Voorwaarts!? Samenhuizen

Eén van de nieuwe woorden in de Van Dale dit jaar was ‘samenhuizen’, een term die in 1999 gebrouwen werd door de oprichters van de gelijknamige vzw. Het doel: informatie verspreiden rond alle mogelijke gemeenschappelijke woonvormen, nieuwe groepen helpen opstarten, en beleidsbeïnvloeding. Daartoe kwam er, na vele jaren zorgvuldig voorbereidend werk, in 2006 een eerste knelpuntennota. Na een resolutie van het Vlaams Parlement in 2009 rond het stimuleren van co-housing kreeg Samenhuizen de opdracht een grondige studie te maken over de stand van zaken. Zo kon de vzw zich als expertisecentrum bewijzen, en kwam ook de erkenning als socio-culturele beweging. Dat maakte het mogelijk een paar deeltijdse werknemers aan te stellen, waaronder Roland Kums, die in onze studio dit alles kwam vertellen.
Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen voerde Samenhuizen in 2011 een gerichte campagne naar lokale besturen. Het is immers bij het bezoek aan de dienst ruimtelijke ordening dat een startende groep vaak op onbegrip stuit (net als bij de bank, trouwens). Heel wat gemeenten tekenden een charter waarmee ze te kennen gaven achter het concept te staan. Ook op het provinciale niveau beweegt er wat, Vlaams-Brabant geeft zelfs startsubsidies aan woningdeelprojecten. Daarmee volgen ze het voorbeeld van de Deense overheid van het begin van de jaren tachtig. Dankzij dit beleid huist in Denemarken zo’n 7% van de bevolking samen, en staat het land bekend om zijn uitgerijpte ervaring ter zake. Vanuit België ging de jaarlijkse studiereis deze lente o.a. naar een aantal projecten in dit land.
Met het oog op de laatste verkiezingen organiseerde Samenhuizen vorig jaar een ronde tafel met diverse experten, om nog eens alle knelpunten te overlopen en de prioritaire beleidswijzigingsvoorstellen op te lijsten. Dat resulteerde in een memorandum, met zaken als de vraag om een aangepast contract voor groepshuren, en vooral een duidelijke definitie. Resultaat: het regeerakkoord wijdde zowaar twee alinea’s aan woongemeenschappen. Aangepaste wetgeving kwam er nog niet, maar het idee zit duidelijk in de lift. In Turnhout gaat de sociale woonmaatschappij zelfs een paar collectief wonen-projecten opzetten, voor zowel sociaal huren als kopen.
Samenhuizen is actief in Vlaanderen en Brussel. In Wallonië is er Habitat et participation. Er zijn ook heel wat contacten met gelijkgestemde zielen in het buitenland. In 2010 kwam er zelfs een eerste wereldconferentie, met b.v. deelnemers uit Japan.
Krijgt u er ook zin in? Ga dan zeker eens kijken op het prikbord met aanbiedingen en vragen, en een lijst tips van sites die mogelijk voor gemeenschappelijke bewoning geschikt zijn.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje
 

ManiFiesta 2014

Hendrik Vermeersch, directeur van ManiFiesta, vertelde in grote lijnen wat er dit jaar op vrijdag 19 en vooral zaterdag 20 september in Bredene zoal te beleven valt: een hele resem debatten, ontmoetingen, zo’n 250 zich voorstellende organisaties, provinciale en internationale horeca, een heuse betoging, signeersessies (ook door Angela Davis), films met toelichting van de regisseurs, kinderanimatie, een boksinitiatie door een Cubaanse kampioen … en uiteraard weer de uitreiking van de Prijs Solidair, waarvoor ook u nog tot 15 september uw stem kunt uitbrengen. Dat is ook de uiterste datum om in te schrijven voor de gratis bussen die vanuit verschillende steden heen en weer rijden. Om een zorgvuldige keuze te maken uit de waaier aan activiteiten die dag, kunt u terecht op de zeer handige programmapagina.
Ook vorige jaar belden we Hendrik Vermeersch. We hadden het toen meer over de achtergrond van het evenement.

