto heen en weer naar het justitiepaleis gaan, vaak met loeiende sirenes, een rit van 40 minuten als er geen opstopping is.
Dan zijn er nog de principiële bezwaren tegen het repressieve opsluit-beleid. In verschillende landen komt men daar intussen van terug, want mensen komen na hun straftijd duidelijk niet bepaald altijd als betere burgers terug in de maatschappij. Bovendien speelt ook bij gevangenissen blijkbaar het fietsenstalling-effect: hoe veel je er ook bijzet, ze zitten meteen vol.
De start van de werken was oorspronkelijk voorzien voor mei dit jaar. Eerst moet er een openbaar onderzoek komen. Dat had op 12 maart moeten starten, maar is uitgesteld naar april, en wordt mogelijk nog verder uitgesteld. Daarna pas kan er een bouwvergunning komen. Toch werd in februari al een deel van het terrein als werf met hekken omringd, waarbij een aantal bomen sneuvelden. Toen daar protest tegen kwam, verdwenen de hekken weer.
We belden over deze zaak (in het Frans) met Camille Latin van het Plate-forme pour sortir du désastre carcéral.
Voor uw agenda: feestelijk actieweekend (fb) op het bezette terrein naar aanleiding van 17 april, de internationale dag van de boerenstrijd

Doel: update en film- en discussie-avond

Als u alles over het Doel-dossier wil weten en daar graag een Doelse Dwarskop bij drinkt, kunt u maandagavond 6 april naar Klappei komen waar om 19u30 De Engel van Doel vertoond wordt, gevolgd door een discussie over het samengaan van polder en haven. Bij wijze van opwarming kwam Denis Malcorps, één van de nog steeds zowat twintig bewoners van Doel en actief bij Doel2020, een stand van zaken brengen in onze studio.
Even recapituleren. Doel2020 stapte een paar jaar geleden naar de Raad van State met 18 bezwaren tegen het GRUP voor het Saeftingedok, dat dwars over het dorp heen gepland is. In december 2013 schorste de Raad van State dat GRUP gedeeltelijk. In april 2014 keurde de Vlaamse regering een decreetswijziging goed die het mogelijk maakt een geschorst GRUP, terwijl het nog bij de Raad van State in verdere behandeling is, in te trekken en gewijzigd terug op te maken. Dat gewijzigd GRUP werd in oktober voorgesteld. Er was daarin rekening gehouden met slechts één van de 18 hogervermelde bezwaren, i.v.m. de fasering voor het aanleggen van compenserende natuurgebieden. Met de overige 17 bezwaren stapte Doel2020 begin dit jaar opnieuw naar de Raad van State. Eén gegrond bezwaar volstaat om het GRUP opnieuw te laten schorsen.
Verder is Doel2020 ook naar het Grondwettelijk Hof gestapt om klacht neer te leggen tegen de decreetswijziging, weer een stap waarmee de overheid het altijd maar moeilijker maakt voor wakkere burgers om beslissingen van de overheid aan te vechten.
In het geval van Doel werd er al eens eerder een rare bocht gemaakt: het nooddecreet. De werken aan het Deurganckdok waren toen stilgelegd vanwege de vogeltjes. Vogeltjes? Wel: in de jaren zeventig begon men bij Antwerpen ambitieus poldergrond op te spuiten om de haven geweldig uit te breiden. Toen de verwachte economische groei uitbleef, ontdekten bepaalde zeldzame vogelsoorten deze heerlijk rustige lege zandvlaktes (Googel: grutto, tureluur, scholekster). Heel dat gebied, plus nog wat polderland omheen Doel, is toen aangeduid als vogelrichtlijngebied. Daarrond bestaat Europese wetgeving, waarop o.a. de BBL zich beriep om de werken aan het Deurganckdok te laten stilleggen. Omdat daardoor grote kosten dreigden in de vorm van schadeclaims voor de aannemers e.d., kwam de overheid met dat nooddecreet.
Meteen daarop sloot het havenbedrijf een overeenkomst met Natuurpunt, om eenzelfde vogelscenario in de toekomst te voorkomen. Er werden diverse braakliggende terreinen als natuurgebied ingericht. Die natuurcompensatie-stukjes wil men nu dan overhevelen naar het noorden van de polder, met tureluurs en al. De mensen die in die polders wonen en werken, moeten dan wel weg (geen beschermde diersoort). Ook andere diersoorten zullen moeten verhuizen, want het idee is dat het hele gebied moerasland wordt.
Omwille van die drassige aanleg, waarbij maar één toegangsweg tot de kerncentrale bewaard blijft, stapten ook de het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (een overheidsagentschap, nota bene) en Electrabel naar de Raad van State. Dit natuurgebied zou namelijk overstromingsgebied worden, en de kans op overstroming is door het uitdiepen van de Schelde groter geworden. Die ene toegangsweg zou dan afgesneden kunnen worden.
Alles hangt nu af van het oordeel van de Raad van State over het aangepaste GRUP. De uitspraak wordt dit jaar ergens verwacht. Worden de bezwaren niet ontvankelijk geacht, dan dient Doel tegen 2017 helemaal weg te zijn. Anders heeft het dorp weer een paar jaar respijt om hun eigen alternatief te promoten: géén Saeftingedok, en de aanleg van een agrarisch natuurgebied, waar landbouw en natuurbeheer samen gaan.
Na deze gerechtelijke stand van zaken hadden we het nog even over het absurde fenomeen dat welhaast ieder weekend massa’s mensen naar Doel afzakken, niet in de hoop een tureluur te spotten, maar er vanuit gaand dat het een spookdorp is waar men lustig zijn gangen mag gaan: rondracen met auto’s / motors, huizen binnenbreken … Dit zijn vaak georganiseerde, maar duidelijk niet aangevraagde evenementen. De politie van Beveren treedt daar blijkbaar gewoon niet tegen op. De Doelenaars richtten een dorpswacht op, die op één zondag b.v. 1300 mensen tegenhield.
Foto: Actie van De Derde Generatie bij publieksbezoeken Deurganckdoksluis op 7 en 8 maart

