Verzet tegen uitbreidingsplannen Luchthaven van Antwerpen

De Luchthaven van Antwerpen breidt uit qua aanbod: vanaf 17 april zullen geïnteresseerden ook naar bestemmingen als Barcelona en Milaan kunnen vliegen. Ondanks het positivisme dat hierdoor rond de ‘Vliegplein’ hangt, zijn buurtbewoners bezorgd. Zij zitten met vragen waar zij geen antwoord op krijgen en vrezen dat de uitbreiding een grotere impact gaat hebben op hun wijk. Hierover praten wij met Sofie Blancke (PVDA+), arts bij Geneeskunde voor het Volk. Zij sloeg er als Berchems districtsraadslid in om een commissie bijeen te roepen waarop de luchthavenleiding zelf toelichting over de plannen kwam geven. Ondanks die commissie heerst de twijfel nog steeds. Continue reading →

Mega-gevangenis in Haren

Haren is een pittoresk heuvelig dorpje, een abrupte oase van landelijke rust vlak achter de superdrukke Haachtsesteenweg, één van de veelvuldig geconstipeerde invalswegen van Brussel. Het dorp raakte zowat omsingeld door grootschalige infrastructuur: een site van Infrabel (spoorwegen), een busrangeerstation, en sinds een paar jaar de gigantische bouwwerf van het nieuwe NAVO-hoofdkwartier. Er is nog één mooi terrein van 18 ha over, met veel groen en bomen, een trage weg erover, en een hoek met wat leegstaande fabrieken. Maar kijk, ook daarvoor werd een invulling gevonden: hier moet het grootste gevangeniscomplex van België verrijzen, met maar liefst zes verschillende detentie-eenheden erin. Het project kadert in het masterplan voor het gevangeniswezen van 2008, en zou zowel drie verouderde gevangenissen vervangen als voor een uitbreiding van de nationale opsluitcapaciteit zorgen.
Onnodig te zeggen dat de meeste Harenaars hier geen trek in hebben. Zij zien liever een stadslandbouwproject komen, zodat deze groene long van onze hoofdstad bewaard blijft. Sinds augustus is er bij wijze van protest permanente bezetting (fb), met moestuin, kippen en geiten. Het gevangeniscomplex zou ook veel extra verkeer met zich meebrengen, in Haren en op de al overbezette Haachtsesteenweg. Voor de bezoekers kan wel een extra bushalte ingepland worden, maar de advocaten (tenzij de heel hippe) en gedetineerden zullen toch per auto heen en weer naar het justitiepaleis gaan, vaak met loeiende sirenes, een rit van 40 minuten als er geen opstopping is.
Dan zijn er nog de principiële bezwaren tegen het repressieve opsluit-beleid. In verschillende landen komt men daar intussen van terug, want mensen komen na hun straftijd duidelijk niet bepaald altijd als betere burgers terug in de maatschappij. Bovendien speelt ook bij gevangenissen blijkbaar het fietsenstalling-effect: hoe veel je er ook bijzet, ze zitten meteen vol.
De start van de werken was oorspronkelijk voorzien voor mei dit jaar. Eerst moet er een openbaar onderzoek komen. Dat had op 12 maart moeten starten, maar is uitgesteld naar april, en wordt mogelijk nog verder uitgesteld. Daarna pas kan er een bouwvergunning komen. Toch werd in februari al een deel van het terrein als werf met hekken omringd, waarbij een aantal bomen sneuvelden. Toen daar protest tegen kwam, verdwenen de hekken weer.
We belden over deze zaak (in het Frans) met Camille Latin van het Plate-forme pour sortir du désastre carcéral.
Voor uw agenda: feestelijk actieweekend (fb) op het bezette terrein naar aanleiding van 17 april, de internationale dag van de boerenstrijd