Oxfam Trailwalker

We belden Xavier Declercq, verantwoordelijk voor de noordwerking van Oxfam Solidariteit: niet op zijn bureau, maar midden in de Hoge Venen. Daar was namelijk ’s morgens de zevende Oxfam Trailwalker van België van start gegaan. Dat is een sponsorloop waarbij teams van vier personen honderd kilometer lopen in maximaal dertig uur. Er zijn rustpunten onderweg waar drank, eten, massages en zo nodig medische bijstand ter beschikking staan, maar de teams lopen wel degelijk heel de nacht door. Sommige teams rennen zelfs, en leggen het traject af in zo’n twaalf uur tijd. Elk team zamelt minstens € 1.500 in, maar dat mag meer zijn, met een topper van € 17.000 dit jaar. Daarnaast is er een legertje van een vierhonderd vrijwilligers die de omkadering verzorgen.
Vanmorgen vertrokken er 273 teams, in totaal zo’n 1100 lopers. Wereldwijd lopen er jaarlijks ongeveer 22.000 stappers mee, in verschillende landen waar Oxfam actief is. Het initatief startte in  1981 in Hong Kong, waar intussen zelfs vier keer per jaar gestapt wordt.
Foto’s en updates op de hoger gelinkte website, en ook op facebook.

Voorwaarts!? Oxfam

Er zijn zo van die zaken waar men vreemd genoeg nooit bij stilstaat. Weet u b.v. waar de naam Oxfam vandaan komt? Wel: dat was oorspronkelijk het telegrafisch adres van het Oxford Committe for Famine Relief, tijdens WO II één van meerdere gemeentelijke Britse voedselhulpcomités voor de noodlijdende bevolking in Europa, te beginnen met Griekenland. Van een kleine lokale vereniging groeide Oxfam uit tot een wereldwijd netwerk, met sinds 1996 het overkoepelende Oxfam International als coördinatiepunt.
Van voedselhulp ging Oxfam over op structurele programma’s in het zuiden, en later ook op campagnewerk in het noorden. Zo’n campagne is Behind the Brands, waarbij de tien grootsten uit de voedingsindustrie een score kregen op een aantal punten, en de aanmoediging zich daarin te verbeteren. Als grote internationale speler zit Oxfam mee aan tafel bij onderhandelingen rond allerlei thema’s: klimaat, landroof, wapenhandel … Vandaar de extra Oxfam-kantoren in de steden waar belangrijke instellingen gehuisvest zijn (VN, WTO, EU, AU …). Tegelijk voeren ze actie op straat, door b.v. mee de treinreis naar de klimaattop in Warschau te organiseren.
Al vroeg kwam er bij Oxfam meer aandacht voor samenwerking met lokale partners. Hulpgoederen worden zo veel mogelijk ter plaatse of in buurlanden aangekocht, zodat de lokale economie niet lijdt onder de aanvoer van gratis spullen van ver weg. Samenwerking met het lokale middenveld is bovendien interessant voor beleidsbeïnvloeding in het zuiden.
Het best kennen de meesten Oxfam natuurlijk van de Wereldwinkels. Het begon in 1948 met de Oxfam Gift Shops, die gedoneerde spullen verkochten voor het goede doel. Daarnaast kwam later het concept van de eerlijke handel als motor voor duurzame ontwikkeling, de verkoop van producten uit het zuiden. Zes van de huidige zeventien Oxfams wereldwijd, zoals u wel weet ook België, hebben een Fair Trade-afdeling.
Met de recente focus op het oprichten van nieuwe Oxfams in BRICS-landen is er nu al één land (Mexico) waar de daar voor de Wereldwinkels geproduceerde goederen ook binnenlands verkocht worden. Er zijn in de derde wereld namelijk natuurlijk ook zeer rijke mensen. Oxfam identificeerde de ongelijkheid, samen met duurzaamheid, als de twee belangrijkste uitdagingen van onze tijd. De voormalige Wereldbank-hoofdeconoom Joseph Stiglitz werd Oxfam-ambassadeur, en zet zich mee in voor een kleinere inkomenskloof.
In België is er al sinds 1964 al een Oxfam, de tweede buiten de VK, dit op initiatief van de Rode Baron Antoine Allard. In 1968 ging bij ons de eerste Oxfam Gift Shop open. Oxfam België omvat intussen zowel Oxfam Solidariteit, voor het werk in het zuiden en het noorden, als Oxfam Wereldwinkels en Oxfam Magasins du Monde. Stefaan Declercq, algemeen secretaris van Oxfam Solidariteit, was in onze studio te gast voor deze special.
Het startte ooit met voedselhulp voor Griekenland. De cirkel is nu rond, met binnenkort een Griekse tapenade in de Wereldwinkelrekken.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje
 