Recht op recht … voor wie het kan betalen.

De regering maakt van de nood een deugd en verhoogt de kosten voor wie een rechtszaak wil beginnen. Op die manier haalt ze meer inkomsten binnen en maakt ze het lastige burgers en actiegroepen moeilijker om haar beleid aan te vechten.
Zo zal vanaf nu in een  groepsvordering  (‘class action‘) iedere gedupeerde het griffierecht moeten betalen in plaats van één maal per klacht, zegt Els Bruggeman van Test-Aankoop. Op die manier zal in een zaak met 1000 gedupeerden het ‘rolrecht’ stijgen van € 100 naar € 100.000. Bij in beroep gaan komt daar € 210.000 bovenop, en bij cassatie kost hen dat nog eens € 370.000.
De kostenverhoging om groepsvorderingen te blokkeren komt er nog geen jaar nadat de vorige regering de mogelijkheid tot groepsvordering  had ingevoerd.
Het argument dat de kostenverhoging dient om overconsumptie van justitie tegen te gaan en overleg te bevorderen is vals volgens Bruggeman: “Juist door het verhogen van de kost wordt bemiddeling bemoeilijkt, want de sterkste partij zal door te dreigen met hoge rechtskosten niets willen toegeven in een bemiddeling”.

Armoede in Vlaanderen

 
Ondanks de financiële crisis van 2008 lijkt België goed te hebben standgehouden op het gebied van armoede en ongelijkheid. En gelukkig maar dat het zo goed gaat met onze economie en dat de rijkste laag van onze bevolking het steeds beter heeft: dankzij het wonder van de ’trickle down economics’ zal hun vooruitgang ook de armsten ten goede komen.
Maar kloppen deze vaak herhaalde mantra’s wel? Zijn we een landje waar slechts enkele in armoede leven, of is er veel te veel verborgen armoede? Wie is er allemaal arm?
Met Jos Geysels, o.a. voorzitter van o.a. 11.11.11. en de koepelvereniging Decenniumdoelen 2017, praten we over armoede in Vlaanderen. In deel 1 doen we aan begrippenverklaring: wat is armoede, wat is ongelijkheid? Hoe staat het met armoede in Vlaanderen? Klopt de foto die we van armoede hebben wel? In deel 2 hebben we het over de recente studie van Decenniumdoelen 2017 over de impact van de maatregelen van de Vlaamse en federale regering.
Jos Geysels schreef onlangs samen met Erik Vlaeminck een interessant pamflet over armoede: “De Schande en de keerzijde”.