Doel: update en film- en discussie-avond

Als u alles over het Doel-dossier wil weten en daar graag een Doelse Dwarskop bij drinkt, kunt u maandagavond 6 april naar Klappei komen waar om 19u30 De Engel van Doel vertoond wordt, gevolgd door een discussie over het samengaan van polder en haven. Bij wijze van opwarming kwam Denis Malcorps, één van de nog steeds zowat twintig bewoners van Doel en actief bij Doel2020, een stand van zaken brengen in onze studio.
Even recapituleren. Doel2020 stapte een paar jaar geleden naar de Raad van State met 18 bezwaren tegen het GRUP voor het Saeftingedok, dat dwars over het dorp heen gepland is. In december 2013 schorste de Raad van State dat GRUP gedeeltelijk. In april 2014 keurde de Vlaamse regering een decreetswijziging goed die het mogelijk maakt een geschorst GRUP, terwijl het nog bij de Raad van State in verdere behandeling is, in te trekken en gewijzigd terug op te maken. Dat gewijzigd GRUP werd in oktober voorgesteld. Er was daarin rekening gehouden met slechts één van de 18 hogervermelde bezwaren, i.v.m. de fasering voor het aanleggen van compenserende natuurgebieden. Met de overige 17 bezwaren stapte Doel2020 begin dit jaar opnieuw naar de Raad van State. Eén gegrond bezwaar volstaat om het GRUP opnieuw te laten schorsen.
Verder is Doel2020 ook naar het Grondwettelijk Hof gestapt om klacht neer te leggen tegen de decreetswijziging, weer een stap waarmee de overheid het altijd maar moeilijker maakt voor wakkere burgers om beslissingen van de overheid aan te vechten.
In het geval van Doel werd er al eens eerder een rare bocht gemaakt: het nooddecreet. De werken aan het Deurganckdok waren toen stilgelegd vanwege de vogeltjes. Vogeltjes? Wel: in de jaren zeventig begon men bij Antwerpen ambitieus poldergrond op te spuiten om de haven geweldig uit te breiden. Toen de verwachte economische groei uitbleef, ontdekten bepaalde zeldzame vogelsoorten deze heerlijk rustige lege zandvlaktes (Googel: grutto, tureluur, scholekster). Heel dat gebied, plus nog wat polderland omheen Doel, is toen aangeduid als vogelrichtlijngebied. Daarrond bestaat Europese wetgeving, waarop o.a. de BBL zich beriep om de werken aan het Deurganckdok te laten stilleggen. Omdat daardoor grote kosten dreigden in de vorm van schadeclaims voor de aannemers e.d., kwam de overheid met dat nooddecreet.
Meteen daarop sloot het havenbedrijf een overeenkomst met Natuurpunt, om eenzelfde vogelscenario in de toekomst te voorkomen. Er werden diverse braakliggende terreinen als natuurgebied ingericht. Die natuurcompensatie-stukjes wil men nu dan overhevelen naar het noorden van de polder, met tureluurs en al. De mensen die in die polders wonen en werken, moeten dan wel weg (geen beschermde diersoort). Ook andere diersoorten zullen moeten verhuizen, want het idee is dat het hele gebied moerasland wordt.
Omwille van die drassige aanleg, waarbij maar één toegangsweg tot de kerncentrale bewaard blijft, stapten ook de het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (een overheidsagentschap, nota bene) en Electrabel naar de Raad van State. Dit natuurgebied zou namelijk overstromingsgebied worden, en de kans op overstroming is door het uitdiepen van de Schelde groter geworden. Die ene toegangsweg zou dan afgesneden kunnen worden.
Alles hangt nu af van het oordeel van de Raad van State over het aangepaste GRUP. De uitspraak wordt dit jaar ergens verwacht. Worden de bezwaren niet ontvankelijk geacht, dan dient Doel tegen 2017 helemaal weg te zijn. Anders heeft het dorp weer een paar jaar respijt om hun eigen alternatief te promoten: géén Saeftingedok, en de aanleg van een agrarisch natuurgebied, waar landbouw en natuurbeheer samen gaan.
Na deze gerechtelijke stand van zaken hadden we het nog even over het absurde fenomeen dat welhaast ieder weekend massa’s mensen naar Doel afzakken, niet in de hoop een tureluur te spotten, maar er vanuit gaand dat het een spookdorp is waar men lustig zijn gangen mag gaan: rondracen met auto’s / motors, huizen binnenbreken … Dit zijn vaak georganiseerde, maar duidelijk niet aangevraagde evenementen. De politie van Beveren treedt daar blijkbaar gewoon niet tegen op. De Doelenaars richtten een dorpswacht op, die op één zondag b.v. 1300 mensen tegenhield.
Foto: Actie van De Derde Generatie bij publieksbezoeken Deurganckdoksluis op 7 en 8 maart