Spanje: welke staatsvorm?

Aan de lijn: een Spanjaard, met name Miguel Ongil. Hij woont al een aantal jaren in Brussel, waar hij ook mee de ontvangst organiseerde van de indignados die daar in oktober 2011 te voet vanuit Madrid aankwamen. Hij bleef verder ook betrokken bij de 15-mei-beweging, genoemd naar die dag in 2011 toen de indignados voor het eerst sterk in beeld kwamen. Binnen deze beweging groeit al lang de vraag of een overheid die de burgers in de kou laat staan, wel legitiem is. Los daarvan was er de pijlsnel verdampende populariteit van het met centen smossende koningshuis. Prompt na de aankondiging dat koning Juan Carlos zou gaan aftreden, kwamen er dan ook betogingen om een referendum te eisen, niet enkel in 135 Spaanse steden, maar ook in 35 grote steden over de hele wereld, waaronder Brussel. De Spaanse diaspora is de laatste vier jaar dan ook met zo’n 700.000 geëmigreerde Spanjaarden aangegroeid, en blijkbaar blijven die dus wereldwijd op een indrukwekkend efficiënte manier met mekaar in contact. Het referendum gaat niet zozeer om ‘Wij willen een republiek’, maar vooral om ‘Wij willen dat het volk zelf bepaalt welke staatsvorm ons land heeft’, en ‘Wij willen echte democratie in plaats van politieke partijen die een beleid voeren waar de grote meerderheid van de bevolking vreselijk onder te lijden heeft’. Bij de laatste verkiezingen zijn die partijen daar trouwens zeer zwaar op afgestraft. Vandaar waarschijnlijk dat de koningswissel er nu komt, omdat de meer conservatieven nu nog met genoeg zijn in het parlement om de wet op de troonswissel aan te nemen, waarvoor een 2/3 meerderheid nodig is. Door de vraag om een referendum te negeren, wordt de kloof tussen de overheid en de Spaanse bevolking weer wat scherper.
Facebookpagina van de Brusselse referendum-kern

Can Vies: Barceloons kraakpand wordt plein

Helaas: de Can Vieser die we aan de lijn kregen bleek de Engelse taal niet bijster te beheersen en Luis was net niet in de studio om in te springen als vertaler, dus werd het jammer genoeg een vrij oppervlakkig interview. Wat we begrepen: het Centro Social Autogestionado Can Vies (spreek uit: kan bie-ës) startte in 1997 en fungeerde als vergader- en conferentieruimte en als centrum voor gezinsplanning en vrouwendingers. Er was ook een café, en er woonden mensen. Can Vies en nog meer huizen in de buurt moesten afgebroken worden om een helling aan te leggen middels dewelke ook rolstoelen een nog aan te leggen hoger gelegen park zouden kunnen bereiken. Bijna niemand in de buurt had trek in deze plannen. Het hoofdgebouw van Can Vies is intussen afgebroken, en het bijgebouw zit vol gaten, maar dat kan heel misschien nog hersteld worden. De voormalige Can Vies-bewoners en buurtgenoten zijn nu samen bezig (vastberaden collectief arbeidzame geluiden op de achtergrond) met de aanleg van een plein met tuin als gedenkteken voor Can Vies, en als samen-plek waar weer vergaderd en geconfereerd kan worden. Moest u trek hebben om te gaan meehelpen: kinderanimatie en volkskeuken zijn voorzien. Er zijn geen onderhandelingen meer met de overheid, de mensen doen het gewoon helemaal zelf, met hun eigen architecten, en met financiële steun van sympathisanten. De politie komt nog weleens kijken, maar laat betijen. Rellen zijn er al dagen niet meer geweest.
Op facebook: alhier en alhier