Voorwaarts!? Kindervreugd

“We zorgen voor het geestelijk, lichamelijk en zedelijk welzijn van de Antwerpse schoolkinderen.” Met deze slagzin ging Kindervreugd van start in 1937, een tijd waarin men het noodzakelijk achtte dat bleekneusjes uit de stad af en toe eens een flink buitenluchtbad kregen. Dat kon residentieel, tijdens een vakantiekolonie van twee weken, of op dagbasis, op speelpleinen in de groene rand. Naast dit vakantie-aanbod kwamen er allerlei wekelijkse culturele en sportieve activiteiten tijdens het schooljaar. Dit totaalconcept was uniek, en groeide snel sterk uit, mede dankzij de vrijwillige inzet van heel wat leerkrachten uit het stedelijk onderwijs.
Sinds 2006 is Kindervreugd een zelfstandige vzw. De kolonies heten ondertussen themakampen, en duren nog steeds twee volle weken. De vroeger soms overbevolkte speelpleinen zijn aangevuld met de zogeheten Gekkootjes, kleinere speelpleintjes in de districten zelf. Die kennen een groot succes, want de kinderen zitten om de hoek, de ouders kunnen er binnenstappen en de begeleiders leren kennen, en inschrijven is ook mogelijk voor een halve dag is.
Twee aparte vzw’s verzorgen nu het aanbod tijdens het schooljaar: JESPO is er voor de sport, Kavka / Zappa voor de cultuur. Die cultuur is in de praktijk wel toegespitst geraakt op de groep 16+. Vandaar dat Kindervreugd zelf het cultuuraanbod voor de jongere leeftijdsgroep weer langzaam opbouwt.
Al sinds 1961 richt Kindervreugd eigen animator-curussen in. Nog steeds komen daar veel jongelui op af die eerder aan de activiteiten van Kindervreugd deelnamen, maar vanwege de goede reputatie van de cursus trekt die ook deelnemers uit andere jeugdorganisaties aan. Dat geeft een gezonde kruisbestuiving van andere methodieken, benaderingen, spelletjes … Verse animatoren staan in principe eerst een paar jaren op een speelplein / Gekkootje voor ze de verantwoordelijkheid op zich nemen een groep op een kamp in binnen- of buitenland te begeleiden. Animatoren mogen trouwens zelf een voorstel doen voor een themakamp, waarna samen gezocht wordt naar geschikte partners en infrastructuur. Die ruimte voor eigen initiatief maakt het voor hen boeiend om bij Kindervreugd betrokken te blijven. En er is ook regelmatig gelegenheid om mekaar alle duizend eens te treffen, vooral dan op de jaarlijkse barbecue op het eind van de zomer. Daar komen vaak al de eerste ideeën en contacten voor het komende jaar tot stand.
Bij het ontwarren van de kluwen Kindervreugd – stadsbestuur – stedelijk onderwijs verloor Kindervreugd de vanzelfsprekende beschikking over heel wat infrastructuur. Een paar jaar geleden besliste de stad dan nog om de stedelijke centra voor bos- en zeeklassen te sluiten. Van twee jeugdverblijven, Het Veen en Den Appeldijk, werd Kindervreugd de uitbater: tijdens schoolweken ontvangen ze er scholen, in de vakanties kunnen ze er zelf over beschikken. Maar aan de kust moeten ze infrastructuur huren, en dat vergt een zware financiële inspanning.
Kindervreugd wil nog steeds alle Antwerpse kinderen en jongeren de kans geven om op een betaalbare en leuke manier hun vrije tijd door te brengen. Dat is een hele opgave, nu 1/3 van de stedelijke en 1/1 van de provinciale subsidies geschrapt zijn. Het Gekko-fonds, speciaal voor het bijpassen van minder kapitaalkrachtige gezinnen, bestaat o.a. dankzij vrijgevige ouders die wat extra betalen. Een andere, steeds populairdere fondsenwervende activiteit is het jaarlijks galabal, telkens in een ander thema.
Een team van een tiental vaste werknemers leidt dit alles in goede banen vanuit het kantoor, dat sinds 2013 op het Kiel gevestigd is. Eén van hen is Dries Roelant, inhoudelijk coördinator. Hij kwam samen met Jef Groffen, onderwijzer in de Wereldreiziger en vrijwillig voorzitter van de vzw Kindervreugd, voor deze uitzending naar onze studio.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje
 

Charlie-Hebdo: Je Suis Siné'

Charlie-Hebdo, 2008: Siné, veteraan-cartoonist en voormalig collega van de gisteren vermoorde Charlie-Hebdo-tekenaars, wordt ontslagen door de hoofdredacteur voor zijn ‘antisemitische’ uitlatingen.
Siné had lacherig gedaan over het huwelijk van Sarkozy junior met de joodse miljonairsdochter Jessica Sebaoun-Darty.
Jean Sarkozy vient de déclarer vouloir se convertir au judaïsme avant d’épouser sa fiancée juive et héritière des fondateurs Darty. […] Il fera du chemin dans la vie, ce petit !
( “Vooraleer zijn joodse verloofde, erfgename van de stichters Darty, te huwen, heeft Jean Sarkozy verklaard dat hij zich tot het jodendom wil bekeren. (…) Die kleine zal het nog ver schoppen” )
Een paar dagen later kwam er een campagne op gang tegen het blad en de tekenaar, waarvoor Philippe Val, de toenmalige hoofdredacteur, uiteindelijk zwichtte. Val stelde dat het blad bedreigd werd met een klacht door de familie Darty.

Hoofdredacteur Val eiste van Siné dat hij zich zou excuseren, waarop Siné antwoordde dat hij “nog liever zijn eigen ballen afsneed”.
Het was diezelfde Val die besliste om de Deense mohammed-cartoons wél te publiceren.

Val verkaste later naar France Inter, waar hij tot 2014 op post bleef.
De anti-Siné-campagne werd op RTL op gang getrokken door journalist Claude Askolovitch, die daarna door president Sarkozy voor zijn diensten bedankt zou zijn met een promotie bij Journal du dimanche van persgroep Lagardère. Askolovitch is een verdediger van het regime in Tel Aviv. Een klacht van Siné tegen Askolovitch werd later afgewezen.
Volgens Siné was de discussie rond de behandeling van de Clearstream-affiare de echte reden waarom Val hem eruit wilde. De cartoonist ging in proces tegen Charlie-Hebdo. Het blad werd in 2012 veroordeeld tot het betalen van een vergoeding van 90.000€ wegens onterecht ontslag.
Siné  ontving daarna ook doodsbedreigingen via de fascistische organisatie Ligue de Défence Juive. Continue reading “Charlie-Hebdo: Je Suis Siné'”