Voorwaarts!? Voedselteams

Vanuit het vormingsaanbod rond de landbouwproblematiek groeide midden jaren negentig bij Elcker-Ik Leuven de drang om een alternatief te creëren voor het overheersende grootschalige landbouwmodel. Inspiratie vond men bij de Japanse Seikatsu-clubs, in de jaren zestig na een kwikschandaal opgericht door verontruste burgers die voortaan 100% zeker wilden weten waar hun voedsel vandaan kwam.
En zo gingen dan in 1996, het jaar van het Europees exportverbod op Brits rundvlees, de Voedselteams van start. Doel: de band tussen producent en consument versterken, lekker en gezond eten voor de klant, respect en een eerlijke prijs voor de boer.
Zo’n 180 producenten leveren momenteel aan bijna evenveel voedselteams. Er komen regelmatig teams bij. Dorinne Agemans, regiocoördinator voor de provincie Antwerpen, begeleidde dit proces al verschillende keren: van de kern enthousiastelingen die de boel op gang trekt, over de eerste, wervende info-avond, het zoeken van een geschikt depot, het verdelen van de bestuurstaken, het aansluiten bij bestaande of zoeken van nieuwe leveranciers, tot het opstellen van de eigen bestellijst op de centrale website.
Buiten het beheer van die website gebeuren er nog wat netwerk- en communicatietaken vanuit het centrale kantoor in Leuven. Coördinator Hilde Delbecque vertelde onder andere over een door Voedselteams ingericht symposium over de korte keten, waaruit een platform ontstond dat momenteel een strategisch plan voor die korte keten uitwerkt. Op Europees niveau voert Voedselteams samen met gelijkaardige initiatieven uit Finland, Frankrijk en Duitsland een Grundtvig-uitwisselingsproject uit, en nog internationaler ging één van de collega’s onlangs naar het agro-ecologisch Nyéléni-forum in Mali, rond voedselsoevereiniteit.
Ook op lokaal niveau wordt er druk geparticipeerd, waarbij het initiatief van de lokale teams zelf uitgaat: meedoen aan de week van de fair trade, de dagen zonder vlees, acties die met voedselveiligheid te maken hebben …
De vzw, die mogelijk ooit nog in een coöperatie transformeert, functioneert dankzij bijdragen van de leden en producenten, en is erkend en gesubsidieerd als socio-culturele beweging.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje

Fukushima aan de stroom

Op woensdag 11 maart is de kernramp in Fukushima vier jaar geleden. Die datum is op veel plaatsen ter wereld een aanleiding om het beleid rond nucleaire energie in vraag te stellen. In Antwerpen zijn er twee evenementen gepland, die vooral de aandacht willen trekken op het ontbreken van een degelijk rampscenario in geval van een ongeluk in Doel. Op dinsdagavond 10 maart is er een docu- en debat-avond in het EcoHuis. Na de vertoning van Seconds from disaster, Fukushima volgen een getuigenis van Greenpeace-stralingsexpert Jan Van de Putte, die al meerdere malen in Fukushima was; een parlé over de economische impact van een kernramp in Doel door Bart Martens; en een panelgesprek met, naast deze twee heren, ook de rampenambtenaar van de stad Antwerpen, en iemand van Total, een belangrijk bedrijf in de haven dat bovendien in geval van nood niet zomaar één twee drie stil te leggen valt. De volgende dag, op de verjaardag zelf, zullen dan om vier uur op de Groenplaats alternatieve energiebronnen symbolisch de kerncentrale bestormen.
Op zondag 15 maart is het verzamelen geblazen in Hoei, voor een internationale betoging richting Tihange, een kerncentrale met de zelfde scheur- en barstproblematiek als die van Doel.
Dit alles en meer hoorden we van Patricia van de nog jonge Antwerpse Greenpeace-afdeling, één van de lokale groepen die nu sinds zo’n jaar de organisatie weer sterker met de basis willen verbinden, meer ruimte laten voor initiatief, en korter op de bal spelen.

Voorwaarts!? Kindervreugd

“We zorgen voor het geestelijk, lichamelijk en zedelijk welzijn van de Antwerpse schoolkinderen.” Met deze slagzin ging Kindervreugd van start in 1937, een tijd waarin men het noodzakelijk achtte dat bleekneusjes uit de stad af en toe eens een flink buitenluchtbad kregen. Dat kon residentieel, tijdens een vakantiekolonie van twee weken, of op dagbasis, op speelpleinen in de groene rand. Naast dit vakantie-aanbod kwamen er allerlei wekelijkse culturele en sportieve activiteiten tijdens het schooljaar. Dit totaalconcept was uniek, en groeide snel sterk uit, mede dankzij de vrijwillige inzet van heel wat leerkrachten uit het stedelijk onderwijs.
Sinds 2006 is Kindervreugd een zelfstandige vzw. De kolonies heten ondertussen themakampen, en duren nog steeds twee volle weken. De vroeger soms overbevolkte speelpleinen zijn aangevuld met de zogeheten Gekkootjes, kleinere speelpleintjes in de districten zelf. Die kennen een groot succes, want de kinderen zitten om de hoek, de ouders kunnen er binnenstappen en de begeleiders leren kennen, en inschrijven is ook mogelijk voor een halve dag is.
Twee aparte vzw’s verzorgen nu het aanbod tijdens het schooljaar: JESPO is er voor de sport, Kavka / Zappa voor de cultuur. Die cultuur is in de praktijk wel toegespitst geraakt op de groep 16+. Vandaar dat Kindervreugd zelf het cultuuraanbod voor de jongere leeftijdsgroep weer langzaam opbouwt.
Al sinds 1961 richt Kindervreugd eigen animator-curussen in. Nog steeds komen daar veel jongelui op af die eerder aan de activiteiten van Kindervreugd deelnamen, maar vanwege de goede reputatie van de cursus trekt die ook deelnemers uit andere jeugdorganisaties aan. Dat geeft een gezonde kruisbestuiving van andere methodieken, benaderingen, spelletjes … Verse animatoren staan in principe eerst een paar jaren op een speelplein / Gekkootje voor ze de verantwoordelijkheid op zich nemen een groep op een kamp in binnen- of buitenland te begeleiden. Animatoren mogen trouwens zelf een voorstel doen voor een themakamp, waarna samen gezocht wordt naar geschikte partners en infrastructuur. Die ruimte voor eigen initiatief maakt het voor hen boeiend om bij Kindervreugd betrokken te blijven. En er is ook regelmatig gelegenheid om mekaar alle duizend eens te treffen, vooral dan op de jaarlijkse barbecue op het eind van de zomer. Daar komen vaak al de eerste ideeën en contacten voor het komende jaar tot stand.
Bij het ontwarren van de kluwen Kindervreugd – stadsbestuur – stedelijk onderwijs verloor Kindervreugd de vanzelfsprekende beschikking over heel wat infrastructuur. Een paar jaar geleden besliste de stad dan nog om de stedelijke centra voor bos- en zeeklassen te sluiten. Van twee jeugdverblijven, Het Veen en Den Appeldijk, werd Kindervreugd de uitbater: tijdens schoolweken ontvangen ze er scholen, in de vakanties kunnen ze er zelf over beschikken. Maar aan de kust moeten ze infrastructuur huren, en dat vergt een zware financiële inspanning.
Kindervreugd wil nog steeds alle Antwerpse kinderen en jongeren de kans geven om op een betaalbare en leuke manier hun vrije tijd door te brengen. Dat is een hele opgave, nu 1/3 van de stedelijke en 1/1 van de provinciale subsidies geschrapt zijn. Het Gekko-fonds, speciaal voor het bijpassen van minder kapitaalkrachtige gezinnen, bestaat o.a. dankzij vrijgevige ouders die wat extra betalen. Een andere, steeds populairdere fondsenwervende activiteit is het jaarlijks galabal, telkens in een ander thema.
Een team van een tiental vaste werknemers leidt dit alles in goede banen vanuit het kantoor, dat sinds 2013 op het Kiel gevestigd is. Eén van hen is Dries Roelant, inhoudelijk coördinator. Hij kwam samen met Jef Groffen, onderwijzer in de Wereldreiziger en vrijwillig voorzitter van de vzw Kindervreugd, voor deze uitzending naar onze studio.

Voorwaarts!? = uw tweewekelijkse dosis maatschappelijk engagement, zondag 17u
Alle Voorwaarts-uitzendingen op een rijtje

Duurzame studenten

Vorig jaar ging Uact van start, een nieuwe studentenvereniging die, net als de Gentse tegenhanger UGent1010, in studentenmilieus wil werken rond het thema duurzaamheid. Arthur en Lene kwamen in onze studio vertellen over wat er tot nog toe al ondernomen werd (een voedselverspilde avond, groepsdeelname aan de dagen zonder vlees, in de kerstshop-hysterie een wandeling langs duurzame winkels, het installeren van een lifthaltebord …) en wat er op de agenda staat. Zo kreeg Uact onlangs samen met JNM een stukje grond toegewezen waar ze kunnen gaan stadstuinieren. Maart staat bij hen helemaal in het teken van de honing. Maandag 2 maart is er een film- en debatavond waarop ook een imker het woord zal voeren, en later komt er een zaadbom-knutsel-workshop om meer voor bijen interessante planten in de stad te verspreiden. Uact is ook mede-organisator van Fukushima aan de Schelde, een herdenking van de Japanse ramp die de aandacht wil vestigen op het ontbreken van een degelijk scenario moest het hier bij ons fout lopen. Daarvoor zijn twee evenementen gepland: een film- en debatavond over nucleaire veiligheid in het EcoHuis (dinsdag 10 maart om 20u) en een flashmob op de Groenplaats (woensdag 11 maart, 16u).

Groen buist klimaatbeleid provincie Antwerpen

De provincie Antwerpen kondigde eerder deze maand trots aan dat “al 65 van de 70 Antwerpse gemeenten een eigen klimaatdoelstelling hadden opgesteld”. Ze deden dit ter gelegenheid van het klimaatplatform dat de provincie organiseerde om lokale klimaatacties te evalueren. Waar de Antwerpse gemeenten voor een sterk klimaatbeleid kiezen, maakt de provincie die keuze niet, althans volgens Groen. Zij vatten het provinciaal beleid samen als “geen visie, geen ambitie, geen budget.” Wij spreken met provincieraadslid Loes van Cleemput.
(foto: het logo van de ‘Vriend Van’-campagne van de provincie Antwerpen, een van de acties die de provincie onderneemt om de strijd te voeren tegen de klimaatopwarming. “Niet bekend en knullig,” aldus Groen.)

Academische week rond mijnbouw

CATAPA ondersteunt verzet van lokale bevolkingsgroepen tegen de kwalijke sociale en economische impact van mijnbouwprojecten, en ijvert met hen voor verantwoorde mijnbouw. Daarnaast is er ook een noordwerking met sensibiliserende activiteiten over deze problematiek. Op 23 februari start hun jaarlijkse academische week, waarbij vertegenwoordigers van die lokale gemeenschappen aan universiteiten en ook op breder toegankelijke momenten komen getuigen over de situatie bij hen. Dit jaar komen er twee mensen uit Peru, met name Nancy Fuentes Leon uit de Cajamarca-regio en Aurelio Chino uit de Iquitos-regio, en verder Tudor Bradatan uit Roemenië, coördinator van het al tien jaar durende protest tegen het goudmijnbouwproject in Rosia Montana. Hier kunt u zien waar en wanneer deze drie het woord zullen voeren.
Houd ook de zevende editie van CATAPA’s DocuLatino in de gaten, met dit jaar half maart films in Antwerpen (CC Berchem), Leuven en Mechelen.
We hadden het tijdens het interview met Charlotte Christiaens van CATAPA ook even over het protest tegen de fracking-plannen in Roemenië en wat daar op Europees niveau beweegt, en het verzet tegen de uitbreiding van de goudmijn op het Griekse Halkidiki-schiereiland.

Pas op: overstekende padden!

Van februari tot einde maart is het paartijd voor padden, kikkers en salamanders. Tijdens deze periode verplaatsen deze dieren zich naar voortplantingspoelen waar ze een partner proberen te vinden. Niet zelden moeten ze een drukke weg oversteken.Het aantal dode kikkers op de weg tijdens deze maanden is dan vaak ook niet te tellen.
Natuurpunt organiseert dan ook in Hoboken iedere avond tot eind maart paddenoverzetacties en dat voor de 23ste keer op rij. Iedere avond gaan vrijwilligers op pad om in Polderstad en aan Fort 8 de glibberige diertjes te helpen om de poel veilig te bereiken.
Nogmaals: deze acties steunen op vrijwilligers. Wie zelf eens een pad, kikker of salamander wil overhelpen, informeert best bij Danny Jonckheere: 0478/33 24 27. Nog meer info vind je hier. Wie zelf een actie op poten wil zetten, kan terecht op de campagnewebsite van Natuurpunt.