Voorwaarts!? Convoi Exceptionel

Op de voorlaatste zondag waarop men ’s avonds op ‘den boot’ van stemmig omkaderde voedselvoorziening & geassorteerde muziek kan genieten: een (donderdag opgenomen) interview met Gerda Goris. Wij kuierden met de vzw Convoi Exceptionel, een Forum voor Experimentele Zaken van Diverse Aard, doorheen de voorgeschiedenis, van bij de ontbijtbus in 1997 via kraakpand Villa Delphia en recyclage-café de Campine richting Tenace, een woonboot die een ponton kaapte. De rode draad doorheen dit alles: kansen geven aan allerhande artiesten van overal om hun ding te doen.
Op 15 juni vertrekt het schip voor een toer van twee jaar doorheen België, op verkenning naar de onderstromen in ons land, waarbij er iedere zondagavond ook weer open keuken gehouden zal worden. Op zondag 8 juni is er een bijzonder afscheidsevenement.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje

Jan Nolf over de GAS en de onbereikbare justitie

Op de verkiezingsnamiddag  haalden we voormalig vrederechter Jan Nolf naar onze studio. Nolf  is nu vooral bekend om zijn activisme tegen de GAS-boetes, maar  zijn blog   justwatch.be  gaat  breder.
In deel 1 gaat het over de GAS-boetes.  “Het systeem zit juridisch, filisofisch, en financieel slecht ineen. In Wervik probeert het gemeentebestuur nu de volledige oppositie een GAS boete te geven wegens een ludieke actie. Tegenwoordig wordt blijkbaar vooral verwacht dat een straf streng is. Ik vind rechtvaardigheid een grotere deugd. Door te besparen op milieubeleid en jeugdwerking genereert men GAS”
“De politieke partijen beginnen zich te distantiëren. De CD&V jongeren zijn nu tegen en N-VA vermeldt het niet in haar programma. Ze heeft nochtans ervoor gestemd.”
In deel 2:  Over de Stemfies, Oekraïne, de rechtvaardigheid van justitie, Tomorrowland en de Sinksenfoor: “Justitie is zo rechtvaardig als ze eenvoudig en transparant is. Justitie is veel technischer geworden en daardoor meer elitair. Het aantal mensen dat zelf naar de rechtbank kan en mag slinkt sterk. En het slinkt in Antwerpen méér dan elders. Vredegerechten worden kleine justitiefabriekjes die op maat gemaakt zijn van advocaten.”
“Mijn kritiek i.v.m. de Sinksenfoor slaat niet op de juridische uitspraak maar op de gebrekkige transparantie van de afspraken die gemaakt zijn ná de uitspraak. Ik zit daar nog altijd op mijn honger.”
“Tomorrowland: de Antwerpse deputatie heeft daar een fenomenale beslissing genomen door een milieuvergunning voor 20 jaar te geven. Ik weet niet of de pinguins op de zuidpool 20 jaar in de toekomst kunnen kijken, de Antwerpse deputatie kan dat blijkbaar wel. Maar er is meer:  In de tijd van Daens en Woeste deelde men worsten uit, nu tiketten van Tomorrowland. Dat is geen propere politiek. Nu kijkt men met veel sympathie naar het festival, maar stel dat het over een sjakossenfabriek zou gaan die sjakossen begint uit te delen aan politici. Zou men ook zo reageren?   ”
Ook nog in de studio. Hugo Van Dienderen (Groen), Nadine Peeters (PVDA) en Wolf van Tulden (UA, met hevige telefoon ).

Zomers hackers-kamp in België

Een hacker in onze studio! Met name Anthony Liekens. Hij licht eerst toe wat wij onder ‘hacker’ dienen te verstaan: niet enkel een snode internet-magiër, blijkt. Hackers zijn mensen als u en ik, die echter bij het zien van iets wat mogelijk voor verbetering vatbaar is, volautomatisch zelf beginnen puzzelen aan een mogelijke volgende stap. Dat lukt niet altijd, maar de al doende opgedane kennis delen hoort in ieder geval wel bij het proces. Op die manier bewegen hackers zich op domeinen die de doorsnee burger-consument niet betreedt. Het gaat dan niet enkel om IT, maar ook om b.v. bio-technologie, of het uitdenken van nieuwe vormen van maatschappelijk functioneren, zoals het werken met bitcoins, of nieuwe manieren om ons te voeden (jeuj, meelwormenbrownies met lichtgevend bier!). Er bestaan al tweejaarlijkse internationale hackerskampen, die dan zo’n 3000 mensen bij mekaar brengen. Dit jaar in primeur in België, met name op de Hoge Rielen tijdens het lang weekend omheen 15 augustus: Fri3d, waarbij men op 256 deelnemers mikt. Het weer zal in ieder geval gehackt worden, dus zon gegarandeerd.
 

Voorwaarts!? Longo Maï

Eén van de gevolgen van ‘mei 68’ was Longo Maï  (Provencaals voor ‘Dat het lang moge duren’), een netwerk van landbouwcoöperaties in Europa. Het begon met een groep politiek actieve Zwitserse en Oostenrijkse jongelui die voor zichzelf en hun acties onafhankelijkheid wilden vrijwaren. In 1973 gingen ze van start in de Provence, moesten dan een tijd in ballingschap terug naar Zwitserland, maakten ook eerst een valse start in Duitsland (waar in de jaren zeventig de overheid gezien Baader Meinhof e.d. helemaal niet gediend was van alternatieve jongerenbewegingen), om nu, anno 2014, met negen landbouwgemeenschappen te eindigen: vijf in Frankrijk, en telkens één in Duitsland, in Oostenrijk, in Zwitserland, en zowaar in Oekraïne (momenteel gelukkig buiten het conflictgebied).

De bedoeling was uitdrukkelijk niét om zich af te zonderen, maar om buiten de thuisbasis actie te blijven voeren, zoals b.v. meteen al in 1973 met hun campagne om de Zwitserse overheden ertoe aan te zetten na de staatsgreep van Pinochet méér Chileense vluchtelingen op te nemen. Er werd ook langzaamaan een band opgebouwd met de lokale bevolking, niet evident in afgelegen gebieden waar men vaak sceptisch staat tegenover nieuwlichters. Maar de Longo Maï-kinderen gingen steeds naar de plaatselijke scholen, en mettertijd bewezen de coöperaties zich. In de Provence droeg de oprichting van de vrije radio Zinzine sterk bij aan het integratieproces.

Alle negen de coöperaties zijn het bezit van een gemeenschappelijk beheerde stichting, en functioneren a-hiërarchisch en organisch. Verder legt iedere coöperatie eigen accenten, afhankelijk van het initiatief van de bewoners. Gemotiveerde bezoekers / potentiële medebewoners zijn her en der welkom, en er is ook ruimte voor vakantiegangers.

We spraken eerst met Ieke Decker, een Nederlandse die er al sinds 1982 bij is en in Hof Ulenkrug in Duitsland woont, en belden daarna landgenoot Erik D’haese in de Provence.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje